پایگاه خبری / تحلیلی نگام – ✍️ سید علی مجتهدزاده
دیروز خبر اخراج دکتر بیژن عبدالکریمی، استاد فلسفه دانشگاه آزاد تهران منتشر و گفته شد دلیل این اقدام دفاع وی از نظام سلطنتی پهلوی بوده. این یعنی سیاسی بودن دلیل این اقدام دانشگاه آزاد. برای بسیاری جای این سوال است که اخراج فردی چون عبدالکریمی در ساختار حقوقی جمهوری اسلامی با این اتهام چطور قابل تفسیر است و چه انطباقی با قوانین موجود دارد؟
اصل ٢٣ قانون اساسی به صراحت گفته که «تفتیش عقاید ممنوع است و هیچکس را نمیتوان به صرف داشتن عقیده ای مورد تعرض و مؤاخذه قرار داد.» قبل از آن هم اصل ٢٢ همین قانون تاکید می دارد: «حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند.» به موجب همین دو اصل قانون اساسی میتوان اقدام اخیر برای اخراج دکتر عبدالکریمی از دانشگاه آزاد را به صرف یک اظهارنظر اقدامی خلاف قانون دانست. اما شاید برخی با اشاره به بخش انتهایی اصل ٢٢، موضوع تجویز قانون را بهانه این کار کنند.
در ساختار اداری دانشگاه آزاد سندی حقوقی به نام «آیین نامه نحوه تشکیل و رسیدگی به تخلفات انتظامی اعضای هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی» وجود دارد که در مواد ۶ و ٧ آن موضوعات تخلف و مجازاتهای متناظر آن و در بیان کلی نحوه برخورد با تلفات اساتید مشخص شده است. اخراج از دانشگاه سختگیرانهترین مجازاتی است که در ٢٢ ردیف مجازات ماده ٧ این آئین نامه آمده. بخش سوم ماده ۶ برای این مجازات ١۴ مصداق تخلف نام برده که شامل مواردی از تجاهر به فسق، تهیه و توزیع مواد مخدر و مشروبات الکلی و عضویت در گروههای معاند نظام گرفته تا سرقت علمی و حیف و میل اموال دانشگاه میشوند. یک مورد هم در این میان «توهین به مقدسات و ارزش های انقلابی و اسلامی» است که احتمالا آقای دکتر عبدالکریمی مستند به همین عنوان اتهامی از دانشگاه اخراج شده.
دانشگاه آزاد به عنوان یک نهاد عمومی اولا باید توضیح دهد که چه اقدامی توسط آقای عبدالکریمی موجب شده تا وی را مشمول این تخلف تشیص دهند؟ آقای عبدالکریمی همانطور که در برخی موارد خاص از اقدامات رژیم سابق دفاع کرده، مدافع اقدامات و مواضع افرادی چون شهید سلیمانی هم بوده است. او چگونه با مجموعه مواضعی که داشته و ثبت شده و در دسترس است، حامی رژیم پهلوی تشخیص داده شده؟ آیا اگر یک نفر در یک مورد از عملکرد حکومت سابق دفاع کند، معنایش دفاع از کلیت آن رژیم است؟
همچنین مسئولان دانشگاه باید توضیح دهند که چرا از میان ۶ عنوان مجازات متناظر برای این اتهام، اشد مجازات را برگزیدهاند؟ حتی اگر تخلف استادی با درجه و سابقه عبدالکریمی در مورد یاد شده محرز است، چرا او به مجازاتهای درجه سوم سبکتری که آئیننامه در نظر گرفته مانند «انفصال موقت از ٢ تا ۴ سال» و «محرومیت از انتصاب به پستهای مدیریتی در دانشگاه» محکوم نشده و اشدمجازات برای وی در نظر گرفته شده است؟
البته باید اضافه کنیم در همین سالها چهرههای سرشناسی چون سیدمحمود علیزاده طباطبایی، محمدعلی بهمنی، همایون یوسفی، گودرز افتخار جهرمی و محمد دادگران و دیگر اساتید برجسته دانشگاهی از هیاتهای علمی و تدریس در دانشگاه آزاد اخراج شدند. ضرورت ارائه توضیحات مسئولان دانشگاه آزاد درباره واقعیت اخراج دکتر عبدالکریمی وقتی مضاعف میشود که به یاد بیاوریم در همان رژیم پهلوی که امروز این استاد فلسفه به اتهام دفاع از آن از تدریس اخراج شده، مرحوم شهید مطهری با سابقه سخنرانیهای طوفانی علیه شخص شاه و زندانی شدن، پس از آزادی به کرسی تدریس دانشگاه تهران یعنی مهمترین دانشگاه کشور بازگشت. آیا در همین یک مورد، عملکرد رژیم پهلوی در مقابل اقدامات امروز مسئولان دانشگاهی کشور قابل دفاع تر، صحیح تر، قانونیتر و حتی شرعیتر نبوده؟ در همین یک مورد اگر عملکرد رژیم سابق قابل دفاعتر به نظر میرسد، مسئولان دانشگاه اول باید در اعمال خود بنگرند که چگونه با تنگنظری و سختگیریهای فراقانونی خود در حال مشروعیت بخشیدن به حکومت پهلوی هستند.