مقاومت ۴۸۹ روزه مردم در برابر تخریب بیرمی
پایگاه خبری / تحلیلی نگام ، مردم شهرستان‌های دشتی و تنگستان در استان بوشهر روز پنجشنبه در اعتراض به فعالیت دوباره معدن سنگ مرمریت در کنار عمارت تاریخی شیرینه و بزرگترین چشمه آب شیرین منطقه تجمع کردند و خواهان توقف کار این معدن شدند. این تجمع در ادامه اعتراض‌های مستمری‌ست که نزدیک به ۵۰۰ روز ادامه داشته است.
فعالان محلی در تجمع اعتراضی خود تاکید داشتند که این ناحیه «سند تاریخی منطقه» و اصلی‌ترین آبشخور حیواناتی چون میش و بز است و درصورت خشک شدن این چشمه‌ها حیوانات به آب شیرین دسترسی نخواهند داشت.
فعالیت معدن سنگ مرمریت در حالی از سرگرفته شده که شورای عالی حفاظت محیط‌زیست در سال ۹۵ ارتقای زیستگاه کوه بیرمی (خاییز) به منطقه حفاظت‌شده را تصویت کرده است.
در سال ۹۶ حسین دلشب، مدیرکل سابق حفاظت محیط زیست استان بوشهر این منطقه را زیستگاه بزرگترین گربه‌سانان ایران، پلنگ ایرانی خوانده و اذعان داشته بود «مناطق حفاظت‌شده بیرمی و کوه‌مند که در سال ۹۵ در شورای عالی محیط زیست کشور به تصویب رسید به دلیل چشمه‌ها و وجود زیستگاه‌های متعدد حیوانی، برای حفظ محیط‌زیست بسیار غنی است.»
با این وجود از آذر سال ۱۳۹۷ اجازه استخراج سنگ به بخش خصوصی در تنگه شیرینه داده شد و در ناباوری مردم منطقه ماشین‌آلات سنگین در محل مستقر و در حدود ۲هزار و ۷۰۰ متر جاده برای ایجاد معدن کشیده شد.
با مقاومت و اعتراض مردم محلی و فعالان عملیات حفر برای مدتی متوقف شد؛ اما در ۲۴ اردیبهشت ۹۹ و یک روز پس از آنکه هیاتی از استانداری کرمان برای راه‌اندازی معدن استخراج سنگ وارد محل شدند و مردم محلی مانع از ورود آنها و اجرایی کردن برنامه‌‌شان شدند، باغ اطراف عمارت شیرینه طعمه حریق عمدی شد و نگرانی‌ها درباره حفاظت از این منطقه را افزایش داد.
با وجود تهدیدها مردم از خواسته خود پس نکشیدند. یک فعال محیط‌زیست در تجمع پنجشنبه مجوز صادره برای معدن از سوی شورای تامین را از نظر مردم بی‌اعتبار خوانده است. فعالان اعتراض دارند که اگر سازمان آب از صدور این مجوز بی‌اطلاع است چرا با خبردار شدن از آن اعتراضی نمی‌کند؟
این فعالان در نامه‌ای به سازمان بازرسی کل کشور دلایل اعتراض خود را اینگونه شمرده‌اند:
۱- اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان بوشهر طی نامه‌ای به تاریخ (۱۸/۲/۹۸) اعلام نموده که راه دسترسی این‌معدن در حریم درجه یک عمارت ثبت شده ملی است و موجب خسارت به بنا گشته و عبور وسایل معدن کاری از این مسیر ممنوع است در نتیجه باید مجوز معدن ابطال می‌شده است (متاسفانه اداره کل صمت که مخاطب نامه بوده است هیچ اقدامی انجام‌نداده).
۲- منابع آب استان مدعی است که هیچ استعلامی پیرامون مجوز بهره‌برداری و معدن‌کاوی از او صورت نگرفته و این در حالی است که معدن در محل بزرگترین آبخوان استان و در محل چاه‌های بهره‌برداریست.
۳- محل معدن در منطقه حفاظت شده است و محیط‌زیست استان نسبت به این واگذاری معترض است.
۴- محل واگذاری معدن در هیات دولت به عنوان منطقه گردشگری بنگه – شیرینه ثبت شده و این معدن تضییع حقوق عامه است.
۵- اکنون معدن کار با نصب تابلو، اعلام ممنوعیت ورود به مهم‌ترین مسیر گردشگری شهرستان را نموده و این امر به معنی تضییع حقوق تمام شهروندان این سرزمین است.
۶- ادامه فعالیت معدن به معنی نابودی تنگ تکو و آبشخورهای حیات وحش در دامنه غربی منطقه حفاظت شده بیرمی است.
در انتهای این نامه اعتراضی مردم خواهان ابطال این پروانه تخریب و برخورد با مسببین این شرایط شده و گفته‌اند برای احقاق حق حاضرند روزها و هفته‌ها در آفتاب گرم جنوب و در دمای بالای ۵۰ درجه بنشینند و بخوابند.
واگذاری بخشی از کوه دماوند به سازمان وقف، اهدای بخش‌هایی از جنگل‌های هیرکانی به همین‌سازمان، و نیز مالکیت خصوصی و سودجویی افراد یا نهادها از مناطق و مراتع عمومی و همگانی یکی از نزاع‌های درازمدت مردم و فعالان محیط زیست است.
هم‌صدا شویم با بیرمی
✍️مژگان جمشیدی
روز گذشته جمع کثیری از مردم استان بوشهر نسبت به جلوگیری از شروع به کار معدن سنگ مرمریت در شهرستان دشتی، در منطقه حفاظت شده بیرمی تجمع کردند.
این معدن داستان پیچیده ای دارد. مجوز صنعت و معدن را دارد ولی هیچگونه استعلامی از سازمان حفاظت محیط زیست ندارد و مجوزات لازم از ادارات آب و سازمان میراث فرهنگی را هم ندارد. مسئول حقوقی این معدن گفته است چون معدن قبل از حفاظت شده اعلام کردن منطقه، مجوز داشته است، الان نیاز به صدور مجوز جدید نیست.
کارشناسان اداره کل محیط زیست استان بوشهر اما اعلام دارند که (( وفق ماده ۲۴ قانون معادن استعلام محدوده های معدنی چه فعال و غیرفعال دارای سابقه یا بدون سابقه از سازمان حفاظت محیط زیست در راستای بررسی اثرات زیست محیطی الزامی است .هرچند این معدن فاقد سابقه فعالیت است و گواه واضح آن فقدان جاده دسترسی است .و ضمنا مجوز این معدن در سال ۹۷ صادر در حالیکه منطقه حفاظت شده بیرمی در سال ۱۳۹۴ با موافقت وزارت صنعت و معدن و تجارت و دیگر ارگان های مرتبط در شورایعالی محیط زیست مصوب گردیده است)).
به هر حال، منطقه حفاظت شده بیرمی در استان بوشهر، زیستگاه مهم کل و بز، قوچ لارستان، پلنگ ایرانی و صدها گونه ی محافظت شده یا در خطر انقراض دیگر است و فعالیت این معدن، حیات این گونه های مهم را در اندک زیستگاه های باقی مانده جنوب کشور، بخطر می اندازد.
این معدن همچنین موجب آسیب رسانی به چاه های اب شیرین منطقه (آبشخور های طبیعی حیات وحش منطقه) و تخریب عمارت تاریخی شیرینه می گردد./ کانال زنان روستایی