پایگاه خبری / تحلیلی نگام _ ۱۰ سال پیش در چنین روزی رحیم رضازاده ملک در تهران درگذشت.وی استاد و پژوهشگر در تقویم و تاریخ و فرهنگ معاصر ایران بود.
دکتر رضازاده ملک، بنا به علاقه و استعداد شخصی در پژوهش و تحقیق، آثاری متعدد و متنوع در زمینه تاریخ و فرهنگ و ادب ایران به یادگار گذاشتهاست. از پژوهشهای وی در عرصه تاریخ دوران متأخر قاجار و جنبش مشروطه، به ویژه کتاب او با عنوان «حیدرخان عمواوغلی، چکیده انقلاب» معروفیت فراوان دارد. در این کتاب که در سال ۱۳۵۳ منتشر شد، دلبستگی نویسنده به اندیشهها و آرمان چپ آشکار است.
کتابهای «سوسمارالدوله»، «تاریخ روابط ایران و ممالک متحده آمریکا»، «انقلاب مشروطه ایران بر اساس اسناد بریتانیا» و «ایران و ایرانیان» از جمله آثار وی در عرصه تاریخ معاصر ایران هستند..
رضازاده ملک به زبان فارسی و میراث ادبی ایران نیز عشق میورزید و در این عرصه نیز چندین اثر پژوهشی منتشر کردهاست.
رضازاده ملک به علوم عقلی در دورههای گذشته توجه داشت و آثاری در این عرصه پدید آوردهاست. برای نمونه میتوان از تحقیقات گسترده او درباره عمرخیام نام برد. او رسالات علمی شاعر و ریاضیدان ایرانی را در چند کتاب معرفی کردهاست: «دانشنامه خیامی»، «دو رساله فلسفی از عمر خیام»، «عمر خیام»، «قافلهسالار دانش» و… در همین حوزه باید از پژوهشهای دکتر رحیم رضازاده ملک درباره نجوم و تقویم و گاهشماری نام برد.
رضازاده ملک در رشته اقتصاد تحصیل کرده بود، اما شهرت و اعتبار او به خاطر مطالعاتش در زمینه تاریخ معاصر و آثار تحقیقی او در مسائل فرهنگی است. دکتر رحیم رضازاده ملک تا واپسین روزهای زندگی هم در تخصص علمی خود در امور مالی ادامه داد و هم در دلبستگی فراوان خود به مقولات تاریخی و فرهنگی.
میگفت: «آفت فرهنگ، خردهدانش است».
رحیم رضازاده ملک در سال ۱۳۱۹ در مراغه زاده شد.
پدرش کارمند گمرک و مادرش آموزگار بود و هردو ذوق شعر داشتند.
او دبستان و آغاز دبیرستان را در تبریز بود و سه سال آخرِ دبیرستان را در مدرسه نظام در تهران گذراند اما چون به نیروهای چپ گرایش داشت از ارتش کناره گرفت و به اقتصاد روی آورد.
۲۴ ساله بود که در رشته حسابداری و حسابرسی از دانشکده شرکت نفت، کارشناسی گرفت و دو سال پس از آن این تحصیلات را در دانشگاه تهران تکمیل کرد.
۳۶ ساله بود که نخستین کتاب پژوهشیاش “گفتاری درباره املای فارسی” منتشر شد.
۳۲ ساله بود که به آمریکا رفت و از دانشگاه وِستکاست در رشته “مدیریت مالی و اقتصادسنجی” دکترا گرفت.
۳۵ ساله بود که به تهران بازگشت و مدرس و سپس استاد رشته حسابرسی در مدرسه عالی بازرگانی و دانشگاه تهران شد.
کتاب “اصول حسابداری” او از کتابهای درسی دانشگاه تهران در این شاخه است.
۵۷ ساله بود که از سوی دفتر محمد خاتمی رئیس جمهوری وقت در سال ۱۳۷۶ قانون تازه مالیاتی کشور را پس از تصویب برای بررسی و ارزیابی به او دادند. او با برشمردن نارساییهای آن گفت:
«البته خوب بود پیش از تصویب میآوردید تا این نارساییها را نداشته باشد».
گرایش او به جنبش چپ او را به بررسی و پژوهش در تاریخ و ادبیات ایران سوق داد و از تشکیلات سیاسی دور ساخت.
او در این زمینه هم از کارشناسان مطرح به شمار میآید.
۳۳ ساله بود که کتاب “حیدرخان عمو اقلی، چکیده انقلاب” از ماندگارترین پژوهشهایش را چاپ کرد که روایت یک شورشی در گرماگرم جنبش مشروطه و علیه خودکامگی است.
میگفت: «تاریخ ایران را باید ایرانیان بنویسند. خوشحالم حالا که آردها را بیخته و غربال را آویختهام به دانشکده تاریخ نرفتم که تاریخها را بیگانگان نوشتهاند».
پژوهشهای تاریخی، او را کنجکاو کرد که به گاهشماری به ویژه پژوهشهای خیام بپردازد و گامهای تحقیقی بزرگی در این راه بردارد.
“خیام، قافلهسالار دانش” و سه اثر دیگر او محصول این پژوهشها هستند.
پژوهش در گاهشماری کهن او را بر آن داشت که در کنار زبانهای آذری، عربی و انگلیسی، فارسی باستان و میانه را هم بیاموزد.
رحیم رضازاده ملک در ۶۹ سالگی در تهران درگذشت.