پایگاه خبری / تحلیلی نگام _ نام ایران درحال حاضر به طور قابل ملاحظه ای در تاریخ شطرنج جای گرفته است، همانند بسیاری از عبارات و واژگان فارسی از جمله واژه « کیش مات» که گواه بر این مطلب می باشد، در سالهای اخیر کشور ایران همانند هند به عنوان یکی از کشورهایی تلقی می شود که بزرگترین استعدادهای جوان را پرورش می دهد. « پرهام مقصودلو» در مسابقات قهرمانی نوجوانان جهان در سال 2018 روسیه پیروز شد در حالی که «علیرضا فیروزجاه» 16 ساله عنوان مدعی قهرمانی جهان را به خود اختصاص داد.
«نیما جوانبخت» استاد فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) در مقاله خود می نویسد: « علیرضا فیروزجاه روز 13 جون سال 2003 در شهر بابل از استان مازندران چشم به جهان گشود. او از سال 2016 به عنوان «نابغه شطرنج» معروف شد» .نیما جوانبخت می گوید:» در سپتامبر سال 2015 زمانی که علیرضا فقط 12 سال داشت با امتیاز 2300، بازی را به وی واگذار کردم اما فراتر از نتیجه بازی و روشی را که با علیرضا بازی می کرد را دوست داشتم و همین باعث شد این مطلب را در مجله «ماهنامه شطرنج» درج نمایم. این اولین نکته ای بود که من فهمیدم علیرضا بازیکنی بی بدیل است .علاوه بر سبک بازی علیرضا، یکی از ویژگی های منحصر به فرد او، تمایل شدید وی به پیروزی در برابر حریف بود.
بدین معنا که نه سن حریف و نه امتیاز ونه عنوان، هیچ چیز او را مرعوب نمی کند، حتی اگر او مقابل قهرمان فعلی شطرنج جهان «مگنوس کارلسن » حاضر شود هیچ باکی ندارد.»نیما جوانبخت در این مقاله اضافه می کند: « اگرچه فیده (فدراسیون جهانی شطرنج) در سال 1924 تأسیس شد، ولیکن ایران تا سال 1950 فدراسیون شطرنج نداشت و در سال 1952 فدراسیون شطرنج ایران به عضویت فیده درآمد که این را می توان تولد شطرنج حرفه ای در ایران دانست. یوسف صفوت (2003-1931) اولین قهرمان شطرنج ایران در اواخر دهه 50 ، در دوازدهمین المپیاد شطرنج در مسکو ( اولین المپیادی که ایران در آن شرکت کرده بود) بازی کرد .»به گفته نیما جوانبخت، اگرچه این تصور از پیش تر وجود داشت که شطرنج یک ورزش مردانه است و فقط مردان می توانند در آن شرکت کنند اما «سارا سادات خادم الشریعه» با دستاورد های جهانی خود این مسئله را رد کرد.
سارا عنوان WGM خود را در سال 2013 بدست آورد و از آن زمان تاکنون به عنوان نفر اول شناخته شده است. او همچنین عنوان IM خود را در سال 2015 کسب کرد و تاکنون با کسب امتیاز 2494 در رتبه سیزدهم جهان در لیست زنان قرار دارد. سارا ستاره شطرنج زنان ایران است و ما معتقدیم که وی به زودی به موفقیت های بیشتری دست پیدا خواهد کرد .یادآوری می گردد که اندکی پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 ، شطرنج تحت الشعاع قرار گرفت و این ورزش به عنوان نوعی بازی « حرام» و قمار اعلام شد.
بدین معنا که همه چیز مربوط به شطرنج من جمله تخته شطرنج، کتاب و مسابقات مربوط با آن از سال 1981 تا 1988 در ایران ممنوع شد.فدراسیون شطرنج ایران تنها به لطف روابط مثبت بین «عبدالحسین نوابی» و «فلورنسیو کامپومنس» توانست در سال 1990 دوباره عضو فیده ( فدراسیون جهانی شطرنج) شود. این دهه قطعا تاریک ترین دوره برای شطرنج در ایران محسوب می شد و شغل و استعداد بسیاری از بازیکنان و ورزشکاران جوان و با استعداد را از بین برد