نگام ، سیاسی _ در حالی که ماجرای فیلترینگ پیام رسان “تلگرام” در ایران به نقل رسانه های خبری و افکار عمومی بدل شده و اخیر نیز زمزمه های “انسداد” قریب الوقوع این پیام رسان در برخی محافل مطرح می شود، یک بام و دو وهوایی متناقض در فضای مجازی خودنمایی می کند.
به گزارش امتداد تناقضی که بر محوریت “انسداد” یا عدم فیلترینگ پیام رسان “تلگرام” شکل گرفته و قدری سوال برانگیز است. سوالی که اساسا می توان مخاطب نخست آن را رسانههای اصولگرای فعال در فضای مجازی دانست. رسانه هایی که اگر در پنجره جستجوی شان عبارت “تلگرام” را پیگیری کنید، به ده ها مطلب و نقل قول گوناگون در تقبیح این پیام رسان دست خواهید یافت.
مطالب “تولیدی” که فارغ از فواید و یا مضرات این پیام رسان (تلگرام)، درصدد هستند تا مخاطب را از آنچه انواع و اقسام آسیبهای پیام رسان مذکور مینامند، آگاه کرده و از ادامه فعالیت در آن بر حذر دارند. اقدامی که شاید به خودی خود نمیتوان خردهای بر آن گرفت و دقیقا زمانی میتوان تناقض مدنظر را مبنا قرار داده و این رسانه ها را مخاطب سوال قرار داد که عمده فعالیت مجازی این ارگانهای رسانهای اتفاقا در همین پیام رسان کماکان و با قدرت در جریان است!
این یک بام و دو هوای پارادوکسیکال در حالی در رفتار رسانهای برخی اصولگرایان شکل گرفته که هریک از این رسانهها در کنار فعالیت لحظهای و به روز در تلگرام، حتی حاضر به کوچ داوطلبانه به پیام رسانهای داخلی مورد تبلیغ خود نیز نیستند.
به عنوان نمونه، خبرگزاری اصولگرای “مشرق” در یادداشتی به نقل از یکی از کارشناسان سیاسی و رسانه ای که دست بر قضا همین یادداشت نیز از کانال “تلگرامی” وی نقل شده، آورده است: “هر چند کوچ از خانه پر زرق و برق تلگرام سخت است اما گاندی با دل سپردن به چرخش چرخهای هندی از درون خانههای محقر هندی توانست پارچههای فریبای انگلیسی را شکست دهد.”!
تناقض مذکور در اینجاست که “مشرق” هم اکنون با حدود 21 هزار مخاطب به لحظه در حال انتشار اخبار تولیدی و غیر تولیدی خود است. در این بین روزنامه کیهان نیز که با تلاش های مدیرمسئول خود، حسین شریعتمداری، به عنوان یکی از سرسخت ترین حامیان فیلترشدن تلگرام شناخته می شود، وضعیت مشابهی داشته و هم اکنون با حدود 33 هزار مخاطب در این پیام رسان فعال است. همین رسانه در بحبوحه اتفاقات دیماه سال گذشته در مخالفت با تلگرام آورده بود: “کدام عقل سلیمی میپذیرد کنترل افکار عمومی، کار و کاسبی مردم و حتی سرگرمی و تفریح آنها را به اجنبیها بسپاریم؟! آیا مثلا در آمریکا یا چین یا همین فرانسه، شبکههای اجتماعی بدون هیچ کنترل و چهارچوبی در حال فعالیت هستند؟”
نکته قابل تامل دیگری که میتوان در این فضای پارادوکسیکال بدان اشاره داشت، نقل قولی از ابوترابی، عضو هیئت رئیسه فراکسیون ولایی است که یادآور شده: تلگرام اوایل اردیبهشت بسته میشود. موبوگرام و تلگرام طلایی فعلا درفاز بسته شدن قرار ندارند”!
در تناقض این نقل قول همین بس که اساسا نرم افزار موبوگرام، اپلیکیشنی است که بر پایه تلگرام نوشته شده و در واقع پوستهای بر روی این پیام رسان بشمار میرود.
با این تفاوت که به زعم کارشناسان رسانهای حوزه پیام رسانها، تفاوت برجسته این دو پیام رسان (تلگرام و موبوگرام)، قابل رصد بودن پیام رسان موبوگرام است و خود مبین این مهم خواهد بود که مضرات یاد شده گاه و بیگاه درباره تلگرام از سوی برخی رسانهها و اشخاص، چندان با دلیل اصلی اصرار بر انسداد آن مطابق نیست!
در همین اثنا نیز سایر رسانه های حامی “فیلترینگ” همچنان در پیام رسان تلگرام مشغولند و در حالی که صدا و سیما اخیرا خبر از کوچ 130 کانال تلگرامی با بالغ بر 9 میلیون عضو به پیام رسان های داخلی داده بود، هم اکنون از این کوچ در فعالیت رسانه ای برخی رسانه های منتسب به اصولگرایان نیست!
در همین حال به طور مثال کانال های باشگاه خبرنگاران جوان با حدود بیش از یک میلیون عضو، کانال خبرگزاری فارس با بالغ بر 700 هزار عضو، خبرگزاری تسنیم با حدود 400 هزار عضو، کانال خبری رجانیوز با حدود 9 هزار عضو، خبرگزاری جهان نیوزبا 12 هزار عضو در کنار سایر رسانه های همسو با جریان اصولگرایی و البته کانال های شخصیت های سیاسی این جریان در پیام رسان تلگرام همچنان به فعالیت به روز خود ادامه داده و توامان نیز مضرات همین تلگرام را در کانال خود “پست” می کنند!
به هر سو، در این مجال بنا نه بر مدح تلگرام بوده وهمانطور که گفته شد، طرح سوالی است که به تبع آن، علت اصرار رسانه های مذکور بر یک بام و دو هوای حضور جدی و فعال در تلگرام، در کنار تقبیح این پیام رسان از سوی همین رسانه ها را دریابیم.
رسانه هایی که امروز مشغول انعکاس با آب و تاب خبر فیلتر تلگرام در روسیه هستند، بدون اینکه به عدم فیلتر شبکه هایی چون یوتیوب و توئیتر در همین کشور اشاره ای ولو گذرا داشته باشند.
با این همه با توجه به موضع صریح دولت مبنی بر مخالفت با فیلترینگ شبکه های اجتماعی همچون تلگرام که بارها از سوی شخص رئیس جمهور، وزیر ارتباطات و سایر مسئولین دست اندرکار این حوزه اعلام شده، باید به نظاره نشست و دید که سرانجام سریال پر کش و قوس “فیلترینگ” در ایران به کجا خواهد رسید.