✍️ احمدرضا احمدپور
گپ با دوستی فرهیخته، کنجکاویام را بر انگیخت تا آمار سازمان شفافیت بینالملل (TI) دربارۀ فساد کشورها را جستوجو کنم. در پیگیری انجام شده با گزارشها و آمارهای آن سازمان درباره فساد ۱۸۰ کشور روبهرو شدم که نشان میداد کشورها نهتنها در فسادزدایی پیشرفت نداشتهاند؛ بلکه در گسترۀ فساد، روندی روبه رشد دارند.
سازمان شفافیت بینالملل، TI (Transparency International)
که سازمانی مدنی و دارای اعتبار جهانی است، دربارۀ رتبۀ کشورها در میزان فساد، هرسال گزارش میدهد.
گزارشهای این سازمان در سالهای ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۰ بیانگر پسرفت بیشتر کشورها در فسادزدایی است بهگونهای که در گزارش ۲۰۱۹ TI بیشتر کشورها [دوسوم کشورها] به کمتر از ۵۰ امتیاز دست یازیدهاند. در میان ۱۸۰ کشور جهان، بهترین رتبه به دانمارک و نیوزیلند با ۸۷ امتیاز تعلق گرفته و هیچ کشوری امتیاز کامل یعنی ۱۰۰ را بهدست نیاورده است.
ایران در سال۲۰۱۷ در جایگاه ۱۳۰ و در سال ۲۰۱۸ در جایگاه ۱۳۸ قرار داشت و در سال ۲۰۱۹ در کنار آنگولا و بنگلادش و موزامبیک در جایگاه ۱۴۶ و در سال ۲۰۲۰ نیز در کنار تاجیکستان در جایگاه ۱۴۹ و همردۀ لبنان، نیجریه، موزامبیک و ماداگاسکار قرار گرفته است؛ هرچند هنوز ۳۱ کشور جهان در فساد از ایران پیشتازترند!
سازمان شفافیت بینالملل، پولهای دادهشده به احزاب سیاسی در کارزارهای انتخاباتی را از عوامل تاثیرگذار بر کاهش تمایل دولتها به بهبود وضعیت شفافیت مالی و مبارزه با فساد دانسته است؛ در عین حال تاکید کرده است: تقویت ساختارهای انتخاباتی، اعمال بیشتر تفکیک قوا در نظامهای سیاسی، قدرتمندساختن شهروندان و روزنامهنگاران در مهارت نقد و اعتراض، همچنین گرفتن تدابیر برای محافظت از فعالان [مدنی] از راهکارهای بهبود وضعیت کشورها فسادزده بهشمار میآید.
شفافیت بینالملل (TI) در گزارش 2019 یادآور میشود که فساد در محیطی رشد میکند که ساختارهای قانونی و دمکراتیک رو به زوال رفته و نهادهای دمکراتیک تضعیف شده و عرصه بر جامعۀ مدنی و رسانههای مستقل تنگ شده باشد.