پایگاه خبری / تحلیلی نگام – به گزارش العربیه، امیل اَوْدَلیانی، پژوهشگر ژئوپولیتیک و استاد «دانشگاه اروپایی تفلیس»، در مقالهای برای «اوراسیا ریویو» نوشته که کشورهای روسیه، ایران و ترکیه، برای مقابله با نفوذ غرب در خاورمیانه، در حال ایجاد گونهای از «ائتلاف» هستند که خود را درگیر معاهدات رسمی نمیکند.
به گفته اودلیانی، این الگوی جدید ائتلاف که میتوان آن را «اوراسیاگرایی» نامید، به دنبال تغییر نظم بینالملل است.
به نظر نویسنده، از آنجایی که این سه کشور خود را از «مناسبات پسا جنگ سرد» بهرمند نمیبینند، تصمیم گرفتهاند در همکاری با یکدیگر نظم جهانی را مطابق میل خود بازسازی کنند. فشار آمریکا نیز به عنوان عاملی برای مبارزه با «نظم لیبرال» عمل میکند.
اودلیانی میگوید که روسیه به همراه ایران و ترکیه میخواهند نظمی نوین جایگزین نظم لیبرال کنند، و این در ابتکارات و طرحهای اخیرشان مشخص است. ایده ایجاد یک «پیمان امنیتی منطقهای» در قفقاز که این سه کشور ارائه دادهاند، نیز برای بیرون کردن غرب از منطقه است.
این مقاله با اشاره به اینکه روسیه مدتها آرزوی ایجاد روابط بهتر با ایران و ترکیه را داشته است، نوشته که حتی در دوران اتحاد جماهیر شوروی، مسکو هر از چند گاهی سعی میکرد همکاریهایی با این دو کشور داشته باشد که غرب را از دایره بیرون بگذارد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، ایران و ترکیه کماکان دو ستون اصلی روسیه در خاورمیانه برای ایجاد نظم جدید جهانی ماندهاند.
به نظر نویسنده، اوراسیاگرایی ترکی با نسخه روسی آن ناسازگار است، چرا که «سرزمینهایی ترکی» با «سرزمینهای روسی» تداخل جغرافیایی دارند، اما از اواخر دهه 1990 میلادی، از آنجایی که اوراسیاگرایی در هر شکلی با مدلهای سیاسی و ژئوپولیتیک غربی سر جدال دارد، اوراسیاگرایان روسی با دید مثبتتری به ترکیه نگاه کردهاند.
در باب ایران، روسیه به دنبال وابستگی کامل این کشور به خود است. حصول یک راه حل بلندمدت برای «بنبست هستهای ایران» آخرین چیزی است که کرملین میخواهد. اگرچه این امر به شرکتهای روسی امکان بهرهبرداری از بازار ایران را میدهد، اما گشایشی که در اثر «نورمالیزه» شدن ایران به وجود میآید، شرکتهای غربی را نیز به ایران خواهد کشاند، که باعث رقابتی شدن بازار ایران برای روسیه خواهد شد.
استاد «دانشگاه اروپایی تفلیس» نتیجه میگیرد که برای روسیه، همکاری فشرده با ایران و ترکیه، از آنجایی که اهرم قدرتی علیه غرب ایجاد میکند، مفید است. از آن طرف، ایران و ترکیه هم در تعامل با غرب هرکدام «کارت روسی» خود را بازی میکنند تا امتیاز بگیرند.