یک اقتصاددان: با شعار نمی شود کشور را اداره کرد/ به شدت طرفدار FATF هستم/ تعامل با دنیا به نفع منافع ملی ماست
پایگاه خبری / تحلیلی نگام ، مهدی پازوکی گفت: رشد اقتصادی باید در دستور کار قرار گیرد و این مسأله نیز با شعار ایجاد نمی شود، بیکاری با شعار رفع نمی شود. بلکه باید با استفاده از برتری و نقطه مثبت اقتصاد ایران، یعنی انرژی ارزان و نیروی کار تحصیل کرده و ارزان در منطقه، بازارهای صادراتی را به دست بیاوریم، به شرط آنکه از این فرصت‌ها استفاده کنیم.
مهدی پازوکی، اقتصاددان در گفت و گو با «صبح ما» در رابطه با طرح دولت برای رایگان کردن هزینه آب و برق و گاز گفت: معتقدم اگر مکانیسم قیمت ها بر اقتصاد حاکم باشد، به لحاظ مبانی علمی هم از اسراف جلوگیری و هم باعث تخصیص بهینه منابع خواهد شد. به طورمثال، آمار برق دزدی که به اصطلاح به آن برق امام می‌گویند، رقم بالایی است که البته من آمار دقیقی از آن ندارم. بنابراین ما اگر تحت برنامه ای باعث شویم که جامعه الگوی مصرف خود را تغییر دهد، اتفاق خوبی است. اما اگر برخوردهای پلیسی کنیم می‌تواند تبعات منفی داشته باشد.
رایگان سازی باید تحت برنامه ای مشخص باشد
او ادامه داد: الآن شرکت های تولید‌کننده آب و برق و گاز از اینکه درآمدهایشان کفافِ مخارج را نمی‌دهد، ناراضی و همواره خواهان افزایش قیمت‌ها هستند. البته من در این زمینه مطالعه‌ای نداشته ام و اطلاعاتم به روز نیست اما متوجه هستم که اگر بخواهیم قیمت چیزی را رایگان کنیم، باید این اقدام تحت برنامه‌ای مشخص انجام شود. مثلا بگوییم کسانی که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند از تخفیفاتی برخوردار شوند و برعکس کسانی که خارج از الگوی مصرف عمل می‌کنند، قیمت ها به صورت تصاعدی برای آنها افزایش یابد.
پازوکی تأکید کرد: اگر این اقدام برنامه‌ریزی شده و با هدف مشخصی انجام شود، خوب است اما اگر پوپولیستی و بدونِ برنامه و مکانیسمی مشخص باشد، می تواند تبعاتی منفی داشته باشد. در حال حاضر در همین حاشیه شهر تهران و در شهرهایی مثل پاکدشت، اکبرآباد، بومهن، شاهد برق دزدی هستیم. برخی برای اینکه پولی پرداخت نکنند به صورت غیر قانونی برق را می‌گیرند و باعث اتلاف منابع می‌شوند. بنابراین اگر مطالعه شده و براساس اصول علمی، قشری از جامعه را از پرداخت هزینه معاف کنیم و این باعث اصلاحِ الگوی مصرف شود، خوب است اما اگر فقط شعاری باشد می تواند تبعات منفی داشته باشد.
امروز بالای ۹۵درصد از مردم یارانه می دهیم
پازوکی در رابطه با مقایسه اقدام اخیر دولت برای رایگان سازی آب و برق و گار با طرح اخیر مجلس درخصوص پرداخت یارانه بیشتر، و پوپولیستی دانستن آن اقدامات از سوی برخی کارشناسان گفت: ببینید من به شدت با موضوع یارانه‌ها مخالفم. امروز بالای ۹۵درصد از مردم یارانه می دهیم، منظورم همین یارانه ۴۰ هزار و پانصد تومانی است که سالانه چیزی حدود ۴۳هزار میلیارد تومان می‌شود. کاملا با این یارانه مخالفم و از ابتدا هم مخالف بوده ام. معتقدم این یارانه فقط باید به سه دهک پایین درآمدی پرداخت شود که حدود ۱۰ تا ۱۲ میلیون نفراز این ها از طریق کمیته امداد و بهزیستی شناسایی شده‌اند و و مابقی هم اگر یارانه می‌خواهند باید در کمیته امداد ثبت نام کنند.
این اقتصاددان گفت: اینکه یارانه را به همه بدهیم، صحیح نیست. الآن نزدیک به ۸۰ میلیون نفر از جمعیت کشور یارانه می گیرند و همه یارانه بگیر شده اند! استاد دانشگاه با ماهی ۱۲میلیون تومان درآمد، بازاری با ماهی ۴۰ میلیون، طلا فروش و مشاغلی از این دست همه یارانه می‌گیرند! این گونه که نمی‌شود کشور اداره کرد. ما می توانیم با توجه به کد ملی و استفاده از تکنولوژی اطلاعات در این زمینه خردمندانه تصمیم بگیریم و من به شدت با اینکه یارانه را به همه مردم بدهیم مخالفم.
با شعار نمی شود کشور را اداره کرد
پازوکی با انتقاد از اقدامات اقتصادی مجلس گفت: مجلس به جای اینکه به کارهای اساسی خود بپردازد اقداماتی دیگر انجام می‌دهد. اصلاح و بررسی بودجه کل کشور، نظارت و مقابله با مفاسد اقتصادی و سعی در تخصیص بهینه منابع، از جمله کارهای اساسی مجلس است. مجلس باید ملی فکر کند و به دنبال منافع ملی باشد اما متاسفانه شاهد نوع دیگری از رویکرد هستیم.
او در مورد مصوبه مجلس در رابطه با یارانه های معیشتی گفت: با توجه به افزایش حقوق کارکنان دولت، بازنشستگان و ورشکستگیِ صندوق‌های بازنشستگی، در حال حاضر دولت در پرداخت همین یارانه ۴۳ هزارتومانی هم مانده است. نمی توان حقوق معلم، پرستار و افسری که در مرزها از کشور پاسداری می کند را نداد. بنابراین با شعار نمی شود کشور را اداره کرد. در این شرایط دولت درواقع منابع لازم برای پرداخت یارانه دیگری را ندارد.
من هیچ چیز منفی در FATF نمی بینم و فکر می کنم باید ملی فکر کنیم، منافع ملی را تشخیص دهیم و سعی کنیم سیاست تنش زایی را کنار بگذاریم و برعکس سیاست تنش زدایی را در دستور کار خود قرار دهیم. چراکه اقتصاد به شدت از عدم امنیت و عدم ثبات اقتصادی رنج می برد.
پیشنهادی برای طراحی سیستم تأمین اجتماعیِ کمک به اقشار آسیب پذیر
پازوکی گفت: اگر بتوانیم سیستم تأمین اجتماعیِ کمک به اقشار آسیب پذیر را طراحی کنیم، البته منظور من سازمان تامین اجتماعی نیست، در این صورت می توانیم درست پیش رویم. در حال حاضر خیلی از افرادی که تحت پوشش کمیته امداد هستند، نیازمند نیستند. به طور مثال خانمی مطلقه است و ماشین هم دارد اما از کمیته امداد یارانه می گیرد یا بسیاری از کسانی که تحت پوشش بهزیستی هستند نیازمند به حساب نمی‌آیند. همچنین خیلی از افرادی که از بیمه کارگران ساختمانی استفاده می کنند و از دولت یارانه می‌گیرند، وضعشان بد نیست. مثلا طرف مغازه دار است اما خود را به عنوان کارگر ساختمان بیمه کرده است. باید جلو این ها را بگیریم و این کار امکان پذیر است.
این اقتصاددان گفت: من به شدت طرفدار FATF هستم. گزارش‌های رسمی نشان می دهند که وقتی ما برجام را پذیرفتیم همه شاخص‌هایمان مثبت شد. یعنی سال ۹۵ و ۹۶ اقتصاد ایران به سمت شکوفایی حرکت می‌کرد. اما با روی کارآمدن ترامپ دیوانه و تندرو در آمریکا و اقدامات دوستان نادان در داخل کشور، پیروی آن خروج آمریکا از برجام و تشدید تحریم‌های ناجوانمردانه، متاسفانه شاخص‌ها برعکس شد. اینکه وضع ما در زمان برجام چگونه بود، در دوره برجام چه اتفاقی افتاد و مجدداً بعد از تشدید تحریم‌ها و خروج آمریکا از برجام، شاخص های کلان ما چگونه شد، همگی در گزارش ها و نمودارها وجود دارد.
تعامل با دنیا به نفع منافع ملی ماست
پازوکی تصریح کرد: تعامل با دنیا به نفع منافع ملی ماست. امروز اسرائیلی ها، کشورهای مرتجع منطقه از جمله عربستان سعودی و تندروها در آمریکا به رهبری ترامپ و پمپئو، به شدت طرفدار این هستند که ما در جامعه جهانی، منزوی شویم. بنابراین به نظرم پذیرش FATF در این شرایط سیگنال مثبت به جامعه جهانی است و این پیام را مخابره می کند که ایران می خواهد با جامعه جهانی کار کند و مبارزه با پولشویی در منطقه را در دستور کار خود قرار دهد. جالب این است که ما خودمان قربانی تروریسم هستیم. بنابراین پذیرش FATF به نفع ما است.
او ادامه داد: من هیچ چیز منفی در FATF نمی بینم و فکر می کنم باید ملی فکر کنیم، منافع ملی را تشخیص دهیم و سعی کنیم سیاست تنش زایی را کنار بگذاریم و برعکس سیاست تنش زدایی را در دستور کار خود قرار دهیم. چراکه اقتصاد به شدت از عدم امنیت و عدم ثبات اقتصادی رنج می برد. به نظر من یکی از دلایلی که امروز بیکاری در جامعه افزایش پیدا کرده است به کاهش میزان سرمایه گذاری در اقتصاد ایران بر‌می‌گردد. این کاهش سرمایه گذاری با یک تأخیر زمانی اثر خود را بر رشد اقتصادی نشان می دهد. در واقع اقتصاد ما نسبت به پنج شش سال قبل کوچک تر شده است.
رشد اقتصادی با شعار ایجاد نمی شود
این استاد دانشگاه گفت: رشد اقتصادی باید در دستور کار قرار گیرد و این مسأله نیز با شعار ایجاد نمی شود، بیکاری با شعار رفع نمی شود. بلکه باید با استفاده از برتری و نقطه مثبت اقتصاد ایران، یعنی انرژی ارزان و نیروی کار تحصیل کرده و ارزان در منطقه، بازارهای صادراتی را به دست بیاوریم، به شرط آنکه از این فرصت‌ها استفاده کنیم.
وی در پایان گفت: ما باید یاد بگیریم از فرصت ها استفاده کنیم. کشورهایی که در زمره کوتوله ها بودند امروز برای ما عرض اندام می کنند و در شاخص ها از ما پیشی گرفته اند. درست بر خلاف سند چشم انداز ۱۴۰۴ که قرار بود ما شاگرد اولِ منطقه آسیای جنوب غربی باشیم. ولی متأسفانه این اتفاق نیفتاده است. به این دلیل که فضای مناسبی برای سرمایه گذاری، چه سرمایه گذاری داخلی و در پی آن سرمایه گذاری خارجی وجود ندارد.