سلمان هادوی
در ادامه جنگ دریایی دو کشور ایران و اسرائیل، یک کشتی نظامی ایرانی وابسته به سپاه پاسداران مورد حمله اسرائیل قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری آلمان، این کشتی که «ساویز» نام دارد، از طریق «مینهای چسبان» در دریای سرخ و در نزدیکی سواحل اریتره مورد حمله قرار گرفتهاست.
به نوشته نشریه نیویورک تایمز، اسرائیل به آمریکا دربارهٔ حمله به کشتی ایرانی اطلاع داده بود. اسرائیلیها این حمله را پاسخ و انتقام از حملات پیشین ایران به کشتیهای خود عنوان کردند.
پیش از این خبرگزاری امنیتی «تسنیم» به نقل گفتهاست که کشتی ایرانی ساویز در دریای سرخ هدف حمله با مین دریایی که به بدنه کشتی متصل شده بود، قرار گرفت.
به گزارش تسنیم، کشتی ایران ساویز به منظور پشتیبانی از تکاورهای ایرانی که به مأموریت اسکورت شناورهای تجاری اعزام میشوند در دریای سرخ مستقر بودهاست.
در همین رابطه، سعید خطیبزاده سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در واکنش به این تحولات گفته است: «کشتی تجاری ایران با نام ساویز سهشنبه صبح در دریای سرخ و در نزدیکی سواحل کشور جیبوتی بر اثر انفجاری که منشأ و شیوه شکلگیری آن در دست بررسی است دچار آسیب جزئی شده است».
وی همچنین افزود: «کشتی غیرنظامی ساویز برای برقراری امنیت دریانوردی در مسیر خطوط کشتیرانی و مقابله با دزدان دریایی در منطقه دریای سرخ و خلیج عدن مستقر شده بود».
چندین کانال رسانه ای در تلگرام که توسط سپاه پاسداران اداره میشود، اسرائیل را مسئول انفجار دانستند.
این در حالی است که وال استریت ژورنال نیز در گزارشی با تایید حمله به کشتی ایرانی ساویز، با استناد به منابع آمریکایی اعلام کرده که این کشتی توسط سپاه پاسداران و برای مقاصد اطلاعاتی مورد استفاده قرار گرفته میگیرد.
این حمله در حالی صورت گرفتهاست که خبرهایی از پیشرفت از اولین روز گفت و گوهای احیای توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ بین ایران و قدرتهای بزرگ جهانی منتشر شدهاست.
اسرائیل، که ایران را به عنوان دشمن اصلی خود میداند، کاملاً مخالف بازگرداندن توافق است که دولت ترامپ سه سال پیش آن را کنار گذاشت.
پیش از این بامداد پنجشنبه ۵ فروردین ۱۴۰۰، یک کشتی کانتینر بر اسرائیل به نام لوری (Lori) که از دارالسلام در تانزانیا در حال حرکت به سمت بندر موندرا در هند بود مورد حمله موشکی واقع شد. تصاویر منتشر شده از آسیب وارد آمده به بدنه این کشتی مشابه به آسیب وارد شده به کشتی هلیوس رِی (Helios Ray) اسرائیلی است که پیشتر در ساعت ۰۰:۱۰ بامداد جمعه ۸ اسفند ۱۳۹۹ (۲۶ فوریه ۲۰۲۱) در آبهای دریای عمان از سوی نیروهای ویژه نیروی دریایی سپاه مورد هدف واقع شد.
آن طور که مشخص است مورد هدف واقع شدن کشتیهای تجاری اسرائیلی از سوی سپاه پاسداران تنها پاسخ کوچکی به حملات پی در پی نیروی دریایی اسرائیل به کشتیهای تجاری و نفتکشهای ایران در راه سوریه است، حملاتی که نخستین بار با حمله این نیرو به نفتکش ایرانی سابیتی(Sabiti) در ساعت پنج بامداد ۱۸ مهر ۱۳۹۸ در دریای سرخ آغاز. بر اساس اعلام مقامات آمریکایی و همچنین ادعای رسانههای اسرائیلی، بیش از دوازده نفتکش و تعداد نامشخصی از کشتی تجاری ایران مورد حمله نیروی دریایی اسرائیل در دریای سرخ و شرق دریای مدیترانه واقع شده اند.
آخرین حمله شناخته شده نیروی دفاعی اسرائیل در بامداد ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ و بر علیه کشتی کانتینربر ایرانی به نام «شهرکرد» در شرق دریای مدیترانه و در نزدیکی آبهای سرزمینی سوریه صورت پذیرفت. حمله ای که بر اساس تصاویر منتشر شده خدمه کشتی با استفاده از یک موشک هوا به سطح نمرود شلیک شده از یک پهپاد تهاجمی احتمالا از نوع هرمس ۴۵۰ نیروی هوایی اسرائیل صورت گرفت و باعث تخریب چند کانتینر حامل مواد شوینده و آتش سوزی مختصر در عرشه این کشتی تجاری ایرانی شد.
حملات نیروی دریایی اسرائیل به کشتیهای تجاری و نفتکشهای ایرانی به دنبال شکست اقدامات وزارت امور خارجه آمریکا در راستای جلوگیری از صادرات نفت و کالا از سوی ایران به سوریه و پس از آزادسازی نفتکش ایرانی «گِریس-۱» (Grace-1) از سوی گارد ساحلی جبل الطارق در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۹۸ صورت گرفته است. پیشتر این نفتکش ایرانی حامل دو میلیون بشکه نفت خام و ۹۵۵ هزار دلار پول نقد در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۹۸ به درخواست دولت آمریکا از سوی نیروی دریایی سلطنتی انگلستان و گارد ساحلی جبل الطارق توقیف شده بود اما با توقیف نفتکش انگلیسی اِستِنا ایمپِرو (Stena Impero) از سوی سپاه پاسداران چند روز پس از آن، سرانجام دولت انگلستان مجبور به آزادی این نفتکش شد.
چرا اسرائیل نفتکشها و کشتیهای تجاری ایرانی را مورد هدف قرار می دهد؟
بیش از ۸ سال است که دولت سوریه کنترل خود را بر میادین نفتی این کشور بخصوص در شمال و شمال شرق از دست داده است و نیروگاههای برق سوریه به علت کمبود سوخت توانایی تولید برق مورد نیاز این کشور را نداشتند امری که منجر به خاموشیهای گسترده در بزرگترین شهرهای این کشور چون دمشق گردید. در نهایت جمهوری اسلامی با حمایت دولت روسیه ارسال گسترده نفت و محصولات پتروشیمی را به سوریه آغاز کرد. امری که از دید دولت اسرائیل حمایت از ماشین جنگی ارتش عربی سوریه و همچنین فراهم آوردن بستر فعالیتهای گروههای تروریستی وابسته به سپاه قدس چون حزب الله سوریه و لبنان بود. به همین دلیل نیروی دریایی اسرائیل و در هفته های اخیر نیروی هوایی این کشور بطور فعال و گسترده در تلاش برای اخلال در صادرات نفت و سایر کالاهای تجاری ایران از راه دریا به اسرائیل برآمده اند.
حملات اسرائیل به نفکشهای ایران در شرق دریای مدیترانه مورد خوشایند دولت روسیه واقع نگردیده و سبب شد تا نیروی دریایی این کشور در یکسال اخیر با اعزام ناوچه و ناوشکنهای خود از بندر طارطوس به نزدیکی کانال سوئز، نفتکشهای غول پیکر ایرانی حامل نفت صادراتی به سوریه را تا بندر بانیاس اسکورت کند. این امر سبب کاهش نسبی حملات نیروی دریایی و هوایی اسرائیل به این نفتکشها شده است اما نتوانسته از حملات به کشتیهای تجاری ایران جلوگیری کند همانطور که در تاریخ ۲۱ اسفند ۱۳۹۹، نیروی هوایی اسرائیل موفق به حمله به کشتی تجاری شهرکرد شد.
آسیب پذیری صنعت کشتیرانی اسرائیل در جنگ دریایی ایران و اسرائیل،
علاوه بر حمله به کشتی لوری، نیروی دریایی سپاه پاسداران پیشتر حمله ای بدون تلفات به کشتی خودرو بر اسرائیلی هلیوس رِی در تاریخ هشتم اسفند ۱۳۹۹ به انجام رسان که در پاسخ، نیروی هوایی اسرائیل دست به حملهای تلافی جویانه به اهدافی وابسته به سپاه قدس و نیروهای شبه نظامی آن در نزدیکی محله سیده زینب دمشق در تاریخ ۱۰ اسفند ۱۳۹۹ (۲۸ فوریه ۲۰۲۱) زد. این حمله هوایی تنها ساعتی پس از سخنرانی ژنرال آویو کوخای برای پرسنل واحد ۸۲۰۰ ارتش دفاعی اسرائیل و اعلام نقش ایران در آن حمله صورت گرفت.
حال به نظر میرسد که با مشخص شدن نقش اسرائیل در حملات به کشتیهای تجاری و نفتکشهای ایرانی در دریای سرخ و مدیترانه، نیروی دریایی سپاه پاسداران و بخصوص نیروهای ویژه آن دست به کار شده اند تا با استفاده از تجهیزات و تسلیحات موجود خود چون موشکهای ضد کشتی و کروز و هنچنین با استفاده از مینهای چسبان حملاتی مشابه به کشتیهای غیرنظامی اسرائیلی در آبهای بین المللی به انجام برسانند حملاتی که آسیب شدیدی به صنعت کشتیرانی غیر نظامی اسرائیل وارد کرده و میتواند در صورت ادامه یافتن ضررهای اقتصادی زیادی به شرکتهای کشتیبانی اسرائیلی وارد کند.
مجهز نبودن کشتیهای تجاری اسرائیل به سامانههای دفاعی و پایش دریایی و همچنین ناتوانای نیروی دریایی این کشور از ارسال قایقهای موشک انداز و ناوچههای خود به آبهای بین المللی برای اسکورت این کشتیهای تجاری و همچنین پر هزینه بودن استفاده از شرکتهای امنیتی برای محافظت از کشتیهای تجاری اسرائیلی در برابر حملات نیروی دریایی سپاه، از موانعی جدی دربرابر دولت اسرائیل برای جلوگیری از حملات نیروی دریایی سپاه به کشتیهای تجاریاش میباشد.
از پاییز سال ۱۳۹۸ تا به امروز و به دنبال ناکامی دولت آمریکا در ممانعت از صادرات نفت و مشتقات آن از سوی ایران به سوریه، نیروی دریایی اسرائیل خود وارد عمل شد تا در این روند اخلال ایجاد کند. منشاء این حملات با توجه به اینکه در ابتدا در دریای سرخ صورت میگرفت برای مقامات جمهوری اسلامی به درستی مشخص نبود بطوری که پس از حمله به نفتکش سابیتی که با استفاده از مین چسبان (Limpet Mine) صورت گرفت، برخی از سران جمهوری اسلامی انگشت اتهام را به سمت عربستان سعودی دراز کردند در صورتی که از همان ابتدا مقامات سعودی نگرانی خود را نسبت به این حمله و پیامد زیست محیطی ایجاد شده در پی آن اعلام کرده بودند.
اسرائیل به ۱۲ نفتکش ایرانی در دریای سرخ “حمله کرده است”
تلآویو از اواخر سال ۲۰۱۹، دستکم ۱۲ کشتی ایرانی را که عمدتا حامل نفت برای سوریه بودهاند، با مین هدف قرار داده است. وال استریت ژورنال به نقل از مقامات آمریکایی مینویسد بار کشتیها در برخی موارد سلاح بوده است.
روزنامه “وال استریت ژورنال” از حملات اسرائیل به حداقل ۱۲ کشتی ایرانی ظرف دو سال گذشته در دریای سرخ خبر میدهد. این روزنامه با استناد به سخنان مقامات آمریکا و منطقه مینویسد، کشتیها عمدتا حامل نفت برای سوریه بودهاند و حمله به آنها با مینهای دریایی انجام گرفته است. اسرائیل همچنین جلوی عبور کشتیهای دیگری را نیز که حامل سلاح یا نفت برای سوریه بودهاند، گرفته است.
والاستریت ژورنال مینویسد که این عملیات موجب غرق شدن کشتیها نشدهاند، بلکه در دو مورد به تغییر مسیر و بازگشت آنها انجامیدهاند: «ایران با صادرات میلیونها بشکه نفت به سوریه، تحریمها را دور زده و از اواخر سال ۲۰۱۹ اسرائیل با کمک سلاحهایی چون مین، جلوی کشتیهای ایرانی یا کشتیهایی که محموله ایرانی دارند را گرفته است.»
منابع وال استریت ژورنال گفتهاند که اسرائیل با این حملات کوشیده جلوی مبادله نفت ایران را بگیرد تا جمهوری اسلامی “بودجه جریانهای رادیکال در منطقه را بیش از این تامین نکند.”