نگام ؛ اقتصادی _ عباس سعیدی، رییس سازمان جهاد کشاورزی شمال استان کرمان میگوید در سال زراعی جاری ۹۰ درصد محصول پسته «از دست رفته است».
حسن مقیمی
به گفته عباس سعیدی، پیشبینی میشد ۹۰ هزار تن تولید پسته در سال جاری در استان کرمان تولید شود اما این رقم امسال به ۱۰ هزار تن هم نرسیده است.
او درباره افزایش تولید پسته نیز گفته از آنجایی که ۸۵ درصد محصول پسته صادر میشود و فقط ۱۵ درصد در داخل کشور مصرف میشود، افزایش نرخ دلار بر افزایش قیمت پسته تأثیر گذاشته است.
علاوه بر این کاهش تولید پسته نیز در افزایش قیمت این محصول مؤثر بوده.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان گفت: هنوز این باور وجود ندارد که بیش از 90 درصد تولید این محصول کاهش یافته و به همین دلیل تصمیمات جدی در این رابطه اتخاذ نشده است.
پیشتر سیدمهدی طبیب زاده در نشست میز پسته کشور در اتاق بازرگانی کرمانبا حضور معاون سازمان توسعه تجارت، نمایندگان مردم استان در مجلس شورای اسلامی، رئیس و جمعی از اعضای هیات نمایندگان اتاق کرمان، فعالان و صادرکنندگان پسته و مدیران اقتصادی استان برگزار شد، به ابعاد وسیع فاجعه اتفاق افتاده در صنعت پسته اشاره و بیان کرد: تفاوت صادرات بیش از یک میلیارد دلار در سال گذشته با صادرات حداکثر 100 میلیون دلاری در سال جاری فاجعه است.
طبیب زاده افزود: هنوز این باور وجود ندارد که بیش از 90 درصد تولید این محصول کاهش یافته و به همین دلیل تصمیمات جدی در این رابطه اتخاذ نشده است.
وی با بیان اینکه ارزش باغات پسته 60 هزار میلیارد تومان است، گفت: باید برای حفظ باغات پسته در سال جاری تلاش جدی صورت گیرد تا بتوان در سال های آینده پسته تولید کرد.
رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان تصریح کرد: در بحران به وجود آمده در پسته نه تنها تولیدکننده پسته بلکه تمام مقدمات و ماخرات آن مانند تاجر، حمل و نقل، کارگر، واحدهای فرآوری و… آسیب دیده اند.که در این راستا از بانک های عامل، همراهی لازم با فعالان پسته در این شرایط را و از دولت تعیین تکلیف نرخ ارز را درخواست داریم.
محسن جلال پور رئیس انجمن پسته ایران و رئیس سابق اتاق بازرگانی در صفحه فضای مجازی خود نوشت: چینیها پسته را به عنوان آجیل شاد میشناسند چون ظاهرش بهگونهای است که انگار میخندد. اما درگیری تجاری رئیسجمهور آمریکا با چین ممکن است شکست بزرگی برای کشاورزان پستهکار آمریکا باشد که عملا با تعیین تعرفه قافیه را به ایرانیها میبازند.
سوال آمریکاییها این است: آیا این اقدامات شما حفظ امنیت ملی بود آقای ترامپ؟ بعد از آن که دونالد ترامپ تعرفههای فولاد و آلومینیوم وبعد از آن تعرفه واردات کالاهای چینی را معادل 50 میلیارد دلار بالا برد، پکن هم درصدد جبران برآمد.
چین تعرفه واردات پسته آمریکایی را از 5 به 45 درصد در سال جاری افزایش داده است. این اقدام چین دقیقا منطقهای را هدف قرار میدهد که جمهوری خواهان در آن آسیبپذیرند.
حدود 99 درصد پسته آمریکا در دره «سن خواکین» کالیفرنیا تولید میشود، منطقهای که خاستگاه جمهوریخواهانی مانند دیوید والادو، جف دنهام و دوین نانز است.
این منطقه به تازگی هم با محدودیتهای برای پمپاژ آب دلتای رودخانه سن خواکین ساکرامنتو مواجه شده است.
افزایش قیمت آب در یک دهه گذشه باعث شده است تا کشاورزان زیادی در این منطقه به جای کشت یونجه و دیگر محصولات ارزانقیمت به تولید محصولات مغزدار مانند پسته و بادام رو بیاورند.
درست است که این محصولات نیز آب زیادی لازم دارند اما به لطف تقاضای فزاینده در جهان به ویژه چین، قیمتشان نیز بالاست. بیش از نیمی از پسته تولید شده در آمریکا به خارج صادر میشود و چین و هنگکنگ به تنهایی نیمی از صادرات پسته آمریکا را خریداری میکنند. در ده تادوازده سال گذشته ارسال پسته از کالیفرنیا به چین 1300 درصد رشد داشته است.
آمریکا سال گذشته بزرگترین صادرکننده پسته در جهان بود (217599 تن) و ایران با اختلاف نه چندان زیادی (144300 تن) در جایگاه دوم. صادرات پسته دیگر کشورها چندان به چشم نمیآید پس تنها جایگزین پسته کالیفرنیا در چین پسته ایران است.سوال این است که آیا واقعا ارزش دارد که دونالد ترامپ افزایش تعرفه فولاد و آلومینیوم را به خاطر منافع ملی پس بگیرد چرا که چین هم در پی جبران و شلیک به سوی دشمن تجاری خود است.
در عین حال اداره کنترل منابع آب ایالت کالیفرنیا این ماه قیمت آب را برای تحویل بالا برده است تا از ماهیها و آبزیان حفاظت کند. با افزایش قیمت آب و پیش آمدن مساله جدیدی بنام تعرفهها برای کشاورزان پستهکار سخت است که بتوانند از این کار سود ببرند.
کشاورزان کالیفرنیا مدتهای زیادی از لیبرالهای ساکرامنتو شکایت داشتند و گلهمند بودند اما به نظر میرسد حالا باید بسیار بیشتر از سیاستهای دولت جمهوری خواه ترامپ بترسند.
این گزارش وال استریت ژورنال بود اما اوضاع آن گونه که این روزنامه آمریکایی ادعا کرده به نفع پسته ایران نیست. چون بر اساس تازه ترین برآوردها، امسال به دلیل خشکسالی و تغییرات اقلیمی،تولید پسته در ایران 80 درصد کاهش یافته است. به این ترتیب اگر نگوییم پسته خوران چینی امسال ناچارند از مصرف پسته ایرانی و آمریکایی صرف نظرکنند،احتمالا مجبورند پول بیشتری برای آن بپردازند.
یک مقام مسئول گفت: امسال پیشبینی میشود تولید پسته با کاهش ۱۰۰ هزار تنی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تن برسد.
شکراله حاجیوند مدیرکل دفتر امور میوههای سردسیری و خشک وزارت جهاد کشاورزی، با اشاره به اینکه سال گذشته سطح زیر کشت پسته در ایران ۴۷۰ هزار هکتار بود، اظهار کرد: با توجه به آنکه مجموع سطح زیرکشت پسته جهان ۶۴۰ هزار هکتار است، از این رو رتبه اول از نظر سطح زیر کشت به ایران اختصاص دارد.
به گزارش بازتاب، وی با بیان اینکه از لحاظ تولید پسته با آمریکا در رقابت هستیم، افزود: در برخی سالها به سبب شرایط اقلیمی و تنشهای غیر زنده باغات، رتبه ایران و آمریکا در تولید پسته با یکدیگر جابهجا میشود به طوریکه در برخی سالها رتبه نخست به ایران و در برخی سالها به آمریکا اختصاص دارد.
حاجیوند مجموع تولید پسته جهان را بیش از یک میلیون و ۵۷ هزارتن اعلام کرد و گفت: این درحالی است که سال گذشته ۲۸۷ هزارتن از این میزان به ایران اختصاص داشته است.
این مقام مسئول درباره آخرین وضعیت صادرات پسته ایران بیان کرد: سال گذشته ۱۳۰ هزارتن پسته به بازارهای هدف صادر شد که این میزان نسبت به مدت مشابه سال قبل ۸ هزار تن کاهش داشته است.
وی با اشاره به تولید پسته در سال جاری، افزود: با توجه به شرایط اقلیمی، تنشهای گرمایی و سرمایی به ویژه در استان کرمان پیشبینی میشود که تولید پسته در سال جاری با کاهش ۱۰۰ هزار تنی نسبت به مدت مشابه سال قبل به ۱۵۰ تا ۱۷۰ هزار تن برسد.
مدیرکل دفتر میوه های سردسیری و نیمه سردسیری در پاسخ به این سوال که آیا کمبود تولید میتواند در تنشهای قیمتی در بازار موثر باشد، گفت: بخشی از تولید پسته سال گذشته در انبارها برای تنظیم بازار موجود است که بهتدریج توزیع میشود با این وجود کمبودی در تامین پسته داخل نداریم.
وی ادامه داد: با توجه به آنکه کمبود در هیچ از یک محصولات خشکباری وجود ندارد که بتواند بر روی نوسان قیمت تاثیر گذار باشد، از این رو قیمتهای فعلی بازار ناشی از چرخش محصولات میان عوامل مختلف عرضه نظیر میدان های میوه و تره بار و واسطه ها از زمان تحویل محصول از باغدار تا توزیع به مصرف کننده است.
به گفته این مقام مسئول با وجود آنکه اختلاف قیمت محصول از باغ تا مغازه بسیار چشمگیر است، از این رو تقاضا داریم که سازمان تعزیرات و سایر دستگاه های ذی ربط وارد عمل شوند تا فاصله چشمگیر میان باغدار تا خرده فروشی را از بین ببرند چرا که این موضوع زیبنده کشور نیست.
حاجی وند بخش دیگر نوسان قیمت پسته در بازار را ناشی از سودجویی افراد دانست و گفت: سرمازدگی بهاره و اعلام خسارت باغات بهانهای شد تا برخی واسطه گران و سودگران با سودجویی از روند موجود قیمتها را افزایش دهند و مشکلات را دو چندان کنند.
وی در پاسخ به این سوال که آیا با وجود اظهار نظر مغازه داران این احتمال وجود دارد که قیمت پسته برای شب عید امسال به ۳۰۰ هزار تومان برسد، بیان کرد: مطرح کردن چنین موضوعاتی از سوی برخی مغازه داران تنها ایجاد جو روانی به نفع خودشان است که انتظار میرود دستگاههای ذی ربط با این موضوع برخورد کنند تا قیمت پسته به نرخ واقعی خود برسد.
حاجی وند با اشاره به اینکه حفظ بازارهای صادراتی از اهمیت بالایی برخوردار است، افزود: بسیاری از کشورها تلاش میکنند به هر نحوی بازارهای صادراتی خود را از دست ندهند که با درایت عوامل صادراتی و انجمن پسته صادرات این محصول مهم به بازارهای هدف همانند سال گذشته خواهد بود.
این مقام مسئول تصریح کرد: اگرچه میزان صادرات پسته در سال ۹۷ نسبت به مدت مشابه سال خود از نظر حجمی تغییری نخواهد داشت، اما به سبب تغییرات نرخ ارز، از حیث ارزش و درآمد صادراتی میزان آن با افزایش روبهروست.
تولید پسته ۱۰۰ هزارتن کاهش یافت
حاجی وند در بخش دیگر سخنان خود درباره آخرین وضعیت خسارت باغداران پسته افزود: یکی از مهمترین محصولات باغی و تولیدی کشور پسته است که متاسفانه بیشترین آسیب از سرمازدگی بهاره امسال مربوط به این محصول است.
این مقام مسئول ادامه داد: با وجود کاهش ۱۰۰ هزارتنی تولید پسته نسبت به مدت مشابه سال قبل، اما حجم این محصول بسیار بالاست که برای جبران خسارت باغداران بازوهای حمایتی چون بیمه اثر گذار نیست.
به گفته وی، در بسیاری از کشور های دنیا از جمله ایران، بیمه یک ارگان حمایتی به شمار میرود اما نقش و نوع آن متفاوت است.
مدیرکل دفتر میوه های سردسیری و نیمه سردسیری با اشاره به ضرورت کاربردی بودن بیمه بیان کرد: پرداخت خسارت کنونی باغداران نیازمند حجم بالایی از اعتبارات است که در شرایط کنونی کار دشواری است در حالیکه اگر نوع آن کاربردی باشد، می تواند بخش زیادی از خسارت باغدارا را جبران کند.
وی در ادامه افزود: با وجود آنکه دولت در بیمه بخش باغبانی در برخی موارد تا ۷۰ درصد یارانه میدهد و بهره بردار تنها ۳۰ درصد مبلغ را پرداخت میکند، اما به دلیل آنکه بیمه صندوق محصولات کشاورزی عملکردی نیست و صرفا هزینهای است، از این رو جوابگوی هزینه باغداران نیست.
به گفته حاجی وند اگرچه در سالهای اخیر صندوق بیمه محصولات کشاورزی تحولات چشمگیری داشته است، اما انتظار میرود که در بیمه پایه و سایر بیمه هایی که برای بهره بردارات تعریف شده است، نقش آفرینی بیشتری داشته باشد.
این مقام مسئول مجموع خسارت سرمازدگی سال گذشته را ۱۱ هزار میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: با توجه به خسارت سرمازدگی بهاره میزان تولید محصولات سردسیری و خشک در مقایسه با پیش بینی اولیه کاهش خواهد یافت.
وی با اشاره به اینکه پیش بینی اولیه تولید محصولات سردسیری و خشک ۱۳ میلیون تن بود، گفت: این درحالی است که به سبب سرمازدگی زودرس بهاره پیش بینی می شود این رقم به ۱۰ تا ۱۱ میلیون تن برسد.
حاجی وند با اشاره بیه ضرورت استمهال وام های باغداران بیان کرد: اگرچه سیاست استمهال ۲ تا ۳ ساله وام های باغداران خسارت دیده را دولت ابلاغ کرده است، اما هنوز در برخی بانک ها عملیاتی نشده است تا بهره برداران بتوانند از این مزیت استفاده کنند.
باغات پسته نوسازی میشوند
وی گفت: با توجه به آنکه باغات پسته ناشی از شرایط اقلیمی دچار تنش می شوند، از این رو با استفاده از ارقام مناسب، تکنیک سرشاخه کاری، مدیریت کف باغ و باغ،اصلاح سیستم های آبیاری درصدد نوسازی باغات هستیم چرا که با عملیاتی شدن آن نوع رقم تغییر کرده، کیفیت و کمیت افزایش می یابد.
حاجی وند با اشاره به اینکه برنامه نوسازی باغات پسته از سال گذشته آغاز شده است، بیان کرد: طی پنج سال این برنامه حمایتی استمرار خواهد داشت و امسال این طرح در ۱۰۰ هزار هکتار از باغات اجرا خواهد شد.
این مقام مسئول در پاسخ به این سوال که چه میزان اعتبار برای جوان سازی باغات پسته مصوب شده است، تصریح کرد: در سالهای اخیر وضعیت باغداران پسته به گونهای بوده که هیچ گاه نیاز به مساعدت و تسهیلات نداشتند و امسال به سبب شرایط پیش آمده باید توجه جدی به باغداران داشته باشیم تا خود را مجدد بازبینی کنند.