✍️فریدون مجلسی
جلسه شورای امنیت و عدم تصویب قطعنامه پیشنهادی آمریکا بیش از اینکه پیروزی برای ایران تلقی شود، شکستی برای ترامپ است.
رئیس جمهور آمریکا می دانست که این قطعنامه حتی اگر رای هم بیاورد با وتوی روسیه و چین مواجه خواهد شد. بنابراین تنها می خواست تبلیغاتی کرده باشد تا نشان دهد از حمایت چه کشورهایی در دنیا برخوردار است. اما در عمل دیده شد با اینکه کشورها از خواسته های آمریکا تبعیت می کنند، ولی این پیروی به معنای حمایت نیست.
تبعیت از تحریم های آمریکا توسط همه کشورها حتی روسیه و چین اجرا و روابط بانکی ایران با آنها قطع شده است. اما قطعنامه اخیر آمریکا نیازی به وتو پیدا نکرد، چون اصلا رای نیاورد. روسیه و چین به دلیل خصومت های اخیری که با آمریکا پیدا کردند، با قطعنامه آمریکا مخالفت می کنند و به نظر می رسد کشورهای اروپایی نیز به دلیل توافق برجام و عمل به تعهدات درون آن، خود را تابع آمریکا ندانستند.
کشورهای اروپایی با اینکه معتقدند ایران به تعهدات برجامی خود عمل کرده، ولی به هرحال پاسخ رفتارهای غیردوستانه متقابل خود را به ایران دادند. ایران روابط بازرگانی، تجارتی و سیاسی خود را با اروپا قطع کرده و آنها نیز متقابلا روابط بانکی خود را با ایران قطع کردند. بنابراین با اینکه قطعنامه پیشنهادی آمریکا با 11 رای ممتنع و دو رای مخالف به تصویب نرسید، ولی باید توجه داشت که اروپایی ها به این قطعنامه رای مخالف ندادند.
این نشان می دهد آمریکا در خصوص ادامه سیاست های خود در قبال تهران، هم پیمان و «دوستی» ندارد. ایران نیز همین طور، به این دلیل که جز روسیه و چین هیچ کشوری به قطعنامه اخیر آمریکا رای منفی نداد. باید گفت این قطعنامه پایه حقوقی نداشت. بنابراین هیچ کشوری به قطعنامه ای که ارزش حقوقی ندارد رای مثبت نمی دهد و حیثیت خود را زیر سوال نمی برد.
شخصا بیش از 50 سال است آرای جلسات شورای امنیت را دنبال می کنم و تاکنون به چنین وضعیتی برخورد نکرده ام. تا زمانی که شوروی بود قطعنامه های آمریکا رای می آورد و با وتوی شوروی مواجه می شد. بعد از سقوط شوروی اندکی آرا در این شورا تقسیم شد. ولی هرگز چنین وضعیتی را به خاطر نمی آورم. به نظرم آقای ترامپ با این اشتباه می خواست نشان دهد که از حمایت هایی برخوردار است تا در انتخابات از آن استفاده کند، اما در عمل به زیانش تمام شد.
کشورهای اروپایی که خود را بیش از سایرین پایبند به اصول، حقوق بینالملل و روابط بین المللی می دانند علی القاعده باید به قطعنامه آمریکا رای منفی می دادند. به نظرم همین که رای ممتنع دادند، اقدامی سیاسی و غیرحقوقی کردند. زیرا ایران با این کشورها قراردادی تحت عنوان برجام بسته و این قرارداد مفادی دارد که موعد اجرای یکی از آنها نزدیک شده است. بنابراین محرومیت ایران در خصوص معاملات تسلیحاتی در حال لغو شدن است. در این میان باید از اروپا پرسید چرا به صراحت با قطعنامه اخیر آمریکا مخالفت نکرده است؟
اگر کشورهای اروپایی به قطعنامه آمریکا رای مثبت می دادند، حیثیت خود را به عنوان حامی اصول و حقوق بین الملل زیر سوال می بردند. در عین حال رای ممتنع اروپا به این قطعنامه می تواند اقدامی سیاسی و هشداری برای دولت ایران باشد که در روابط بین المللی خود سازگارتر رفتار کند. فراموش نکنیم خوشحالی از 11 رای ممتنع کشورهای اروپایی برای ایران، به هیچ وجه شایسته و عقلانی نیست