روز یکشنبه ۵ آذر سعید مرتضوی دادستان وقت تهران به حکم شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران به جرم معاونت در قتل محسن روحالامینی در پرونده بازداشتگاه کهریزک به تحمل دو سال حبس قطعی محکوم شد . شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران در رای صادره خود محکومیت سعید مرتضوی به جرم معاونت در قتل محسن روحالامینی را با توجه به اظهار ندامت وی با یک درجه تخفیف از ۵ سال به دو سال کاهش داده است.
سعید مرتضوی در جریان اعتراضات انتخاباتی سال ۱۳۸۸ به عنوان دادستان تهران دستور انتقال گروهی از معترضان بازداشت شده را به بازداشتگاه کهریزک صادر کرده بود و متهم شده بود که در مقابل بدرفتاری با آنها با سهلانگاری واکنش نشان داده است. چند نفر از بازداشت شدگان، از جمله محسن روحالامینی بعدا در اثر بدرفتاری شدید مأموران بازداشتگاه جان خود را از دست دادند. یک هیئت تحقیق که از سوی مجلس ایران مسئول بررسی موضوع شده بود، آقای مرتضوی را به خلافگویی و رفتار غیرقانونی متهم کرده بود.
سعید مرتضوی، دادستان پیشین عمومی و انقلاب تهران که پیشتر در آبان ماه ۱۳۹۳ به اتهام بازداشت غیرقانونی بازداشت شدگان کهریزک به حکم شعبه 6 دادگاه کیفری یک استان تهران و تائید دیوان عالی کشور به انفصال دائم از خدمات قضایی و انفصال پنج ساله از خدمات دولتی محکوم شده بود ، در پی شکایت اولیای دم محسن روحالامینی از جانباختگان بازداشتگاه کهریزک به اتهام معاونت در قتل عمد مجددا تحت تعقیب قضایی قرار گرفت ، مرتضوی البته بر اساس رای شعبه 9 دادگاه کیفری یک استان تهران از این اتهام تبرئه شد اما این موضوع با اعتراض خانواده روح الامینی روبرو شد و برای رسیدگی به اعتراض شاکی ، پرونده به شعبه 38 دیوان عالی کشور ارجاع گردید که شعبه 38 دیوان عالی هم این پرونده را برای رسیدگی مجدد در خصوص اتهام معاونت در قتل عمد به شعبه 22 دادگاه تجدیدنظر استان تهران ارجاع داد. سعید مرتضوی اما در دو جلسه رسیدگی به این پرونده در شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران دادگاه حضور پیدا نکرد . جلسه اول رسیدگی به این پرونده که قرار بود در روز سه شنبه ۱۸ مهر سال 95 درشعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران برگزار شود بدلیل عدم حضور مرتضوی و ارائه گواهی پزشکی برگزار نگردید و جلسه رسیدگی به “پرونده کهریزک مرتضوی” به ۳۰ آبان موکول شد. جلسه این دادگاه در تاریخ اعلام شده برگزار شد. اما این بار هم مرتضوی در این جلسه حضور نداشت وعلت حضور نیافتن خود را “ابلاغ نشدن وقت جلسه” اعلام کرد اما لایحه دفاعیه خود را به دادگاه ارائه کرد. پس از آن شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران حکم محکومیت سعید مرتضوی به دو سال حبس تعزیری قطعی را صادر کرد .
البته سعید مرتضوی خیلی خوش شانس بود که قاتلین کشتهشدگان بازداشتگاه کهریزک قصاص نشدند زیرا در صورتی که این قاتلان قصاص می شدند دادستان سابق به دلیل ارتکاب معاونت در قتل عمد به موجب بند الف ماده 127 قانون مجازات اسلامی و ماده 19 قانون مجازات اسلامی، به ده تا بیست و پنج سال حبس محکوم می شد . اما اکنون که از نظر شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران طبق شواهد و مدارک موجود اقدامات سعید مرتضوی موجبات تسهیل وقوع جنایت را فراهم اورده و با علم و اطلاع از اين كه جرمي در حال وقوع است در اجراي عمليات مجرمانه و ارتكاب جرم كمك و مساعدت نموده به حکم این دادگاه به جرم معاونت در قتل عمد محسن روحالامینی از جانباختگان بازداشتگاه کهریزک با یک درجه تخفیف به تحمل دو سال حبس قطعی محکوم شده است .حکمی که البته قانونی اما غیرمنصفانه و همراه با اغماض و تخفیف فراوان است .
زیرا چنانچه شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران در خصوص مجازات معاونت در قتل عمد همراه با نظریه اداره حقوقی دادگستری قائل به حاکمیت و عدم نسخ تبصره ماده 612 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 بوده باشد ، مجازات دادستان سابق به جرم معاونت در قتل عمد میبایست بین یک تا پنج سال حبس تعیین میگردید که شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران با صدور حکم دو سال حبس برای مرتضوی نزدیک به حداقل مجازات را برای وی در نظر گرفته است .
اما چنانچه دادگاه بر این نظر بوده که با نسخ تبصره ماده 612 قانون مجازات اسلامی مصوب 1375 مطابق تبصره 2 ماده 127 قانون مجازات اسلامی با عدم قصاص فاعل اصلی جرم ( قاتل ) ، براساس بند ” ت ” ماده 127 قانون مجازات اسلامی ، مجازات معاون جرم باید یک تا دو درجه پایین تراز میزان تعزیر فاعل اصلی جرم باشد و چون به موجب مواد 19 و447 قانون مجازات اسلامی مجازات فاعل اصلی جرم بدلیل عدم قصاص، سه تا ده سال حبس بوده که تعزیر درجه چهار محسوب میگردد لذا مجازات معاون در قتل نیز یک تا دو درجه کم تر از تعزیر درجه چهار یعنی تعزیر درجه پنچ یا شش خواهد بود که حبس ان حداکثر تا پنج سال میباشد . که با این استدلال نیز شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران در حکم صادره علیه مرتضوی اقل مجازات در تعزیر درجه پنچ یعنی دو سال حبس یا تعزیر درجه شش را درنظر گرفته است که با توجه به کارنامه سیاه و پر از تخلف مرتضوی و همچنین با توجه به سابقه محکومیت او به بازداشت غیرقانونی بازداشت شدگان کهریزک و گزارش خلاف واقع در خصوص بازداشت غیرقانونی بازداشت شدگان کهریزک که منجر به انفصال دائم وی از خدمات قضایی و انفصال پنج ساله از خدمات دولتی گردیده ، صدور چنین حکم خفیف با اقل مجازات به بهانه ندامت برای سعید مرتضوی اگر چه قانونی ولی غیرمنصفانه به نظر میرسد .
البته مجازات معاونت در قتل عمد به استناد بند ” ث ” ماده 47 قانون مجازات اسلامی قابل تعلیق نیست اما طبق ماده 58 همین قانون شامل ازادی مشروط می شود . با این حال هر چند شعبه ۲۲ دادگاه تجدیدنظر استان تهران سعید مرتضوی دادستان وقت تهران را با اقل مجازات و صدور حکمی خفیف به جرم معاونت در قتل با یک درجه تخفیف به تحمل دو سال حبس قطعی محکوم کرده است اما اجرای بدون اغماض مجازات سعید مرتضوی همراه با عدم قبول ازادی مشروط یا اعطای مرخصی بلند مدت به وی می تواند عبرتی برای متخلفان و مانعی برای تکرار وقایعی مانند فاجعه بازداشتگاه کهریزک باشد .