نگام ؛ بین الملل _ آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به این نتیجه رسیده که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی دستور ترور «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد آل سعود را صادر کرده بود. مقام های آگاه می گویند این ارزیابی سیا معتبرترین برآوردی است که بن سلمان رابه قتل خاشقچی مرتبط کرده و تلاشهای دولت دونالدترامپ رئیس جمهوری آمریکابرای حفظ روابط با عربستان را پیچیده می کند.
حسن مقیمی
اقامه نماز میت غیابی برای خاشقجی در مدینه
نمازگزاران در مسجدالنبی در مدینه پس از اقامه نماز صبح برای روزنامهنگار منتقد حکومت عربستان سعودی که در کنسولگری این کشور در استانبول به قتل رسید، نماز میت غیابی خواندند.
امام جماعت مسجدالنبی در حساب خود در شبکه اجتماعی، تصاویری از اقامه نماز میت برای «جمال خاشقجی» روزنامهنگار منتقد سعودی منتشر کرد.
صالح، پسر جمال خاشقجی در حساب کاربری خود در توئیتر اعلام کرده بود که صبح امروز در مسجدالنبی در مدینه پس از نماز صبح و در مسجدالحرام در مکه پس از نماز جمعه برای پدرش نماز میت غیابی اقامه خواهد شد.
وی همچنین اعلام کرد که بین روزهای جمعه تا یکشنبه در خانه شخصی خود در جده برای پدرش مراسم ختم برگزار میکند.
خانواده خاشقجی پس از اظهارات سخنگوی دادستانی عربستان سعودی اعلام کردند که برای وی مراسم ختم برگزار میکنند.
سخنگوی دادستانی عربستان سعودی روز گذشته اعلام کرد که جمال خاشقجی در ساختمان کنسولگری این کشور در استانبول قطعه قطعه شده است.
جمال خاشقجی، روزنامهنگار اهل عربستان سعودی، سردبیر سابق روزنامه الوطن و ستوننویس واشنگتنپست دوم ماه اکتبر به منظور انجام امور رسمی وارد کنسولگری این کشور در استانبول شد و از آن خارج نشد.
انتشار جزئیاتی جدید از قتل جمال خاشقجی
روزنامه «حریت» ترکیه با استناد به یک فایل صوتی ۱۵ دقیقهای، از افشای جزئیاتی جدید درباره قتل روزنامهنگار منتقد سعودی در کنسولگری این کشور در استانبول خبر داد.
روزنامه حریت گزارش داد که بر اساس یک فایل صوتی ۱۵ دقیقهای، نقشه قتل «جمال خاشقجی» روزنامهنگار منتقد از پیش طراحی شده بود.
پیش از این نیز صحبت از وجود فایلی هفت دقیقهای بود که ثابت میکرد خاشقجی «خفه شده است».
این فایل ۱۵ دقیقهای تازه مربوط به ساعتی پیش از قتل این روزنامهنگار در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول است و ثابت میکند که تیمی که از عربستان به استانبول آمده بود، پیش از ورود خاشقجی «در کنسولگری نشسته بودند و درباره چگونگی به قتل رساندن وی گفتوگو میکردند».
بر اساس این گزارش، این فایل جدید اکنون اظهارات «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه، را تایید میکند که گفته بود دستور قتل جمال خاشقجی «در بالاترین سطوح» صادر شده است.
این گزارش یک روز پس از آن منتشر میشود که دادستانی عربستان برای پنج نفر که به دست داشتن در قتل خاشفجی متهم هستند، درخواست صدور حکم اعدام کرده است.
ترکیه واکنش عربستان را «ناکافی» ارزیابی کرده است.
آمریکا 17 مقام سعودی را در ارتباط با قتل خاشقجی تحریم کرد
وزارت خزانهداری آمریکا نام 17 عربستانی از جمله یک مشاور سابق ولیعهد عربستان را در فهرست تحریمهای آمریکا قرار داد.
17 عربستانی از جمله سعود القحطانی مشاور ارشد ولیعهد عربستان و محمد العتیبی کنسول عربستان سعودی در استانبول را در رابطه با پرونده قتل جمال خاشقجی در فهرست تحریمهای خود قرار داد.
استیون منوچن، وزیر خزانهداری آمریکا اعلام کرد: عربستانیهایی که مشمول تحریم شدهاند در قتل وحشیانه جمال خاشقجی دست داشتند. آنها کسانی هستند که وحشیانه در قتل یک روزنامهنگار مقیم ایالات متحده دست داشتند؛ باید مسئولیت کاری که کردهاند را بپذیرند.
این تحریمها همچنین شامل ماهر عبد العزیز المطرب، سرهنگ سازمان اطلاعات عربستان و هماهنگ کننده عملیات قتل
صلاح الطبیقی، پزشک پزشکی قانونی و رئیس بخش ادله جنایی سازمان اطلاعات عربستان
منصور أباحسین، افسر سازمان دفاع مدنی عربستان
نایف العریفی، پزشک و افسر نیروهای مسلح سعودی
ولید الشهری، مسئول بازپروری و اصلاح اداره زندانهای منطقه الشرقیه عربستان
مشعل البستانی، افسر نیروی هوایی و یکی از متهمان به شکنجه و قتل خاشقجی
مصطفی المدنی، کارمند بخش عمومی عربستان، او کسی است که لباسهای خاشقجی را بعد از قتل پوشید و از کنسولگری عربستان خارج شد
علاوه بر این افراد 8 تن دیگر از مقامات سعودی در این فهرست گنجانده شدهاند.
فایل صوتی دوم درباره قتل خاشقجی پیدا شد
بر اساس اعلام روزنامه حریت، فایل صوتی دومی درباره گفتوگوی عاملان قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار واشنگتن پست پیدا شده است.
روزنامه حریت در گزارشی اعلام کرد: فایل صوتی دوم درباره گفتوگوی پانزده فردی که از عربستان سعودی برای انجام قتل “جمال خاشقجی” روزنامه نگار واشنگتن پست به ترکیه آمده بودند، پیدا شده است.
بر اساس این فایل صوتی این پانزده نفر پیش از ورود جمال خاشقجی در دوم اکتبر به کنسولگری عربستان در استانبول، گرد هم آمده و با یکدیگر برنامه قتل را مرور کردهاند.
رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه اعلام کرده که آنکارا فایل صوتی اول را به برخی از کشورها از جمله انگلیس، آمریکا، فرانسه و آلمان ارسال کرده است.
یادداشت ولی نصر در نیویورک تایمز:ماجرای خاشقجی چگونه به نفع ایران تمام شد؟ / آیا ریاض بزودی سطحی از روابط با تهران را احیا خواهد کرد؟
ولی نصر مشاور سابق اوباما در نیویورک تایمز نوشت: اگرچه دولت ترامپ هنوز آمادگی پذیرش این موضوع را ندارد اما پس از قتل جمال خاشقجی در استانبول، سیاست خاورمیانه دولت وی دچار دردسر بزرگی شده است. فشار آوردن اخیر آمریکا بر عربستان به منظور پایان دادن به جنگ یمن، حکایت از آن دارد که تا چه اندازه اعتبار عربستان سعودی به عنوان محور سیاست خاورمیانه دولت آمریکا حتی در چشمان دونالد ترامپ خفیف شده است.
در ادامه این مطلب آمده است: هدف راهبرد آمریکا این بود که با همکاری عربستان، نفوذ ایران در منطقه تضعیف شود. اما اکنون می توانیم ببینیم که ایرانی ها در گسترش نفوذ خود در منطقه علی رغم اعمال شدیدترین تحریم ها از هفته پیش، دست بازتری یافته اند. احتمالا این آزادی عمل بیشتر صرف مانور دادن و معامله کردن شود تا خصومت ورزیدن.
این گونه نیست که ایران انتظار داشته باشد پس از قضیه قتل خاشقجی، سیاست آمریکا در خصوص این کشور تغییر پیدا کند. در عوض تضعیف اعتماد به عربستان در سرتاسر منطقه می تواند بیشتر از پیش موید منطق راهبرد جاری دولت ایران باشد -یعنی مدیریت فشارهای آمریکا از طریق جابجایی منابع داخلی، تکیه بر اروپا، چین و روسیه برای باز نگه داشتن کانال های تجاری و انسجام بخشی به متحدان و حوزه های نفوذ از طرق سیاسی.
طی چند سال گذشته تا حدی به علت تعهد روسیه به باقی ماندن در سوریه، ایران قادر بود از افزایش تنش با آمریکا اجتناب کند. اما حتی پس از حملات متعدد هوایی اسراییل به مواضع ایران در سوریه، تهران نشانه ای از قصد ترک سوریه بروز نمی دهد. به همین ترتیب پس از به آتش کشیدن کنسولگری ایران در بصره که انتظار می رفت تقابل هایی در عراق به وجود بیاورد، ایران واکنش شدیدی نشان نداد. در عوض ایران به آرامی به شکل گیری دولتی در عراق کمک کرد که از پشتیبانی شبه نظامیان طرفدار تهران برخوردار است. آمریکا مایل به حذف این گروه های شبه نظامی از صحنه سیاست عراق است.
اکنون نیز سران ایران امید دارند تضعیف موقعیت عربستان، این کشور را به پایان دادن به جنگ یمن و محاصره قطر وادار کند. در طول این مدت نیز ایران تمایل خود را به مذاکره با عربستان نشان داده است به خصوص اکنون که آمریکا خواستار پایان دادن به جنگ یمن شده است، ممکن است سعودی ها نیز مایل به مذاکره با ایران باشند. همچنین احتمال دارد ریاض به منظور تجدیدنظر در روابط با ترکیه که از قطر حمایت می کند و از قتل خاشقجی در خاکش عصبانی است، بخواهد سطحی از روابط با ایران را احیا کند.
در ازای سیاست حفظ آرامش، ممکن است ایران قدرت چانه زنی خود را افزایش دهد تا حتی بر سر توان موشکی و هسته ای خود به مذاکره با آمریکا بپردازد. هم اکنون دولت در تهران اطمینان یافته که اقتصاد کشور موفق به دفع بخش بزرگی از شوک ناشی از تحریم ها شده است و اینکه ایران قادر خواهد بود به اندازه کافی نفت به هند، چین، روسیه و اروپا بفروشد تا اقتصاد خود را سرپا نگه دارد. اتحاد محافظه کاران و میانه روها حول پرچم کشور موجب شده اعتراضات عمومی که آمریکا در نتیجه افزایش فشار به شکل گیری آنها دل بسته بود، خنثی شوند.
دولت ترامپ با این بهانه که توافق هسته ای نتوانسته بود مانع دخالت های منطقه ای ایران شود و ادعای اینکه می تواند به توافق بهتری با ایران برسد، از توافق هسته ای قبلی خارج شد. اما اکنون ترامپ متوجه شده که کشیدن ایران به پای میز مذاکره دشوارتر نیز شده است. اگر هم ایران مذاکره را بپذیرد، در موقعیت ضعف قطعی قرار نخواهد داشت. تمام کاری که باید انجام دهد، پایبند ماندن به توافقی است که با اوباما به امضا رسانده است و به ترامپ نشان دهد که راهبرد فشار حداکثری ناکارآمد شده است. آنگاه ایران آماده مذاکره واقعی خواهد بود.
از ابتدا دولت ترامپ اعتقاد داشت که از طریق متحد شدن با بن سلمان، ولیعهد جوان سعودی قادر خواهد شد که به نفوذ ایران در منطقه خاتمه دهد. اما دنباله ای از گام های اشتباه سعودی ها که قتل خاشقجی آخرین آنها بود، نتیجه معکوس به بار آورد و فضا برای ابتکارات راهبردی ایران بازتر شد. راهبرد تکیه به عربستان سعودی برای محدود کردن ایران همواره محل تردید بوده است. عربستان سعودی هرگز قادر نبوده مانع گسترش نفوذ منطقه ای ایران شود و در سال های اخیر نفوذ ایران فقط روند صعودی داشته است. مثلا به دلایل عملی، عربستان کاملا مداخله در سوریه را ترک کرده و سرنوشت آن را به توافق آمریکا با ایران سپرده است.
گام های اشتباه عربستان از سال ۲۰۱۵ با حمله به یمن آغاز شد و متعاقب آن محاصره قطر و بازداشت یک هفته ای نخست وزیر لبنان در ریاض برای قطع ارتباط او با حزب الله که البته به نتیجه نرسید. همه آنها اقداماتی ناشیانه بودند تا سایر کشورهای عرب را از تعامل با ایران و متحدانش بهراسانند. اما تمام این اقدامات نتیجه ای معکوس داشت و بازیگران کلیدی منطقه که متحدان آمریکا نیز میان آنها هستند، عربستان را تهدید بزرگتری از ایران قلمداد کردند.
قضیه خاشقجی موجب شد هسته اصلی راهبرد ترامپ در منطقه و جایگاه ولیعهد و حمایت از شراکتش با آمریکا را به شدت تضعیف کند. اکنون توان عربستان سعودی برای کمک به اسراییل در مقابله با ایران و زمینه سازی سیاسی برای توافق نهایی میان اسراییل و فلسطین بسیار دور از دسترس است. اکنون موضع اسراییل تضعیف شده و موضع ترکیه که تمایل به گسترش نفوذ در منطقه دارد و در نگرانی از اتحاد عربستان با اسراییل با ایران اشتراک نظر دارد، تقویت شده است.
در حال حاضر، برای همه روشن شده است که عربستان قادر به تشکیل یک ائتلاف منطقه ای برای بیرون راندن ایران از سوریه، لبنان، عراق و یمن نخواهد بود. ترامپ تنها زمانی می تواند امید به برقراری ثبات در منطقه داشته باشد که قبل از هر چیز بر پایان دادن به جنگ های منطقه متمرکز شود مگر آنکه بخواهد سربازان زیادی به منطقه اعزام و برای مدت زیادی همانجا مستقر کند تا اطمینان حاصل کند که نفوذ ایران باز نخواهد گشت. آنگاه جهان می تواند امیدوار باشد که “فشار حداکثری” موفق به تعامل با ایران در خصوص سایر مسائل منطقه ای شود. پذیرش این حقایق به معنی پایان دادن به نفوذ ایران نخواهد بود اما می تواند محدودیت هایی برای آن به وجود بیاورد و فرصت کافی برای بازسازی و قدرت گیری جهان عرب فراهم آورد که در نهایت بهترین راهکار برای کنترل قدرت ایران است.
اما برای ایران، نیازی نیست که دست به اقدامات خاصی بزند بلکه کافی است منتظر بماند تا دولت ترامپ کاملا متوجه نیاز به توازن قدرت در منطقه بشود. با کمرنگ شدن رویای ترامپ برای برقراری یک نظم عربی، از یک واقعیت تلخ رونمایی می شود: هیچ چالش عربی قابل اتکایی برابر نفوذ منطقه ای ایران وجود ندارد و همچنین امیدی نیست که افزایش تهدیدات و فشارهای آمریکا به کاهش آن بینجامد.
انبیسی: آمریکا اخراج گولن در قبال ختم پرونده خاشقچی را بررسی میکند
شبکه خبری «انبیسی» روز پنجشنبه گزارش داد که دولت آمریکا در تلاش برای مختومه کردن پرونده قتل «جمال خاشقچی» روزنامهنگار منتقد آل سعود و ترغیب ترکیه به عدم پیگیری ماجرا، پرونده استرداد «فتحالله گولن» واعظ ترک مقیم آمریکا را بازگشایی کرده است.
مقامهای دولت ترامپ در ماه گذشته (میلادی) از آژانسهای فدرال خواستهاند که با هدف پاسخ به درخواست «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه و جلب رضایت وی، راههای قانونی برای اخراج گولن را بررسی و پرونده او را بازگشایی کنند.
به گفته این رسانه به نقل از چهار منبع آگاه، این دستور هم به وزارت دادگستری و هم اداره تحقیقات فدرال آمریکا (افبیآی) صادر شده است.
همچنین درخواستی هم به وزارت امنیت داخلی این کشور ارسال شده تا گزارشی از وضعیت حقوقی گولن تنظیم و ارائه کند.
به نوشته انبیسی، مدیریت نهادهای مذکور از درخواست کاخ سفید متعجب و به شدت «برآشفته» شدهاند.
این در شرایطی است که مقامهای دولت ترکیه در گفت: وگو با این رسانه، گفتهاند که ارتباطی میان این دو موضوع نمیبینند.
انبیسی در بخش دیگری از این گزارش نوشته است که دولتهای آنکارا و واشنگتن در ماههای گذشته، توافقی برای آزادی «آندرو برونسون» کشیش آمریکایی سابقا زندانی در ترکیه منعقد کرده و همچنین آزادی احتمالی «محمد هاکان آتلیلا» بانکدار ترک زندانی در آمریکا را نیز مورد بررسی قرار داده بودند و به همین جهت، توافقی دیگر برای استرداد گولن دور از ذهن به نظر نمیرسد.
با این وجود سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا به شبکه تلویزیونی الجزیره گفته است که هیچ مذاکراتی در این ارتباط با دولت ترکیه صورت نگرفته و شایعات منتشر شده را تایید نمیکند.
آنکارا «فتح الله گولن» را عامل اصلی پشت پرده کودتای نافرجام سال ۲۰۱۶ در این کشور میداند. وی بیش از یک دهه است که در یک تبعید خودخوانده، ساکن ایالت پنسیلوانیای آمریکاست.
ترکیه بارها خواستار استرداد و محاکمه گولن شده، اما پاسخ مثبتی از سوی آمریکا دریافت نکرده است.
حال به نظر میرسد قتل خاشقچی ۵۹ ساله در کنسولگری عربستان سعودی در ترکیه، اهرمی برای فشار به واشنگتن به عنوان متحد اصلی سعودیها ایجاد کرده باشد.
این خبرنگار که با روزنامه واشنگتن پست همکاری میکرد، ماه گذشته برای کارهای اداری مربوط به ازدواج خود به ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد، اما هرگز از آن محل خارج نشد.
دولت عربستان سعودی مدعی است که وی در جریان یک مشاجره کشته شده است؛ ادعایی که اسناد منتشر شده در رسانهها آن را قویاً رد میکند.
بر اساس سرنخهای موجود، مقامهای ریاض و در صدر آنها «محمد بن سلمان» متهم اصلی قتل این روزنامهنگار هستند.
الجبیر: سیاسی کردن پرونده خاشقجی و دخالت در امور عربستان را نمیپذیریم / سه بار از ترکیه خواستهایم اطلاعات و ادله خود را ارائه دهد، اما از همکاری سر باز زدهاند
وزیر امور خارجه عربستان تاکید کرد که تمام کسانی که در قتل خاشقجی دست داشتهاند را مورد پیگرد قرار خواهند داد.
عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان گفت، عربستان سعودی تمام کسانی را که در قتل خاشقجی دست داشتهاند مورد تعقیب قضایی قرار خواهد داد و هر گونه سیاسی کردن موضوع یا دخالت در امور داخلی عربستان را به شدت محکوم میکند و آن را نمیپذیرد.
الجبیر در کنفرانسی مطبوعاتی در ریاض گفت: قتل خاشقجی یک جنایت و اشتباه بسیار بزرگ بود و هر کسی که در آن دخیل بوده محاکمه خواهد شد.
او با این ادعا که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان در این ماجرا هیچ نقشی نداشته گفت که تاکنون سه بار از ترکیه درخواست کردهاند که اطلاعات و ادله خود را درباره پرونده قتل خاشقجی ارائه دهد، اما آنکارا از همکاری سر باز زده است.
وزیر خارجه عربستان گفت: ۱۸ نفر در رابطه با این پرونده دستگیر شدهاند، ۶ مسئول برکنار شدهاند و ۱۱ نفر از آنها از جمله ۵ کسی که دادستان خواستار حکم اعدام آن برایشان شده، پروندهشان در حال پیگیری است. این مساله یک مساله قضایی است و جنایتکاران به سزای اعمالشان خواهند رسید.
الجبیر گفت که سیاسی کردن این موضوع باعث اختلاف در جهان اسلام میشود “در زمانی که عربستان در تلاش برای ایجاد وحدت در جهان اسلام است. ”
پسر ارشد جمال خاشقجی: مراسم ختم پدرم این هفته در جده برگزار میشود
پسر ارشد جمال خاشقجی نویسنده منتقد سعودی زمان و مکان ختم پدرش را اعلام کرد.
“صلاح خاشقجی” پسر ارشد جمال خاشقجی نویسنده سعودی که دهم مهر ماه گذشته در مقر کنسولگری کشورش در استانبول به قتل رسید گفت که مراسم ختم پدرش این هفته در جده برگزار خواهد شد.
وی همچننین گفت که مراسم ختم ویژه بانوان نیز از روز دوشنبه الی چهارشنبه آینده در منزل جمال خاشقجی برگزار میشود.
سخنگوی دادستانی سعودی روز گذشته نتایج تحقیقات خود درباره کشته شدن جمال خاشقجی را اعلام کرد و گفت: تیم سعودی که به استانبول اعزام شد، برای متقاعد کردن خاشقجی بهمنظور بازگشت به عربستان تلاش میکرد، اما فرمانده این تیم دستور قتل خاشقجی را صادر کرد و جسدش مثله مثله و تحویل یک شهروند ترکیهای که با تیم همکاری میکرد، شد.
وی در کنفرانس مطبوعاتی خاطرنشان کرد دادستانی سعودی به ۱۱ فرد از بازداشتشدگان در عربستان در ارتباط با این پرونده اتهاماتی را وارد کرد و خواستار اعدام پنج نفر از آنها شده است.
جمال خاشقجی نویسنده ۵۹ ساله سعودی روز سهشنبه ۱۰ مهر (دوم اکتبر) برای کارهای مربوط به مدارکش وارد کنسولگری عربستان در استانبول شده و دیگر از ساختمان بیرون نیامد.
گزارش «الجزیره» از سرنوشت بن سلمان پس از قتل روزنامه نگار منتقد سعودی؛ ۲ سناریوی محتمل برای بسته شدن پرونده خاشقجی / این بمب پرسروصدا چه زمانی منفجر میشود؟
محمد العمر در الجزیره نوشت: هر روز که می گذرد نکات پنهان بیشتری در مورد قتل خاشقجی روشن می شود. اما مساله ثابت آن است که روزنامه نگار سعودی در کنسولگری عربستان به دست گروه ترور نزدیک به بالاترین نقطه هرم قدرت در عربستان، به قتل رسیده است. آنچه باقی می ماند، اثبات یا نفی رابطه ولی عهد سعودی با این عملیات است. در این مقاله سناریوهایی را بررسی می کنیم که در مورد بسته شدن این پرونده وجود دارد. تمام قرائن اشاره واضحی به این مهم دارد که محمد بن سلمان رابطه مستقیمی با ترور خاشقجی داشته است. در این جا نه تنها در مورد مدارک ارتکاب جرم، از قبیل وجود عناصر نزدیک به ولی عهد سعودی در گروه ترور، که از دلایل و قرائن سیاسی که در این خصوص وجود دارد صحبت می کنیم.
این رسانه عرب زبان ادامه داد: تحلیل ساده ای از شیوه اداره این بحران از سوی دولت ترکیه و مضمون سخنرانی های مسئولان این کشور و در رأس آنها اردوغان، نشان می دهد که ترکها دلایل قاطعی در دست دارند که از دخالت مستقیم بن سلمان در جنایت کنسولگری حکایت دارد. ترکها در این مورد یقین دارند، تا آنجا که می توانند با دلایل منطقی دیگران را نیز قانع کنند. اگر ایشان مدرک محکمی در اختیار نداشتند، یا مدرکی داشتند و به دنبال معامله سیاسی یا اقتصادی با عربستان بودند، مساله کنسولگری تا به حال حل شده و به فراموشی سپرده شده بود؛ همانطور که دیگر جنایت های سعودی فراموش شده است.
اما باید گفت شیوه دولت ترکیه در اداره بحران، از آغاز، نشان دهنده تلاش آنکارا برای روشن شدن واقعیت و هویت مسئولان سعودی درگیر در این ماجرا بوده است.
با استناد به این دلایل و مدارک سیاسی و جنایی، رابطه بن سلمان با این جنایت، به صورت غیر رسمی، به مرحله یقین رسیده است. حال یک سوال باقی می ماند:آیا این مساله به صورت رسمی اعلام می شود؟ یا برای سرپوش گذاشتن بر آن تلاش می شود؟
در حقیقت و با توجه به اینکه آنکارا مدارک لازم را در اختیار داشته و تمام سرنخ های این جنایت را در دست دارد، احتمالا سرپوش گذاشتن بر جنایت بن سلمان به دور از اراده ترکیه و مجبور کردن آن برای عقب نشینی از موضع خود در این باره، صورت می گیرد. گره این سناریو آن است که انکارا تمایل یا قدرت لازم برای عقب نشینی را ندارد؛ چرا که در این صورت اعتماد افکار عمومی را از دست می دهد و حتی ممکن است با تبرئه بن سلمان انگشتهای اتهام متوجه خود ترکها شود.
مدیریت این بحران توسط دولت ترکیه، از ابتدا در یک مسیر واحد حرکت می کرد. در هیچ یک از مراحل تحقیقات، ترکها اراده ای برای بازگشت از موضع خود نشان ندادند و این نشان دهنده جهل یا سردرگمی و نبود درایت لازم در نزد آنها نیست. به این ترتیب، ترکیه توانست با مهارتی خاص، جهان را در برابر مسئولیت های آن در مقابله با این نوع جنایتها، قرار دهد. ضمن آنکه نشان داد دولتهای غربی تمایل زیادی به سرپوش گذاشتن بر این جنایت دارند.
با توجه به آنچه گذشت، به احتمال زیاد، به زودی واقعیت به صورت کامل برای افکار عمومی روشن خواهد شد و به نظر می رسد زمینه سازی برای انفجار این بمب پر سر و صدا، مهمترین موضوع بحث بین روسای جمهور ترکیه و آمریکا در دیدار روز یکشنبه گذشته آنها، در حاشیه نشست پاریس بوده است.
اما به عقیده ما، ممکن است ترامپ از رئیس جمهور ترکیه برای اعلام نتایج تحقیقات، مهلت خواسته باشد تا روابط دولت آمریکا با عربستان سعودی را سر و سامان دهد.
در این شرایط، سناریو های احتمالی در مورد اعلام دخالت بن سلمان در قتل خاشقجی به چه صورت است؟
سناریوی اول: باقی ماندن بن سلمان در منصب ولی عهد و اعمال تحریمهای بین المللی برای شخص او
در صورت اثبات جرم بن سلمان، احتمال ماندن او در منصب ولایت عهدی ضعیف است؛ اما اگر به رفتار سرسخت و مقاومت بن سلمان و محبت پدرش، ملک سلمان، نسبت به او نظری داشته باشیم، ماندن او در عنوان ولی عهد، ممکن می شود.
ولی عهد سعودی امروز می داند که بقای او در قدرت، مساله ای بسیار مهم است؛ از این رو تمام تلاش خود را می کند تا از هر طریقی که می تواند، در برابر برکناری اش مقاومت کند؛ حتی اگر مجبور به تمرد و سرکشی در برابر اعضای خاندن سعودی شود که خواستار عزل او هستند.
با اینکه ترامپ بهره کشی های هنگفتی از بن سلمان کرده است، اما در شرایط فعلی قادر به دفاع از او نیست؛ بویژه انکه تحت فشار افکار عمومی و رسانه های آمریکایی قرار دارد. این در حالی است که خود سعودیها هم بعنوان یک دولت نمی توانند هزینه بقای بن سلمان در قدرت را بپردازند.
سناریوی دوم:برکناری بن سلمان از ولایت عهدی
این سناریو، پادشاه سعودی را در برابر دو گزینه سخت انتخاب بین بد و بدتر قرار می دهد، یا باید شاهزاده سعودی را برکنار کند تا از غرق شدن کامل او جلوگیری کند و یا اجازه دهد در سیل ناشی از بحران موجود غرق شود. به نظر می رسد بازگشت احمد بن عبدالعزیز به عربستان، که با ضمانتهای غربی صورت گرفته است، نشان دهنده وجود گزینه برکناری بن سلمان، روی میز است.
اما یکی از گزینه هایی که برای جانشینی بن سلمان وجود دارد، برادر او، خالد بن سلمان است که مورد حمایت آمریکاست و آمریکایی ها می توانند معامله قرن را با او ادامه داده و معاملات اقتصادی خود با سعودیها را استمرار بخشند. گزینه بعدی، شاهزاده احمد بن عبدالعزیز است که مورد حمایت انگلیس است و شاید بتواند امور را در داخل خاندان سعودی سامان دهد.
اما به عقیده ما، انتخاب گزینه اول محتمل تر است و این تغییر می تواند تاثیرات زیادی را در سیاستهای خارجی عربستان در مورد پرونده های مختلف منطقه داشته باشد.
رویترز:سعود القحطانی کارهای مخفیانه خود را ادامه می دهد
به گزارش روز جمعه خبرگزاری رویترز اعلام کرد ،چهار منبع خبری از منطقه خلیج فارس این هفته اطلاع داده اند سعود القحطانی هنوز آزاد است و پنهانی فعالیت خود را ادامه می دهد این در حالی است که دادستانی رژیم سعودی روز گذشته مدعی شد وی تحت بازجویی و ممنوع الخروج می باشد.
دادستانی عربستان سعودی روز گذشته پنج شنبه با اشاره به نقش سعود القحطانی در قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی اعلام کرد: نقش وی نشست با تیم مسئول ترور خاشقچی بود که به همین خاطر ممنوع الخروج شده است و هم اکنون در بازجویی به سر می برد.
سعود القحطانی بازوی راست محمد بن سلمان ولی عهد عربستان که در این حادثه نقش پررنگی داشت از پست خود به عنوان مشاور دربار پادشاهی کنار گذاشته شد.
القحطانی از زمان ملک عبدالله پادشاه فقید عربستان ،فعالیت در دربار شاه را آغازکرد و پله های ترقی را طی کرد تا رازنگه دار بخش تحت مدیریت بن سلمان شد.
منابع مرتبط با دربار پادشاهی عربستان افزودند: وی به نیابت از ولی عهد سخن می گفت و مستقیما برای مقامات بلند پایه از جمله مسئولان نهادهای امنیتی دستوراتی صادر می کرد.
القحطانی بر اساس مسئولیتی که برای مقابله با نفوذ قطر در شبکه های اجتماعی داشت، از توییتر برای پاسخ به انتقادهایی که عموما به عربستان و به ویژه محمد بن سلمان می شد و هم چنین حمله به منتقدین استفاده می کرد .
وی مدیریت گروهی از سردبیران روزنامه های داخلی را برای اداره واتساپ و دیکته کردن خط مشی درباره پادشاهی برعهده داشت.
بر اساس اعلام برخی منابع نزدیک به خاشقچی و دولت، القحطانی یک سال پس از مسافرت خاشقچی به واشنگتن در صدد جلب نظر این خبرنگار برای بازگشت به کشور بود زیرا نگران اقدامات انتقام جویانه احتمالی بود که به دلیل عقایدش امکان داشت در معرض آن قرار بگیرد.
این مسئول بلند پایه سعودی گفت القحطانی به ‘ماهر مطرب ‘ یکی از زیردستان خود گفته بود در صدد مذاکره برای بازگرداندن خاشقچی به عربستان است .
این مسئول هم چنین بدون اشاره به جزئیات از اطلاعات مربوط به مذاکرات پیشین خود به خاشقچی خبر داد.
خاشقچی 59 ساله، سردبیر پیشین روزنامه سعودی «الوطن» و نشریه واشنگتن پست، دوم اکتبر گذشته (10 مهرماه) برای کارهای اداری مربوط به ازدواج خود به ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد اما هرگز از آن خارج نشد.
واکنش ترکیه به خبر استرداد گولن درقبال توقف تحقیقات درباره قتل خاشقجی: این دو مساله از یکدیگر جدا هستند
شبکه ان بی سی به تازگی در گزارشی اعلام کرده بود که واشنگتن از ترکیه خواسته است که فشارها را درباره پرونده جمال خاشقجی روزنامه نگار واشنگتن پست کم کند و در مقابل این کشور فتح الله گولن را که به باور آنکارا پشت پرده کودتای 15 ژوئیه 2016 قرار دارد، به ترکیه تحویل دهد.
یک مقام ارشد ترکیه با رد این ادعا اعلام کرد: مساله استرداد گولن که ترکیه از مدتها قبل به دنبال آن بوده است، هیچ ارتباطی با تحقیقات درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار واشنگتن پست در کنسولگری استانبول نداشته است و این دو مساله از یکدیگر جدا هستند.
وی ادامه داد: هیچ توافقی مبنی بر توقف تحقیقات خاشقجی در مقابل استرداد گولن نشده است و ما هیچ قصد و نیتی مبنی بر دخالت در تحقیقات خاشقجی به خاطر مسائل سیاسی نداریم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز گذشته گفت که ترکیه درخواستهایی را برای استرداد گولن به آمریکا داده است.
چندی قبل رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه اعلام کرده بود که دستور قتل خاشقجی از سطوح عالی حاکمیت در عربستان داده شده است.
واشنگتن نیز روز پنجشنبه اعلام کرد که تحریمهایی را علیه 17 مقام سعودی نه دولت ریاض اعمال خواهد کرد.
برخی از تحلیلگران سعودی اعلام کردند گزارش اخیر ان بی سی، نشان میدهد که ترکیه به دنبال بازی سیاسی درباره قتل خاشقجی است.
یک ستون نویس سعودی پس از انتشار این گزارش ان بی سی، در پیامی در توییتر نوشت: من هیچ شکی ندارم که ترکیه با خون خاشقجی معامله میکند.
دیده بان حقوق بشر خواستار ارجاع پرونده خاشقچی به دادگاه بین المللی شد
به گزارش روز جمعه روزنامه ‘القدس العربی’ چاپ لندن، مورگان در مقاله ای که در روزنامه واشنگتن پست به چاپ رسید تاکید کرد تحقیقات سازمان ملل روش درست اجرای عدالت در خصوص مساله خاشقچی را تضمین می کند.
وی با اشاره به اهمیت برداشتن گام هایی در پاسخ به درخواست های جهانی در خصوص اجرای عدالت یا به دلیل پاسخگویی به سوال درباره سرنوشت خاشقچی گفت: درخواست مولود چاوش اوغلو وزیر خارجه ترکیه در مورد اجرای تحقیقات بین المللی باید در راس این روش باشد.
‘مورگان’ با تاکید به اینکه واقعیت جنایت خاشقچی به تدریج عیان می شود سخنان گفته شده درباره اجرای عدالت درباره مساله خاشقچی را کافی ندانست.
وی افزود: تحقیقات دبیر کل سازمان ملل درباره قتل خاشقچی می تواند حقایق و ماهیت مسئولین جنایتکار را برملا سازد و این امر زمینه مجازات مناسب آنها را فراهم خواهد کرد.
مدیر دفتر دیده بان حقوق بشر در واشنگتن تصریح کرد: تحقیقات سازمان ملل می تواند جنبه قانونی و استقلال بین المللی به مساله بدهد و در موازات تحقیقات ترکیه به اعتبار آن بیفزاید.
‘مورگان ‘با تاکید بر ضرورت تداوم تحقیق درباره قتل خاشقچی ،آن را پیام آشکاری در راستای حمایت از روزنامه نگاران دانست واز ‘خدیجه جنگیز’ نامزد خاشقچی و فرزندان وی خواست گام های جدتری برای افشای حقیقت بردارند.
وی افزود: حال که وزیر امور خارجه ترکیه صراحتا از تحقیقات بین المللی حمایت کرده اکنون بهترین زمان برای تداوم تحقیقات است.
‘مورگان’ ادامه داد : در ابتدا با عربستان گروه کاری تشکیل دادیم و گفتیم که ما به ارجاع پرونده به دادگاه بین المللی فکر نمی کنیم اما در این مرحله اجرای تحقیقان بین المللی را ضروری می دانیم .
‘چاوش اوغلو’ روز چهارشنبه گذشته گفت: کشورش اجرای تحقیقات بین المللی درباره قتل خاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی در استانبول را ضروری می داند.
‘خاشقچی ’59 ساله، سردبیر پیشین روزنامه سعودی «الوطن» و نشریه واشنگتن پست، دوم اکتبر گذشته (10 مهرماه) برای کارهای اداری مربوط به ازدواج خود به ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول مراجعه کرد اما هرگز از آن خارج نشد.
نامزد وی پس از اطمینان از خارج نشدن خاشقچی از ساختمان کنسولگری، پلیس و مقام های عالی ترکیه را در جریان رویداد قرار داد ولی مقام های آل سعود منکر اطلاع از وضعیت خاشقچی شدند.
حکومت آل سعود پس از 18 روز انکار، در پی فشار بین المللی با صدور بیانیه ای به قتل او در ساختمان کنسولگری عربستان در استانبول اعتراف و اعلام کرد که در ارتباط با پرونده قتل او، 18 نفر از جمله 15 مامور تیم ترور اعزامی از ریاض دستگیر شده اند.
همه مدارک و شواهد نشان می دهد که 15 مامور از نزدیکان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان که از طرف او به استانبول اعزام شده بودند، عامل قتل خاشقچی هستند و بر این اساس، دولت ترکیه خواستار استرداد این افراد برای محاکمه در استانبول است؛ درخواستی که از سوی مقامات سعودی رد شد.
عبدالباری عطوان در تحلیلی نوشت:آیا ترامپ برای نجات بن سلمان و بستن پرونده خاشقجی «گولن»را به ترکیه تحویل می دهد؟
عبدالباری عطوان نویسنده و تحلیلگر مشهور عرب در تحلیلی در روزنامه فرامنطقه ای رأی الیوم به تحولات جدید در پرونده خاشقجی روزنامه نگار کشته شده عربستانی در کنسولگری کشورش در استانبول و احتمال استراداد فتح الله گولن متهم اصلی کودتای نافرجام در ترکیه پرداخت و نوشت: به نظر می رسد که فهم طبیعت روابط ترکیه و آمریکا و تغییرات آن در این روزها بسیار دشوار شده است. در حالی که به نظر می رسد هماهنگی میان دو کشور در پرونده ترور«جمال خاشقجی» روزنامه نگار عربستانی با توجه به سفرهای گسترده مسئولان آمریکایی به آنکارا طی چهار هفته گذشته در همین زمینه در اوج خود است، هواپیماهای جنگی ترکیه مواضع یگان های حمایت مردمی کرد که واشنگتن از آنها حمایت می کند را در شرق فرات(در سوریه) بمباران می کنند، حالا چگونه این تناقض را می توان فهمید؟
ای کاش مسائل در همین حد از پیچیدگی باقی می ماند. امروز جمعه شبکه تلویزیونی «ان بی سی» آمریکا غافلگیری از نوع سنگین وزن را منفجر کرد که باعث شد علامت سئوال های زیادی به وجود بیاید زمانی که در یک گزارش خبری خود اعلام کرد که «واشنگتن امکان تحویل فتح الله گولن مبلغ و روحانی ترک که وی و جنبش اش(خدمت) متهم اصلی دست داشتن در کودتای نظامی نافرجام ترکیه در تابستان سال 2016 هستند ، به دولت ترکیه از راه قانونی به منظور راضی کردن رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه و در چارچوب زد و بند مرتبط با جنایت ترور خاشقجی داخل کنسولگری عربستان در استانبول را بررسی می کند.»
این اطلاعات درز کرده به بیرون بازتاب گسترده ای در ترکیه و دیگر کشورها داشت زیرا آزادی «اندرو برونسون» کشیش آمریکایی توسط دولت ترکیه و به شیوه قانونی را یادآوری کرد؛ فردی که ترکیه دائما اصرار می کرد در حمایت از گروه های تروریستی دست دارد. این در حالی است که اخباری قطعی وجود داشت که تأکید می کرد بازداشت وی بر اساس تبادلش با گولن مقیم در ایالات متحده صورت گرفت.
«هیدز ناروث» سخنگوی وزارت خارجه آمریکا این مسأله را تکذیب کرد که دولتش قصد دارد گولن را به ترکیه به منظور راضی کردن این کشور به دلیل پرونده قتل خاشقجی روزنامه نگار عربستانی تحویل دهد و تأکید کرد که «این دو مسأله از هم جدا هستند» و نیز گفت که « وزارت دادگستری آمریکا همچنان مدارکی که ترکیه به منظور استرداد گولن در پی کودتای نافرجام تحویل داده است را بررسی می کند و این پرونده به عهده وزارت دادگستری است.»
هیچ دودی بدون آتش نیست…و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا«سلطان» قراردادها و زد و بندهاست و بعید نیست که وی تلاش کند که در عملیات زد و بند با ترکیه وارد شود که عنوان بارز آن تحویل دادن گولن مبلغ ترکیه ای در مقابل بستن پرونده ترور خاشقجی و چشم پوشی ترکیه از درخواست هایش برای انجام تحقیقات بین المللی است؛ امری که در خدمت استراتژی ترامپ برای نجات شاهزاده «محمد بن سلمان» ولیعهد عربستان سعودی و ستون فقرات استراتژی اصلی اش در خاورمیانه است.
تا این لحظه ترکیه همچنان خواستار انجام تحقیقات بین المللی است و جدیدترین روایت عربستان سعودی که حادثه ترور را محدود به پنج نفر می کند که بارزترین آنها «احمد عسیری» معاون رئیس سازمان اطلاعات عربستان است که ریاض اعلام کرد وی دستور اجرای ترور داده است و هر گونه ارتباط شاهزاده بن سلمان را با این ترور تکذیب می کند (همانطور که آقای«عادل الجبیر» روز گذشته در کنفرانسی مطبوعاتی مورد تأکید قرار داد) را نمی پذیرد.
پرسشی که در اینجا مطرح می شود این است: آیا تلاش برای تحویل فتح الله گولن مبلغ و روحانی ترکیه ای در چارچوب قرارداد آزادی برونسون کشیش آمریکایی است یعنی تبادل مبلغ اسلامی با کشیش آمریکایی است به ویژه آن که دو نفر به گونه ای «متهم» به تروریسم هستند یا آن که در چارچوب مساله مهم تر و خطرناک تری است که برای دو کشور صدها میلیارد دلار به ارمغان می آورد یعنی در چارچوب جنایت ترور خاشقجی و بستن این پرونده؟
ترامپ بارها تأکید کرد که خاشقجی شهروند آمریکایی نیست و در اراضی آمریکا کشته نشده است و قرارداد فروش سلاح های آمریکایی به ارزش 110 میلیارد دلار وجود دارد که وی نمی خواهد به روسیه یا چین برود. در سایه تقدم قراردادها و میلیاردها دلار بر ارزش های حقوق بشر و عدالت هیچ چیز را بعید نمی دانیم…و اردوغان بهتر می داند.
۱۱ سعودی به صدور دستور و دست داشتن در عملیات قتل جمال خاشقجی متهم شدهاند ؛دادستانی عربستان اعتراف کرد: جسد جمال خاشقجی تکه تکه شده| ۲۱ نفر دستگیر شدهاند| حکم اعدام برای ۵ نفر| خاشقجی چگونه کشته شده؟ ماموریت اصلی تیم سعودی چه بوده؟
همه چیز درباره قتل خاشقجی و رد پای بن سلمان در این ماجرا+ تصاویر دردناک لحظه قتل
تحقیقات در پرونده قتل خاشقجی در حالی به اتمام رسیده است که همه شواهد نشان از خبر داشتن بن سلمان از ماجرای قتل داشته است.
چندی پیش رند پال سناتور جمهوریخواه کنتاکی درباره قتل جمال خاشقجی، روزنامه نگار منتقد سعودی گفت: من تردید دارم در رژیم استبدادی مانند عربستان سعودی اتفاقی که می افتد بدون حمایت محمد بن سلمان، ولیعهد این کشور باشد. بنابراین، ولیعهد از این مسئله خبر داشته و شاید دستور آن را صادر کرده است.
آقای خاشقجی منتقد حکومت عربستان بود، هرچند پیش از آن روابط نزدیکی با حکومت داشت.
دادستانی عربستان سعودی برای پنج نفر از متهمان پرونده قتل جمال خاشقجی، روزنامهنگار منتقد، درخواست مجازات اعدام کرده است.
در مقابل ترکیه خواهان آن شده است که متهمان این پرونده به جای عربستان، در خاک ترکیه محاکمه شوند.
آمریکا نیز اعلام کرده است که ۱۷ نفر را به اتهام نقش داشتن در قتل جمال خاشقجی تحریم کرده است. سعود قحطانی، که از دستیاران ولیعهد عربستان بود، یکی از این تحریمشدگان است
سخنگوی دادستانی عربستان اعلام کرده است که تحقیقات در این باره تا یافتن جنازه جمال خاشقجی ادامه خواهد داشت.
او همچنین گفت که محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، نقشی در این ماجرا نداشته است.
جمال خاشقجی، روزنامهنگار سعودی منتقد حکومت عربستان، بیش از یک ماه پیش به کنسولگری عربستان در استانبول رفت و ناپدید شد. کمی بعد افشا شد که ماموران سعودی او را در محل کنسولگری کشتهاند. به دنبال این ماجرا انتقادها از سیاستهای عربستان و به ویژه ولیعهد پرنفوذ این کشور بالا گرفته است.
دستور ربایش
بنابر این گزارش در حالی که عربستان در مجموع ۲۱ نفر را به اتهام دست داشتن در قتل جمال خاشقجی بازداشت کرده و تحقیقاتی را انجام میدهد، ترکیه میگوید محاکمه متهمان باید در خاک ترکیه انجام شود.
امروز مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه، گفت اقدامات دادستانی عربستان “مثبت اما ناکافی” است.
آقای چاووشاوغلو گفت قتل خاشقجی از پیش برنامهریزی شده بود و افراد و تجهیزات لازم برای تکه تکه کردن بدن او به ترکیه منتقل شده بودند.
وزیر خارجه ترکیه گفت قاتلان جمال خاشقجی باید در ترکیه محاکمه شوند.
ترکیه پیش از این نوار صوتی موجود از مقطع قتل خاشقجی در کنسولگری را به چند کشور غربی داده است.
دادستانی عربستان به طور رسمی خواهان آن شده است که “کشور برادر ترکیه” با تحقیقات آنها همکاری کند و از جمله نوار صوتی را به آنها تحویل دهند.
دادستانی عربستان با رد ادعای مسئولیت محمد بن سلمان در قتل جمال خاشقجی، گفته است که ژنرال احمد عسیری، از مقامهای ارشد امنیتی در عربستان، دستور داده بود که جمال خاشقجی را به زور به عربستان منتقل کنند.
بنا به آنچه دادستان عربستان گفته است سرپرست “تیم مذاکره” که به استانبول رفته بود دستور قتل را داد.
تحریم عاملان قتل
براساس این گزارش وزارت خزانه داری آمریکا ۱۷ مقام و شهروند عربستان سعودی را در ارتباط با پرونده قتل جمال خاشقجی روزنامه نگار منتقد ریاض در کنسولگری این کشور در استانبول، تحریم کرد.
در بیانیه وزارت خزانه داری آمریکا که روز پنجشنبه ۲۴ آبان منتشر شد، آمده که این افراد تحریم شده به نوعی در قتل جمال خاشقجی نقش داشته اند.
تحریم آمریکا علیه این افراد ساعاتی پس از آن اعلام شد که دادستان عمومی عربستان اعلام کرد برای پنج نفر از متهمان پرونده درخواست مجازات اعدام کرده است.
جمال خاشقجی در تبعید خودخواسته در آمریکا به سر می برد و برای روزنامه واشنگتن پست می نوشت. او آخرین بار در تاریخ دوم اکتبر در حین ورود به کنسولگری عربستان در شهر استانبول ترکیه دیده شد.
دادستان سعودی تایید کرده که جسد خاشقجی قطعه قطعه شد. او گفته است جمال خاشقجی با تزریق یک آمپول مرگبار کشته شد. مقامات سعودی پیشتر گفته بودند خاشقجی در یک درگیری ناخواسته در کنسولگری عربستان کشته شد، اما بعدا اعلام کردند قتل او به دست عناصر خودسر صورت گرفته است.
«سعود القحطانی» مشاور نزدیک محمد بن سلمان ولیعهد سعودی، از جمله مقام های ارشدی است که در لیست تحریم های ایالات متحده قرار گرفته است.
فروش اسلحه آزاد است!
آقای ترامپ همین هفته به خبرنگاران گفت نمی خواهد با تحریم یا توقف فروش اسلحه به عربستان فرصت های شغلی و درآمد آمریکایی ها را به مخاطره بیندازد.
گزارش واشنگتن پست از ارزیابی نهایی سیا: بن سلمان دستور ترور خاشقچی را صادر کرده بود
روزنامه واشنگتن پست خبر داد، آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) به این نتیجه رسیده که «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی دستور ترور «جمال خاشقچی» روزنامه نگار منتقد آل سعود را صادر کرده بود.
مقام های آگاه می گویند این ارزیابی سیا معتبرترین برآوردی است که بن سلمان رابه قتل خاشقچی مرتبط کرده و تلاشهای دولت دونالدترامپ رئیس جمهوری آمریکابرای حفظ روابط با عربستان را پیچیده می کند.
ارزیابی سیا در تناقض با ادعاهای دولت عربستان قرار دارد که گفته بود بن سلمان دخالتی در قتل خاشقچی نداشته است.
این روزنامه نگار دوم اکتبر (دهم مهر) برای انجام امور اداری مربوط به ازدواجش وارد کنسولگری عربستان در استانبول شد و در آنجا به قتل رسید. در ماه اکتبر تیمی 15نفر با هواپیمای دولتی عربستان به استانبول رفت و خاشقچی در کنسولگری به قتل رساند.
منابع آگاه که خواستندنامشان فاش نشود اعلام کردند سیاچندین منبع اطلاعاتی از جمله تماس تلفنی «خالد بن سلمان» سفیر عربستان در آمریکا با خاشقچی را بررسی کرده اند. خالد به خاشقچی گفته بود که او برای دریافت مدارکش باید به کنسولگری عربستان در استانبول برود. وی به این روزنامه نگار تضمین داده بود که در آنجا در امان خواهد بود.
به گفته منابع آگاه،مشخص نیست که آیا خالداطلاعاتی داشته که خاشقچی به قتل خواهد رسیدیا نه. اما وی به دستور برادرش با خاشقچی تماس گرفته بود. دستگاه های اطلاعاتی آمریکا این تماس را ردیابی کرده بودند.
«فاطمه باشان» سخنگوی سفارت عربستان در واشنگتن گفت که سفیر و خاشقچی هرگز درباره«چیزی مرتبط با رفتن به ترکیه» با هم صحبت نکرده بودند.
وی افزود که ادعاهای سیا «اشتباه است. ما فرضیات مختلفی را شنیده ایم که پایه چنین گمانه زنی هایی شده است.»
با این حال روزنامه وال استریت ژورنال نیز به نقل از منابع آگاه نوشت: خاشقچی قبل از آنکه به کنسولگری عربستان در استانبول برود، از طریق پیام رسان واتس آپ مرتبا با سفیرعربستان در آمریکا در تماس بود.
به گزارش رویترز، خالد روز جمعه به وقت محلی آمریکا در توئیتر نوشت آخرین تماس وی با خاشقچی یک سال پیش و در تاریخ 26 اکتبر 2017 بوده است. به گفته وی این تماس متنی بوده است. او افزود: هرگز تلفنی با او حرف نزدم و هرگز به وی پیشنهاد نکردم که به هر دلیلی به ترکیه برود. من از دولت آمریکا می خواهم که اطلاعات مربوط به این ادعا را منتشر کند.
به نوشته واشنگتن پست، ارزیابی سیا این است که بن سلمان به عنوان حاکم غیررسمی عربستان حتی بر کوچکترین امور نیز نظارت دارد که این ارزیابی یکی دیگر از پایه های نتیجه گیری سیا در خصوص نقش ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی است.
یک مقام آمریکایی آگاه از نتیجه گیری سیا اظهار داشت: این مساله ای پذیرفته شده است که هیچ دلیلی وجود ندارد که این اتفاق بدون اطلاع یا مداخله وی صورت گرفته باشد.
به گفته این مقام آگاه، سیا بن سلمان را یک «تکنوکرات خوب» می داند اما در عین حال وی را فردی بی ثبات و متکبر نیز به شمار می آورد که «جوش می آورد و به نظر نمی رسد که بفهمد چیزهایی هست که نمی تواند آنها را انجام دهد.»
تحلیلگران سیا معتقدند او به شدت قدرت را قبضه کرده و به رغم رسوایی خاشقچی در خطر از دست دادن موقعیتش به عنوان وارث تخت و تاج سعودی قرار ندارد. یک مقام آگاه اظهار داشت که آینده بن سلمان به عنوان پادشاه عربستان «بدیهی است» و افزود: توافق عمومی این است که او احتمالا از این وضعیت جان به در می برد.
طی هفته های گذشته سعودی ها توضیحات ضدونقیضی در مورد قتل خاشقچی داده اند. هفته گذشته دادستان عمومی عربستان، گروهی از عوامل خودسر را که به استانبول رفته بودند، عامل این قتل معرفی کرد. وی اتهاماتی را علیه یازده متهم در این پرونده مطرح کرد و گفت که برای پنج نفر از آنها تقاضای حکم اعدام می کند.
قتل خاشقچی اتکای آمریکا به عربستان به عنوان متحد واشنگتن در خاورمیانه را زیر سوال برده است. دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا همچنان از مقصر دانستن بن سلمان در قتل خاشقچی امتناع می ورزد. بن سلمان روابط نزدیکی با «جرد کوشنر» داماد و مشاور ترامپ دارد.
گفته می شود که اسناد مداخله ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی در محافل خصوصی به ترامپ ارائه شده است اما وی همچنان نسبت به اینکه وی دستور این قتل را صادر کرده باشد، شک دارد.
ترامپ از مقام های سیا و وزارت خارجه آمریکا در مورد اینکه جسد خاشقچی کجاست، سوال کرده است وآنها در این مورد جوابی به او نداده اند، مستاصل مانده است. بنابه اعلام منابع آگاه از ارزیابی سیا، این آژانس اطلاعی از محل بقایای جسد خاشقچی ندارد.
مقام های مطلع افزودند، یکی دیگر از منابع اطلاعاتی سیا، فایلی صوتی ضبط شده توسط دستگاه شنودی است که ترک ها در داخل کنسولگری عربستان جاساز کرده بودند. ترکیه نسخه ای از این فایل صوتی را به سیا داده اند و «جینا هاسپل» مدیر این آژانس اطلاعاتی آن را گوش کرده است.
مقام های چند کشوری که این فایل را شنیده و یا گزارش آن را دریافت کرده اند، می گویند طبق این سند صوتی خاشقچی چند دقیقه پس از ورودبه کنسولگری عربستان دراستانبول به قتل رسید.این روزنامه نگار منتقد آل سعود در دفتر سرکنسول عربستان کشته شد. در فایل صوتی، صدای سرکنسول شنیده می شود که از این اقدام که جسد خاشقچی مثله شده و سپس محل قتل از هر گونه شواهدی پاک شود، ابراز نارضایتی می کند.
سیا همچنین تمام تماس های تلفنی «ماهر مطرب» را که پس از قتل خاشقچی از داخل کنسولگری گرفته بود بررسی کردند. مطرب عضو تیم قتل خاشقچی و یک مقام امنیتی سعودی است که اغلب در کنار بن سلمان دیده شده است. در روز قتل خاشقچی از او عین ورود به کنسولگری عربستان در استانبول و خروج از آن عکس گرفته شده است.
به گفته منابع آگاه از این تماس ها، مطرب با «سعود قحطانی» یکی از مشاوران ارشد بن سلمان تماس گرفته و به وی اطلاع داده بود که عملیات تکمیل شده است.
هفته گذشته، وزارت خزانه داری آمریکا 17 فرد سعودی را که گفته می شود در قتل خاشقچی دست داشته اند، تحریم کرد. قحطانی، مطرب و «محمد العطیبی» سرکنسول عربستان در ترکیه جزو این افراد تحریم شده هستند.
ارزیابی سیا اطلاعات به دست آمده توسط دولت های خارجی را نیز مد نظر قرار داده است. مقام های چند کشور اروپایی نتیجه گیری کرده اند که این قتل به قدری بی شرمانه بوده که به نظر نمی رسد بدون دستور بن سلمان انجام شده باشد.
«رجب طیب اردوغان» رئیس جمهوری ترکیه اعلام کرده که دولت وی سند صوتی را در اختیار آلمان، فرانسه، انگلیس و عربستان سعودی قرار داده است.
تحلیلگران سیا همچنین برخی اعضای تیم قتل خاشقچی را مستقیما با خود بن سلمان مرتبط می دانند. طبق سوابق گذرنامه هایی که به رویت واشنگتن پست رسیده است برخی از اعضای تیم 15 نفره در تیم امنیتی ولیعهد عربستان حضور داشتند و در جریان سفرهای مقام های ارشد سعودی از جمله بن سلمان در آمریکا سفر کرده بودند.
وال استریت ژورنال نوشت که رهبران کنگره آمریکا روز پنجشنبه گزارشی درباره نتیجه گیری سیا دریافت کردند.
آمریکا همچنین قبل از قتل خاشقچی به اطلاعاتی دست یافته بود که نشان می داد وی ممکن است در خطر باشد. اما پس از ناپدید شدن وی بود که در نهایت آژانس های اطلاعاتی آمریکا به جستجو در آرشیوهای مربوط به ارتباطات ردیابی شده پرداختند و دریافتند اسناد حاکی از آن است که خاندان سعودی در پی فریفتن و بازگرداندن خاشقچی به ریاض بوده است.
دو مقام آمریکایی گفتند هیچ نشانه ای وجود ندارد که نشان دهد مقام های این کشور قبل از ناپدید شدن خاشقچی از وجود این اطلاعات آگاهی داشته اند یا فرصت هشدار دادن به او را از دست داده باشند.
یکی از این مقام ها اظهار داشت، خاشقچی تا قبل از ناپدید شدنش «فردی مورد توجه» نبود و سکونت وی در ایالت ویرجینیا به معنای آن بود که وی فردی آمریکایی به شمار آمده و نیازی به جاسوسی از او نبوده است.
ترامپ به مقام های ارشد کاخ سفید گفته است که می خواهد بن سلمان در قدرت بماند زیرا عربستان کمک می کند تا ایران را مهار کرد. رئیس جمهوری آمریکا گفته که نمی خواهد جنجال بر سر قتل خاشقچی باعث جلوگیری از تولید نفت عربستان شود.
سوال این است که چرا بن سلمان تصمیم به قتل خاشقچی گرفت. به گفته منابع آگاه از برآورد سیا، یکی از فرضیاتی که این آژانس مطرح کرده این است که بن سلمان معتقد بودخاشقچی یک اسلامگرای خطرناک است که همدلی زیادی با اخوان المسلمین داشت. چند روز پس از ناپدید شدن خاشقچی، بن سلمان در تماسی تلفنی با داماد ترامپ (کوشنر) و «جان بولتون» مشاور امنیت ملی آمریکا این دیدگاه را مطرح کرد. بولتون همواره با اخوان المسلمین مخالف بوده و آن را یک تهدید منطقه ای می داند.
مقام های آمریکایی نمی دانند که آیا عربستان تهدید خود مبنی بر اعدام افرادی که آنها را عامل قتل خاشقچی می داند، عملی خواهد کرد یا نه و اگر چنین باشد این اقدام چه زمانی رخ خواهد داد. یک مقام آمریکایی اظهار داشت: «ممکن است یک شبه اتفاق بیافتد یا بیست سال طول بکشد.» وی افزود که نحوه برخورد بن سلمان با زیردستانش می تواند موقعیت وی را در آینده دچار فرسایش کند.
این مقام گفت، با کشتن کسانی که از دستوراتش پیروی کرده اند، «دشوار خواهد بود که [زیردستان دیگری] به کمکش بایند.»