نگام، سرویس گفتگو؛ با توجه به وضعیت اقتصادی بازار ایران گفتگویی انجام دادیم باآقا ه. درویش یکی از قدیمی ترین فروشندگان بازار کامپیوتر ایران تا جویا بشیم از شرایط کنونی حاکم بر بازار آی تی ایران و مشکلات آن از زبان ایشان
-آقای درویش شما وضعیت اقتصادی را در بازار آی تی ایران چطور بررسی می کنید؟
در کل باید بازار آی تی ایران را به سه بخش تقسیم کرد. ابتدا از اوایل دهه 70 تا اوایل دهه 80 که خوب تنها به صورت تخصصی تنها بازار آی تی ایران، بازار کامپیوتر رضا بود و در بخش دوم شامل اویل دهه 80 تا اواخر همان دهه میباشد و بخش سوم از اواخز سالهای 89-90 ال به حال مباشد.
در بخش اول به دلیل نبود تعدد فروشکاه و رقابت کم و هزینه های به نسبت پایین و سودهای بالا درامد ان موقع بسیار ایده آل و مناسب بود در بخش دوم تا اواخر سال 89 وضعیت خوب بود اما نه به ایده آلی دور اول اما خوب کمتر شامل ضرر های سنگین بودیم و بازار همچنان رونق داشت اما در بخش سوم و بیشتر با توجه به گران شدن دلار و ارز و تحریم از سوی شرکت های وارد کننده و همچنین سایت های فورشگاه های اینترنتی یواش یواش رکود در بازار آی تی شکل گرفت به طوری که سالیانه با برشکستگی چندین نفر همراه بود
-پس دلیل اصلی رکود در بازار آی تی بیشتر گرانی ارز بود؟
تا حدودی بلی و نه کاملا دلایل زیادی وجود داشت البته مهم ترین آن هزینه ها بود چرا که سود در بازار آی تی تفریبا ثابت ماند اما هزینه ها بسیار سر سام آور شد.
و با ثابت ماندن درامدو بالا رفتن هزینه ها عملا بازار رو به نا بودی قدم برداشت
-عمده هزینه ها چی بود که بالا رفت؟
بحث اصلی مالیات بر مشاغل بود من به شخصه میگویم فروشندگان بازار آی تی بیشترین مالیات را پرداخت می کنند به عنوان مثال ما در سال 88-89 حدود 2الی نهایتا3 میلیون مالیات برای بزرگترین فروشگاه بازار پرداخت می کردیم که این رفم امثال به 30 الی 35 میلیون هم برای بعضی از همکاران رسید.
-خوب مگر اداره مالیات، مالیات را بر اساس درآمد نمیگرفت؟
تنها کاری که نمیکرد همین بود. گرفتن مالیات بسیار سلیقه ای و بی حساب کتاب بود هربار هم که ما شکایت میکردیم به کمسیون حل اختلاف هیچ تاثیری که نداشت بلکه برای سالیان بعد هم بدتر میشد. مالیات دادن در اینجا هیچ قانونی نداشت. هر دوره هر کسی که مسئول رسیدگی به پرونده های مالیاتی بود سلیقه ای و بدون هیچ گونه اطلاعی اط شرایط در امدی مالیات فروشکاه ها را رد میکرد
-هزینه های دیگر چی بود که بالا میرفت؟
اجاره های ملک ها، وقتی صاحبان مغازه ها هزینه ها را دیدن که بالا می رود و در امد ثابت مانده شروع به اجاره دادن مغازه کردن و برای مثال من در سال 88 مبلغ 3میلیون 500 هزار تومان اجاره میدم الان که با شما صحبت میکنم ماهیانه مبلغ 16 میلیون اجاره میدم . بعد هم هزینه بیمه و کارمند و ضرر و زیان های خرابی جنس و دزدی و کلاهبرداری ها و…..
-پس با این اوصاف چه میکردید؟ کلاهبرداری هم زیاد می شد؟
تا دلتان بخواهد همین الان در سال 95 تا همین 6 ماهه تقریبا 10-12 نفر رفتند با پول های بچه ها.
-دلیل اصلی این کلاه برداری ها چیست؟
کاملا مشخصه بزرکترینش اینکه شما وقتی نمی توانید از پس هزینه های خود در بیایید و هر ماه از سرمایه میخورید و به اصطلاح زیر می روید در اخر با کلی چک برای پاس کردن مواجه می شوید و وفتی ندارید چک ها را پاس کنید مبلغ دیگری را هم از این آن میگیرید و به راحتی میروید. چون متاسفانه در بازار همه چیز به صورت اعتباری ست و خیلی راحت می توان از این اعتبارات سوء استفاده کرد و کلاهبرداری کرد.
-شما گفتید یکی از دلایل رکود این سایت های اینترنتی هستند ولی خوب در همه جای دنیا خرید اینترنتی مرسوم است چرا این سایت ها بازار شما را خراب کردند؟
ببینید وفتی شما بر روی قیمت ها نظارت نداشته باشید و هزینه های شما متفاوت باشد خوب مشخص است میزان سودی که بر روی کالاها میگیرید متغیر است به طور مثال یک سایت ایرنتی در ایرن مالیات که نمیدهد هزینه بیمه و اجاره های بالا و …. ندارد اما یک فروشکاه این موارد را دارد و در ضمن بیشتر این سایت ها کالاها را موجود نمیکنند یعنی سرمایه ای بابت خرید کالا نمیزارند و با واسطه گری میان ما و مردم کالا را میفروشند.
-خوب به نظر شما چه اتفاقی ممکن است در آینده رخ دهد؟
کاملا مشخصه در همین الان هم سالیان از کلی از همکاران میروند و کار و کاسبی خود را جمع میکنند اگر کلاه برداری نکنند با این روند شک نداشته باشید بازار آی تی ایران رو به نابودی ست و شاید تا سالیان دیگر فقط چند سایت اینترنتی باقی بمانند.
-به نظر شما راه حلی وجود دارد در این وضعیت بد؟
ببینید راه حل تا وقتی که این هزینه ها پایین نیاید درست نمیشود اول هم از دولت و مالیات تا حق گمرک دریافتی کالا ها، این وضعیت با پایین آمده هزینه ها درست شدنی است و با با توجه به اینکه این هزینه ها سالانه رو به بالا رفتن است تا پایین آمدن به نظر بنده تفریبا غیر ممکن است وضعیت بازار آی تی درست شود.
-خوب آقای درویش خیلی ممنون که وقتی دراختیار ما قرار داید حرف آخری است بفرمایید؟
منم از شما متشکرم که تا حدودی به در دل ما گوش دادید البته حرف سخن و گلایه زیاد است اما به دلیل محدودیت ها همین را میگویم که امیدوارم مسئولان و دولت کاری برای بازار آزاد ایران بکنند زیرا واقعا روبه نابودی است و اوضاع خوبی نیست و چون بیشتر کاسب های این بازار قشر جوان هستند وضعیت زندگی آنها متاسفانه جالب نیست.