فاصله نجومی از درآمد تا هزینه‌های خانوار در سال‌های بدون برجام / متوسط هزینه خانوارهای شهری طی سال‌های ۹۴ تا ۹۸ حدود ۸۰ درصد رشد کرده است
پایگاه خبری / تحلیلی نگام ، یک گزارش مرکز آمار ایران که طی هفته جاری منتشر شد حاکی از آن بود که متوسط هزینه سالانه یک خانوار شهری با رشد ۸۰ درصدی از ۲۶ میلیون و ۲۳۹ هزار تومان در سال ۹۴ به ۴۷ میلیون و ۴۳۷ هزار تومان در سال ۹۸ رسیده است. این آمار در شرایطی ارائه می‌شود که حدود یک ماه پیش رئیس کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی شهر تهران گفته بود: «در آخر سال ۹۸ سبد ماهانه هزینه خانوار شهری ۴ میلیون و ۹۴۶ هزار تومان بود و امروز به نزدیکی ۱۰ میلیون تومان رسیده است.»
این‌همه در حالی است که بررسی جزییات ارائه‌شده از سوی مرکز آمار در گزارش اخیر نشان می‌دهد طی سال‌های ۹۵ تا ۹۷ و هم‌زمان با اجرای برجام نسبت منطقی میان درآمدها و هزینه‌های خانوار ایرانی برقرار بوده است.
به گزارش فراز، جدیدترین گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد متوسط درآمد سالانه یک خانوار شهری با افزایش ۹۴ درصدی از ۲۷ میلیون و ۸۸۲ هزار تومان در سال ۹۴ به ۵۴ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در سال ۹۸ رسیده است؛ درحالی‌که هزینه خالص طی همین مدت با رشد ۸۰ درصدی از ۲۶ میلیون و ۲۳۹ هزار تومان به ۴۷ میلیون و ۴۳۷ هزار تومان رسیده است.
ارزیابی‌های صورت گرفته از سوی مرکز آمار نشان می‌دهد که برخلاف تصور ابتدایی، میزان افزایش درآمد صورت گرفته در جامعه، بیش از میزان افزایش هزینه‌ها بوده است. این سازمان می‌گوید که در یک بازه پنج‌ساله، میزان درآمد خانوار شهری ۹۸ درصد رشد کرده، اما در همین مدت میزان هزینه‌ها، افزایشی ۸۰ درصدی داشته است. بااین‌وجود بررسی جزئی‌تر آمارها از افزایش قطعی هزینه‌ها در میان اقشار کم‌درآمد خبر می‌دهد.
دو برابر شدن سبد ماهانه هزینه خانوار
ارائه آمار ۵ ساله متوسط هزینه‌ها و درآمدهای خانوار در شرایطی صورت می‌گیرد که حدود یک ماه پیش علی دهقان کیا رئیس کانون بازنشستگان تأمین اجتماعی شهر تهران در گفتگو با یکی از رسانه‌ها گفته بود: در آخر سال ۹۸ سبد ماهانه هزینه خانوار شهری ۴ میلیون و ۹۴۶ هزار تومان بود و امروز به ۱۰ میلیون تومان رسیده است.
او با اشاره به اینکه سبد هزینه خانوار که شامل؛ مسکن، خوراک، پوشاک، حمل‌ونقل، تحصیلات و … است تقریباً به ۱۰ میلیون تومان رسیده، گفت: سبد هزینه خانوار دارای ۳۵ مورد است که تمامی افراد با آن سروکار دارند و بازنشستگان و قشر کم برخوردار با درآمدی که دارند قطعاً با مشکلات زیادی مواجهه هستند.
اگرچه تا انتهای سال جاری بیش از سه ماه مانده است موضوعی که بر نگرانی‌ها از افزایش متوسط هزینه‌های خانوار می‌افزاید روند افزایشی تورم است. اگرچه نرخ تورم بعد از رسیدن به مرز ۴۰ درصد در تابستان سال گذشته روند کاهشی به خود گرفت و در ابتدای تابستان سال جاری حتی تا مرز ۲۵ درصد نیز کاهش‌یافته اما شروع روند افزایشی آن و رسیدن تورم به ۳۰ درصد در آبان ماه در کنار پیش‌بینی‌ها که خوش‌بینانه‌ترین آن‌ها حاکی از تورم ۳۵ درصدی در انتهای سال جاری است؛ زنگ خطر را برای افزایش دوباره متوسط هزینه خانوار به صدا درآورده است.
جدای از این‌ها، توجه به جزییات آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در طول ۵ ساله موردبررسی، نسبت میان درآمدها و هزینه‌های خانوار ایرانی طی سال‌های ۹۵ تا ۹۷ یعنی سال‌های اجرای برجام در شرایط منطقی قرار داشته و پس‌ازآن که برجام دچار سکته در اجرا شد با افزایش دوباره روبه‌رو بوده است. موضوعی که نشان می‌دهد دستاوردی چون برجام اگر با بازگشت دولت جدید آمریکا به آن زنده شود و روند برداشته شدن تحریم‌ها کلید بخورد بازهم می‌توان به کاهش نسبی هزینه‌های خانوار امیدوار بود. موضوعی که با فراز و نشیب‌های بسیاری چه در داخل کشور میان حامیان مخالفان برجام و هم در خارج از مرزهای ایران در جبهه‌های مختلفی، همراه است.