✍️ علیرضا تقوی نیا دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه تهران
نگارنده تا به حال به خاطر ندارد ایالات متحده آمریکا تا به این حد در دنیا و حتی میان متحدان سنتی اش یکه و تنها مانده باشد.
قطعنامه پیشنهادی آمریکا جهت تداوم تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت سازمان ملل متحد یک افتضاح تاریخی برای دولت ترامپ به بار آورد .
برای تصویب این قطعنامه حداقل به ۹ رای مثبت و عدم وتوی اعضای دائم شورای امنیت نیاز بود، اما نه تنها ۹ رای مثبت جمع نشد ، چین و روسیه آن را وتو کردند ، بلکه در یک رسوایی بی سابقه حتی کشورهای اروپایی نیز به این قطعنامه رای مثبت ندادند و تنها کشور جویای نام دومینیکن با ایالات متحده همراهی کرد.
در هزیمت تاریخی دیشب آمریکای ترامپ چند عامل دخیل بود:
1 _ اولین عامل مقاومت تاریخی ملت ایران در برابر تحریم ها و همراهی با حاکمیت در ایستادگی مقابل زورگویی ها بود . آمریکا ، اروپا و اکثر سران دنیا گمان نمی کردند جمهوری اسلامی بیش از ۲ سال بتواند در برابر تحریم های کمرشکن تاب بیاورد و همزمان از مواضع خود عدول نکند. به پشتوانه همین حمایت ها بود که نظام جمهوری اسلامی رزمایش های متعدد برگزار کرده و حضور خود را در مناطق اطرافش گسترش داده و علنا حقوق خود را طلب می نماید.
2 _ ناامیدی اروپا از موثر بودن تحریم های آمریکا
اروپایی ها اکنون در ۲ راهی حمایت از سیاست های ترامپ و هل دادن ایران به سمت شرق و میلتاریزه کردن اطرافش و یا نگه داشتن جمهوری اسلامی با مشوق های مختلف مانده اند. طبیعی ست وقتی سیاست های تحریمی و چالش های امنیتی تاکنون کوچکترین دستاوردی نداشته و ترامپ هم در آستانه انتخابات آمریکا به شدت دچار افول محبوبیت شده ، اروپاییان تخم مرغ های خود را در سبد رئیس جمهور فعلی ننهاده و با او همراهی نخواهند کرد .
3 _ چین و روسیه بر اثر سیاست های یکجانبه گرایی ترامپ جری تر شده و می دانند اگر در مقابل رفتارهای او ایستادگی نکنند ، پرستیژ بین المللی آنها تضعیف شده و محاسبات طرف آمریکایی در خصوص آنها تغییر خواهد کرد. همچنین اعمال جنگ تجاری با چین و خروج از پیمان ها و تعهدات بین المللی توسط آمریکا خطری جدی برای این ۲ کشور موثر در سیاست بین الملل است که مطمئنا دوست ندارند ترامپ برگ برنده ای در انتخابات داشته باشد و هر طور که بتوانند چوب لای چرخ او خواهند کرد .
4 _ هشدارهای جدی ایران در این خصوص و رزمایش اخیر سپاه در خلیج فارس نیز بسیار موثر واقع شد. تداوم تحریم های تسلیحاتی ایران به معنای ناامیدی این کشور از چهارچوب ها وقواعد حقوق بین الملل و دیپلماسی برای حفظ امنیت و دوام خود بود و ایرانیان ناگزیر به سوی رئالیسم کلاسیک سوق می یافتند و دور از ذهن نبود که در جهت بقای خود از معاهده npt خارج شده و به سمت بازدارندگی اتمی حرکت کنند و همین امر خطری جدی برای توازن قدرت فعلی و امنیت جهانی دانسته می شد.
5 _ ترامپ از بسیاری از پیمان های جهانی خارج شد ، با چین جنگ تجاری راه انداخت ، جنگ سرد نظامی با روسیه را تقویت کرد ، از برجام خارج شد و مقام ارشد رسمی نظامی ایران را علنا ترور کرد ، برخلاف قطعنامه های شورای امنیت حاکمیت اسرائیل بر اراضی اشغالی ۱۹۶۷ را به رسمیت شناخت و به جای دخیل کردن قدرت های بزرگ در اداره جهان ، آنان را به هیچ گرفت.
عوامل فوق باعث شدند که وی از نظر کشورهای تاثیرگذار عرصه بین المللی ، عنصری نامطلوب برای امنیت و آینده دنیا قلمداد شده و همراهی با او به معنای شکستن قواعد جهانی حاکم تلقی گردد. مطمئنا چین ، روسیه و اروپا برهم خوردن نظم کنونی را بر نمی تابند.
در نهایت باید گفت ایران بخشی از پاداش صبر استراتژیک و استقامت ملی خود را دریافت نمود و از امروز با دستی بازتر و اعتماد به نفسی بالاتر در عرصه بین المللی نقش خود را ایفا خواهد کرد.
در خصوص مکانیسم ماشه هم به نظرم نباید خیلی نگران بود چرا که اولا آمریکا از نظر اعضای دخیل در توافق هسته ای دیگر جزو برجام نیست ، دوما انزوای آمریکا جهت ضمانت اجرای تصمیماتش دیشب به وضوح دیده شد و حتی انگلیس محافظه کار فعلی نیز رسما اعلان نمود که با اعمال مکانیسم ماشه مخالف است .
همگان خوب می دانند اجرای مکانیسم ماشه مصادف است با مرگ برجام و خروج ایران از npt ؛ چیزی که نه غرب خواهان آنست و نه شرق .