نگام ، بین الملل _ بسیاری از نقطه نظرهای کارشناسی گویای آن است که با توجه به وضعیت اقتصادی ایران و مشکل کم آبی در کشور که همه روزه به تجمعات اعتراضی چندی در سراسر کشور می انجامد، موج جدید مهاجرتی در راه بوده و جمعیت قابل توجهی از مردم کشور با توجه به نابسامانی اقتصادی و وضعیت وخیم آب دست به مهاجرت بزنند، این در حالی است که طی سالهای اخیر درصد قابل توجهی از دانشجویان نیز برای تحصیل، دانشگاه های خارج از کشور را برگزیده اند که گفته می شود در میان مقاصد این دانشجویان ایرانی بعد از آمریکا، ترکیه قرار دارد.
سارا آکالین
بهرام صلواتی، عضو هیات علمی موسسه مطالعات جمعیتی وزارت علوم و مدیرگروه مهاجرت پژوهشکده سیاستگذاری علم و فناوری و صنعت دانشگاه صنعتی شریف در گفتوگو با ایلنا درباره وضعیت مهاجرت دانشجویان ایرانی به خارج از کشور گفته است: طبق آماری که یونسکو در سال ۲۰۱۶ منتشر کرده، ۱۲ هزار و ۶۰۰ دانشجو در کشور آمریکا داریم. همچنین حدود پنج هزار دانشجوی ایرانی در ترکیه هستند که البته این آمار تغییر کرده و ما پیش از این، انقدر دانشجو در کشور ترکیه نداشتهایم. در ادامه کانادا قریب به چهار هزار دانشجوی ایرانی دارد و به همین ترتیب آلمان و ایتالیا و مالزی نیز حدود چهار هزار دانشجوی ایرانی دارند.
او افزود: طی دو سه سال اخیر تغییراتی در روندهای جابجایی دانشجویی ما اتفاق افتاده است. وقتی سیاستهای مهاجرتی دولت ترامپ اجرایی شد، ایران جزو آن هفت کشوری بود که مسافرتها و مهاجرتهایشان به کشور آمریکا محدود شد. آمریکا که تا این اواخر جزو مقاصد اول برای دانشجویان ایرانی بود، حالا جایگاهش را به کشورهایی همچون آلمان و کانادا داده است. بیشتر دانشجویان کشور مقصد را خود متناسب با شرایطی که برای ویزایشان وجود دارد، انتخاب میکنند. طی یک گزارش عنوان شده است، آمریکا دیگر مقصد اول دانشجویان کشورهای جهان نیست. بر همین اساس جریان جابجایی دانشجویان ایرانی به کشورهایی مثل ترکیه، گرجستان و… سوق داده شده است که معافیت ویزا دارند؛ علت مهاجرت دانشجویان ایرانی به ترکیه هم همین است، چرا که راحتتر به این کشور میروند و نیازی به اخذ ویزا نیست و میتوانند مدتی را در آنجا به راحتی مستقر شوند، ضمن اینکه هزینهها در این کشور به نسبت دیگر کشورها پایین است.
صلواتی همچنین گفت: طبق آماری که داریم؛ فیلیپین و هند جزو ده کشور اول مقصد دانشجویان ایرانی نیست، اما این زمانی نگرانکننده میشود که بیشتر دانشجویان ما به جای کشورهای توسعهیافته مثل آمریکا و کانادا به کشورهای فیلیپین و هند مهاجرت کنند، لذا پاسخ دادن به این سوال تقریبا مشکل است، زیرا باید یک ارزیابی صورت گیرد از اینکه انگیزه دانشجویان برای مهاجرت به این کشورها دقیقا چیست و آن را ریشهیابی کرد.
صلواتی درباره موج جدیدی از مهاجرت نیز اظهار داشت: به نظر میرسد، در این چند وقت اخیر با یک موج جدید مهاجرت روبرو خواهیم شد که البته هنوز اطلاع دقیقی در این باره نداریم. با توجه به شرایط اقتصادی که پیش آمده، ممکن است عدهای ترغیب شوند که مهاجرت کنند یا آنهایی که به داخل کشور برگشتهاند، دوباره به خارج از کشور برگردند. این امر طبیعی است و به هر حال شرایط سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و جغرافیایی هر کشور ایجاب میکند ما در طول زمان مهاجرتهای متنوع و زیادی داشته باشیم و مهم این است که ما از این پدیدهها با توجه به شرایط موجود کشورمان در چه جهتی استفاده میکنیم.