نگام ؛ بین الملل _ منابع نزدیک به خاشقجی شب گذشته اعلام کردند که این روزنامه نگار سعودی قصد داشته جزئیات استفاده عربستان از تسلیحات شیمیایی در یمن را افشا کند.طبق گزارش منابع اطلاعاتی مستقل بریتانیا برای اولین بار سه هفته پیش از ورود خاشقجی به کنسولگری عربستان در استانبول از نقشه عربستان اطلاع داشت.ردیابی مکالمات رد وبدل شده حاکی از آن است که دستوری از سوی یکی از اعضای حلقه سلطنتی برای ربودن خاشقجی و بازگرداندن وی به عربستان صادر شده بود.البته طبق گفته این منابع اطلاعاتی دستور فوق مستقیما از سوی بن سلمان صادر نشده و مشخص نیست که آیا او از این نقشه اطلاع داشته یا نه.به گفته منابع با وجود این نقشه امکان اجرای سناریوهای دیگر درصورت دردسرسازشدن خاشقجی همچنان وجود داشت.
حسن مقیمی
هفته گذشته دادستان کل عربستان تایید کرد که خاشقجی با انگیزه قبلی به قتل رسیده است. شب گذشته نیز منابع اطلاعاتی به ساندی اکسپرس گفتند: ما در ابتدا اگاه شدیم که در هفته اول سپتامبر، حدود ۳ هفته پیش از ورود خاشقجی به کنسولگری عربستان در دوم اکتبر اتفاقی درحال رخ دادن است.
وی ادامه داد: روز اول اکتبر از حرکات یک گروه که شامل اعضای ریاست استخبارات در استانبول بودیم مطلع شدیم و کاملا مشخص بود که آنها چه قصدی دارند. ما ازکانالهای مختلف هشدار دادیم که این ایده خوبی نیست. اتافاقت بعدی نشان داد که آنها به هشدار ما توجه نکرده بودند.
این منابع اطلاعاتی در پاسخ به این سوال که چرا ام آی ۶ آمریکا را به عنوان مهمترین شریک خود از این جریان مطلع نکرده گفتند: این تصمیم گرفته شده بود که ما کاری را که میتوانستیم انجام داده بودیم.
به نظر می رسد ابعاد و اطلاعات زیادی از ماجرای قتل جمال خاشقجی همچنان پنهان است و هنوز پشت پرده ها و علامت سوال های زیادی پیرامون این ماجرا باقی مانده است.
در همین زمینه، دیلی اکسپرس چاپ لندن در مقاله ای به نقل از یکی از نزدیکان جمال خاشقجی روزنامه نگار کشته شده عربستانی نوشت او در صدد افشای جزئیات استفاده عربستان سعودی از جنگ افزارهای شیمیایی در جنگ یمن بود و لندن قبل از قتل او، از نقشه مقامات امنیتی عربستان اطلاع داشت.
به نوشته این روزنامه، منابع متعدد اطلاعاتی فاش کردهاند که دولت «ترزا می» نخست وزیر بریتانیا سه هفته قبل از آن که این روزنامه نگار منتقد ریاض وارد کنسولگری عربستان در شهر استانبول ترکیه شود، از توطئه ریاض برای ربودن او اطلاع داشته است.
یک منبع اطلاعاتی به دیلی اکسپرس گفت: «ما ابتدا در هفته نخست ماه سپتامبر، یعنی سه هفته پیش از ورود خاشقجی به کنسولگری عربستان در استانبول در روز دوم اکتبر، مطلع شدیم که مسائلی در جریان است، هر چند برای دریافت جزئیات به زمان بیشتری نیاز بود.»
وی افزود: «آن جزئیات شامل فرمانهای قبلی دایر بر ربودن خاشقجی و بردن وی به عربستان سعودی و بازجویی از او بود. البته راه برای گزینه های دیگر و حل نهایی مشکل هموار شده بود. ما اطلاع داشتیم که فرمانها از سوی یکی از اعضای محفل پادشاهی سعودی آمده بود، اما اطلاع مستقیمی از این که فرمانها از ناحیه شخص محمد بن سلمان ولیعهد صادر شده باشد، نداشتیم. نمیتوانیم بگوئیم کسی که فرمان اولیه را صادر کرد، او بوده است.»
این منبع کاملا موثق می گوید ام آی- ۶، سرویس اطلاعاتی خارجی بریتانیا، به همتایان در ریاض هشدار داد که جلو دسیسه را بگیرند و ماموریت را لغو کنند اما این هشدار نشنیده گرفته شد.
این منبع به روزنامه انگلیسی گفت: روز اول اکتبر مطلع شدیم که یک گروه شامل «ریاست الاستخباریه العامه» (سازمان اطلاعاتی سعودی GID ) به استانبول رفته و خیلی واضح بود که ماموریت گروه چیست. از طریق کانالهایمان هشدار دادیم که این ایده خوبی نیست. رویدادهای بعدی نشان داد که این هشدار ما هم ناشنیده مانده است.
از منبع اطلاعاتی پرسیده شد، چرا ام آی-۶ به آمریکا – شریک اطلاعاتی خود – اطلاع نداد و پاسخ این بود که ما کاری را که می بایست بکنیم انجام داده ایم.
اکسپرس در تکمیل این گزارش به نقل از یکی از دوستان خاشقجی نوشت: او [خاشقجی] در شرف دستیابی به اسنادی بود که ثابت می کرد دولت ریاض در یمن از تسلیحات شیمیایی استفاده کرده است. وی که نخواست نامش فاش شود گفت: من یک هفته پیش از مرگش با او ملاقات کردم. او نگران بود. زمانی که علت نگرانی او را جویا شدم تمایلی به پاسخ نداشت ولی در نهایت ماجرای اسنادی در خصوص استفاده عربستان از سلاح های شیمیایی در یمن را مطرح کرد و ابراز امیدواری کرد هرچه زودتر به این اسناد دست یابد. آخرین خبری که از او شنیدم، خبر ناپدید شدنش بود.
ماه گذشته، اخباری منتشر شد که نشان می داد عربستان سعودی از تسلیحات حاوی فسفر سفید که ساخت آمریکا است در یمن و علیه غیرنظامیان این کشور استفاده کرده است.
حال ممکن است این سوال مطرح شود که چرا این خبر فاش شده و نشت پیدا کرده؟ به نظر می رسد حداقل یکی از پاسخ ها را باید در تلاش انگلیس برای خاتمه دادن جنگ یمن دانست. در واقع، انگلیس چندی است که مذاکرات زیادی با ریاض برای خاتمه جنگ در یمن آغاز کرده که تاکنون بیهوده بوده است.
لذا انگلیس با این افشاگری هدایت شده و در عین حال با یک رویکرد حمایتی، قصد دارد نشان دهد که محمد بن سلمان در قتل خاشقجی نقشی نداشته و هدف آن ها نیز صرفا ربودن او بوده تا کشتن و کشته شدن اش ناشی از یک حادثه و زد و خوردی بوده که در بیانیه رسمی سعودی ها نیز بدان اشاره شد.در قبال این حمایت (یا شاید هشدارها) انگلیس از عربستان و محمد بن سلمان می خواهد جنگ یمن را خاتمه دهد.
ریاست سیا نوارصوتی قتل خاشقجی را گوش داده است.
به گزارش اسپوتنیک به نقل از روزنامه واشنگتن پست، جینا هاسپل رئیس سازمان «سیا» در زمان سفر خود به ترکیه از امکان گوش دادن به نوار صوتی بازپرسی و قتل جمال خاشقجی خبرنگار منتقد سعودی برخوردار شد.
جینا هاسپل 22 اکتبر به ترکیه سفر کرد.
به نوشته روزنامه مذکور با استناد به گفته بروس ریدل کارمند سابق «سیا»، اگر در واقع ریاست سیا نوار شکنجه خبرنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان در استانبول را شنیده باشد بسختی می تواند آن را از کنگره آمریکا پنهان کند.
نوار صوتی این قضیه، اگر واقعا وجود داشته باشد، مدرک اصلی در پرونده قتل خبرنگار منتقد سعودی در کنسولگری عربستان خواهد بود.
خاشقجی در پی به قدرت رسیدن محمد بن سلمان و سختگیری او بر روزنامه نگاران و منتقدان، ترجیح داد به تبعید خودخواسته تن در دهد و در آمریکا اقامت گزیند.
وی در مقالاتی در واشنگتن پست، جنگ عربستان سعودی در یمن، برخورد نادرست با فعالان زن حقوق بشر در عربستان سعودی، و برخورد ریاض با دولت کانادا در واکنش به انتقاد دولت جاستین ترودو از نبود آزادی در این کشور نفتخیز را مورد انتقاد قرار داده بود.
خاشقجی در سالهای ۱۹۸۷ تا ۱۹۹۵ رشته مصاحبه هائی با اسامه بن لادن سرکرده شبکه تروریستی القاعده کرد؛ زمانی که بن لادن با ارتش اشغالگر شوروی در افغانستان مبارزه داشت.
جمال خاشقجی به دولت پادشاهی سعودی توصیه کرد اگر میخواهد از انتقادهای غرب در امان باشد، فعالان حقوق بشر را آزاد کند و بازداشت های خودسرانه ای که تصویر عربستان را در خارج مخدوش می سازد، متوقف کند.