نگام ؛ اجتماعی _ ایران، از سال ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۹، فاقد سامانه خودگردان (Autonomous System: AS) بود و کاربران اینترنت مقیم ایران (عمدتاً دانشجویان دانشگاه شریف و مؤسسه فیزیک نظری)، برای دسترسی به اینترنت به یک سامانه خودگردان در کشور اتریش متصل میشدند. با روی کار آمدن بوش (پسر) در سال ۲۰۰۰ در ایالات متحده و حمله لفظی وی به ایران، صاحبان سامانه خودگردانی که ما به آن متصل بودیم، از ترس تحریم توسط دولت آمریکا، پیوند دسترسی ما به سامانه اش را قطع کرد.به این ترتیب، بیش از یک هفته، دسترسی ما به اینترنت ممکن نبود. وقتی که مدیریت مؤسسه فیزیک نظری به سرویس دهنده اتریشی اعتراض کرد، متوجه شد که اگر خود دارای یک سامانه خودگردان در داخل کشور شود و با چند آی.اِس.پی بزرگ در جهان قرارداد همتایی (Peering) امضا کند، دیگر کسی از ترس تحریم آمریکاییها نمیتواند باعث قطع کلی دسترسی کاربران کشور به اینترنت شود.از آن زمان تاکنون، ایران دارای حدود ۴۰۰ سامانه خودگردان در داخل کشور است. تعداد کمی از این سامانههای خودگردان داخل کشور که به نهادهای دولتی یا حاکمیتی تعلق دارند، مستقیم به چند آی.اِس.پی بزرگ در جهان مرتبط اند ولی اکثر آنها (بخصوص اگر متعلق به شرکتهای غیردولتی باشند) مجبورند از دروازه دولتی تحت کنترل شرکت ارتباطات زیرساخت و آی.اِس.پیهای بزرگ مرتبط با این شرکت عبورکنند.لذا هر کدام از پیوندهای متعدد ما با آی.اِس.پیهای بزرگ در جهان میتواند قطع شود (همچنان که در نیمه دوم دهه ۱۳۸۰تا ۱۳۹۰ چند قطعی در مورد پیوند ما، در طریق خلیج فارس رُخ داد و ما همه آن موارد را به کوسهماهیها و لنگر کشتیها نسبت دادیم) اما این موارد، به قطع کلی اینترنت کشور منجر نشدند و نمیشوند.
حسن مقیمی
عضویت فعال ایرنیان در آیساک، ضامن حق اتصال پذیری کشور
آیساک، مخفف Internet Society است که سازمان مردمنهاد غیردولتی ناظر بر اینترنت جهانی است. یکی از زیرمجموعه های آیساک، نهادی است ملی یا قومی با نام عمومی National Chapter. برای مثال: نهاد آلمانی عضو آیساک ISOC.de نام دارد که نشانی وبگاهش نیز ISOC.de است.
نوع سازمانی National Chapterها، «سمن» یا NGO است که اعضای آن را بخش عمومی و خصوصی سرمایه گذار در زیرساخت های دسترسی به اینترنت و وب، و تشکلات مدنی سازمانیافته از کاربران و کارشناسان اینترنت تشکیل میدهند.
ضمناً، کاربران وابسته به یک قوم، عشیره و اقلیتهای مذهبی در هر کشور نیز میتوانند NGOهای مربوط بخود را تشکیل دهند و تحت عنوان National Chapter در آیساک فعالیت کنند. هر NGO ی کشوری یا قومی عضو آیساک براساس قرارنامه همکاری با آیساک از حق دسترسی یکسان به اینترنت برخوردار است.
اکنون آیساک، جامعهای متشکل از حدود ۱۵۰ سازمان، چندهزار عضو حقیقی از ۱۸۰ کشور و ۱۰۴ عضو دولتی بهعنوان National Chapter است که برای نمونه، هشت مورد آن به شرح زیر است:
• Capitulo Argentino de Internet Society برای کاربران آرژانتین
• ISOC-AM برای کاربران ارمنستان
• ISOC-AU برای کاربران استرالیا
• Bahrain Internet Society Chapter برای کاربران بحرین
• ISOC BD برای کاربران بنگلادش
• ISOC European Chapters Coordinating Council برای کاربران اتحادیه اروپا که مقر آن در بارسلونا (اسپانیا) واقع است
• ISOC Belgium vzw برای کاربران فرانسویتبار بلژیک
• ISOC Wallonie برای کاربران والُنیتبار بلژیک.
در حالی که بنگلادش، ارمنستان و … دارای «نشنال چپتر» در آیساک هستند، کره شمالی و ایران، از معدود کشورهایی هستند که در کشور اقدام به تشکیل «نشنال چپتر» نکرده و در آیساک، عضویتی تحت عنوان «نشنال چپتر» ندارند اما برای احقاق حق خود در سطح بینالمللی به آن نیاز مبرم دارند.
سیده حمیده زرآبادی درباره شایعه قطع اینترنت از سوی آمریکا در روز سیزده آبان گفت: بحث تحریم اینترنت از سوی آمریکا وابسته به یک کشور نیست که بخواهد آن را اجرایی و عملیاتی کند.
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه اگر چنین موضوعی رخ داد چه باید کرد، گفت: به هر حال شبکه ملی اطلاعات برنامهای بود که از سال قبل باید آماده میشد که صورت نگرفت و همین امر باعث میشود ما امروز در این زمینه خلاء بزرگی داشته باشیم.
نماینده مردم قزوین در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه اعتماد مردم نسبت به شبکههای داخلی بسیار کم است، برای ایجاد اطمینان و اعتماد چه باید کرد، اظهار داشت: اعتماد را خود سیاستگذاران باید ایجاد کنند؛ مردم حق دارند که اعتماد نمیکنند.
وی با اشاره به بحث فیلترینگ گفت: رهبر ایران فرمودند دستیابی به اطلاعات بدون اجازه اشخاص شرعا مشکل دارد اما مشاهده میکنیم علیرغم توصیه ایشان «هاتگرام» و «تلگرام طلایی» ایجاد میشود که وقتی شما آن را نصب میکنید دقیقا به تلگرام متصل میشود که از این طریق اطلاعات قابل دستیابی است و این کار را در داخل ایران انجام میدهد
زرآبادی خاطرنشان کرد: هنگامی که چنین سیاستگذاری وجود دارد معلوم است که مردم اعتماد نمیکنند؛ بارها سوال کردیم این کارها را چه کسی در کشور انجام میدهد و پاسخی نشنیدیم.
روحانی، دولت الکترونیک را یکی از راه های مبارزه با فساد دانست و گفت: فساد را باید از ریشه بخشکانیم، شفاف تر شدن امور در فضای مجازی یکی از راه های آن است. هر چه ارتباطات مردم با کارگزاران و اداره ها را کمتر کنیم به نفع است.
وی به قراردادهای جدید ایران که در شرایط کنونی با شرکت های خارجی در حال انعقاد است، اشاره کرد و افزود: به همه وزراتخانه ها گفته ایم این ماده را در قراردادها بگنجانند که اگر این شرکت خارجی هر پولی به هر کسی بدهد قرارداد باطل می شود.
رییس دولت تدبیر و امید تصریح کرد: یکی از راه ها برای تسهیل امور مردم تجارت، سرمایه گذاری آسان و حذف مقررات زائد استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است. در این فناوری ضمن توسعه کشور و رفاه مردم باید اخلاق جامعه، دین مردم و هویت ایرانی مدنظر باشد و راه حل درست را پیش بینی کنیم.
روحانی تاکید کرد: باید از هوشمندانه ترین و کم هزینه ترین راه ها برای پالایش های ضروری استفاده کنیم. ما شبکه امن می خواهیم که سوء استفاده کنندگان، سوءاستفاده نکنند و اسرار مردم حفظ شود.
روحانی یادآور شد: شاید بتوان گفت از زمانی که صنعت موتور بخار فصل جدیدی در زندگی بشر ایجاد کرد اما ارتباطات و فناوری اطلاعات تحول بسیار عظیمی بود که با هیچ یک از تحولات گذشته قابل قیاس نیست چرا که پایه اصلی توسعه محسوب می شود.
وی هدف نهایی توسعه را ارتقا کیفی زندگی مردم دانست و گفت: حتی دین و وحی آسمانی هم برای این آمده که کیفیت زندگی ما را هم در زمینه معنوی و هم مادی ارتقا دهد.
وی توضیح داد: ما اگر همه موارد را داشته باشیم اما در اخلاق پیشرفت نکنیم چه فایده ای دارد. اگر در جامعه ای همه چیز پیشرفت کرده باشد اما در آن جامعه دروغ و تهمت باشد آبروی هم ریخته شود و هر کس صبح از خانه بیرون بیایید نداند تا شب چه بر سر آبرویش می آید آن پیشرفت فایده ای ندارد. ما یک زندگی سالم و درست می خواهیم.
رییس جمهوری به نقش فوق العاده ارتباطات گفت: اکنون زندگی به گونه ای شده که ابزارهای ارتباطی جزئی لاینفک از زندگی است.
روحانی با تاکید بر استفاده صحیح از این امکانات و اطلاعات گفت: ابزارهایی که در اختیار بشر بوده همواره امکان سوءاستفاده هم وجود داشته است. بمب ها و سلاح های کشتار جمعی نیز از طریق علم به دست آمده است. اگر از علم سوءاستفاده شده است ، نمی توانیم بگوییم که باید آن را تعطیل کرد همانگونه که در نوشته ای توهین و خلافی انجام شده نمی توان گفت همه قلم ها را باید شکست.
رییس دولت یازدهم تصریح کرد: باید توجه داشته باشیم که چگونه از این ابزارها استفاده و از سوءاستفاده ها جلوگیری کنیم. ممکن است چاقویی دست فردی را بریده باشد، نمی توان همه چاقوها را جمع کرد چرا که زندگی مختل می شود. برخی افراد ابزاری دارند و آن نه گفتن به همه چیز است.