19 اردیبهشت 1395 واژهای جدید به ادبیات رسمی سیاسی و فرهنگی جمهوری اسلامی اضافه شد؛ جوادیآملی در دیدار با محمدرضا عارف، نماینده مجلس دهم و رئیس فراکسیون امید، گفت: «کسی که بیگانه را راه میدهد دیوث سیاسی است.»
پس از آن بود که سیل اعتراضها به سمت او روانه شد. خبرگزاریهای داخلی و خارجی نسبت به کاربرد این واژه واکنش نشان دادند. عدهای حمایت کردند و عدهای آن را ناپسند دانستند. حجم واکنشها چنان بود که دفتر جوادیآملی ناچار از توضیح شد و تلاش کرد دیگران را متقاعد کند که «کاربرد اصطلاح دیاثت در دانش فقه و اخلاق … با کاربرد عرفی آن، تفاوت زیادی دارد» اما توضیحات دفتر آیتالله کارگرد نیفتاد و واکنشها به سخنان او همچنان بالا گرفت. چند روز بعد هم حسن عباسی یکی از سخنرانیهایش را به تبیین «دیوث سیاسی» اختصاص داد.
اما کار بدانجا ختم نشد. یک ماه از سخنان جوادیآملی نگذشته بود که یک منتقد سینما در پخش زنده سیمای جمهوری اسلامی، کارگردانی را متهم به دیاثت فرهنگی کرد. مسعود فراستی با اشاره به سخنان جوادیآملی، «دیاثت» را واژهای «به شدت شرعی» خواند و در باره فیلم «دونده زمین» ساخته کمال تبریزی گفت: «به نظرم ما دیاثت فرهنگی-هنری هم داریم … و متأسفانه در فیلم چنین دیاثتی هست.» تبریزی در واکنش به سخنان فراستی، ضمن گله از سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی به دلیل پخش چنین برنامه و سخنانی، گفت که طبق قانون میتواند فراستی را محکوم کند. سخنان تبریزی حاکی از بار حقوقی این واژه و مجازات نسبتدادن ناروای این صفت به افراد بود.
این نخستین بار بود که دشنامدادن و توهین به دیگران، با استناد به واژگان یک مرجع تقلید شیعه، از رسانههای رسمی جنبه شرعی پیدا کرد. آن هم در رسانهای حکومتی که رئیسش با حکم رهبر مشخص و منصوب میشود. باری، شاید عبدالله جوادیآملی هرگز فکر نمیکرد واژهای که به کار برده چنین بر سر زبانها بیفتد که از رسانه رسمی جمهوری اسلامی پخش شود و به گوش همگان برسد.
ماجرا باز هم ادامه یافت
هفتهنامه «یالثارات»، ارگان رسمی انصار حزبالله، 6 مرداد 1395 عکسهایی از بازیگران سینما و همسرانشان در جشن حافظ را کنار تیتر «دیوث کیست؟» آورد. طرفه آنکه در متن صفحه نخست این روزنامه هم به سخنان جوادیآملی اشاره شده بود. پس از آن حسین نوش آبادی، سخنگوی وزارت فرهنگ و ارشاد، از لغو مجوز این نشریه خبر داد و گفت: «کلماتی که یالثارات به کار برده در شان فرهنگ ما نیست». البته یالثارات از هفته بعد منتشر شد.
به هر روی پوشیده نیست افراد بسیاری از طیفهای مختلف سیاسی و فرهنگی از استعمال این واژه پرهیز میکنند. حال آنکه این مرجع تقلید یکتنه به طرح و رواج این واژه پرداخت. شاید اگر مراجع تقلید حکومتی مصونیت نداشتند، این مُدرس اسفار با برخورد نهادهای نظارتی یا پاسخی رسمی روبرو میشد.
عبدالله جوادیآملی سالها است در حوزه علمیه قم به تدریس فلسفه مشغول است و به فیلسوف متاله شهرت دارد. او چند سالی است به جمع مراجع تقلید قم پیوسته، به طلبهها شهریه میدهد و در دیدارهایش دیگر روی زمین نمینشیند. حالا او واژهای را وارد ادبیات رسمی سیاسی و فرهنگی جمهوری اسلامی کرده که به این آسانیها فراموش نمیشود. واژهای که بسیاری از املای آن بیخبر بودند.