نگام ؛ اجتماعی _ طبق ماده 2 قانون مجازات اسلامی، هر فعل یا ترک فعلی که برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم محسوب میشود و هیچ قانونی مبنیبر ممنوعیت دوچرخه سواری بانوان وجود ندارد. همچنین نظریه شماره۷/۵۱۵۲ مورخ 5/۶/79 اداره حقوقی قوه قضائیه دراینباره آورده است: با توجه به اصل قانونیبودن جرایم و مجازاتها، چون جهت استفاده از کراوات، دوچرخه سواری دختران در خیابانهای اصلی و نحوه اصلاح موی سر پسران در قوانین موضوعه و مدونه مجازاتی درنظر گرفته نشده است، لذا اعمال مذکور، قانونا جرم تلقی نمیشود.
حسن مقیمی
آیتالله سیدیوسف طباطبایی نژاد، نماینده ولی فقیه در استان اصفهان، در همین رابطه و در دیدار با مسئولان شهرداری اصفهان گفت که دوچرخه سواری زنان صحیح نیست. وی ادامه داد: بنده حدود 10 سال قبل گفتم دوچرخه سواری بانوان طبق نظر اکثر مراجع تقلید در فضای عمومی صحیح نیست و رهبر انقلاب اسلامی نسبت به این موضوع فتوای صریح دارند، ایشان میفرمایند: دوچرخه سواری بانوان در مجامع عمومی و نیز در جایی که در معرض دید نامحرم باشد حرام است.
دفتر آیتالله خامنهای روز ۲۰ شهریور سال ۹۵ در پاسخ به استفتای خبرگزاری فارس اعلام کرد که «دوچرخهسواری بانوان در مجامع عمومی و در منظر نامحرم، غالبا موجب جلب نظر مردان و در معرض فتنه و به فساد کشیده شدن اجتماع و منافی با عفت بانوان است و لازم است ترک شود و در صورتی که در منظر نامحرم نباشد اشکال ندارد».
روزنامه وقایع اتفاقیه روز چهارم شهریور سال گذشته به نقل از یکی از اعضای واحد «استفتائات» دفتر رهبر جمهوری اسلامی درباره «حکم دوچرخهسواری زنان بالغ» نوشته بود که آیتالله خامنهای «درباره دوچرخهسواری و موتورسواری میفرمایند در صورتی که بهگونهای نباشد که جلب نظر نامحرم شود یا مفسدهای به آن مرتب نباشد جایز است، بنابراین باید شخص توجه کند که در چه شرایطی اقدام به دوچرخهسواری میکند و این کار چه صورتی دارد. اگر نکات گفتهشده رعایت شود، جایز است».
برخی از سایتهای نزدیک به تندروها سخن دیگری را از رهبر ایران نقل کرده اند. آنها نوشتهاند که علی خامنهای در دیدار با مسئولان وزارت ورزش در سال ۷۵ درباره دوچرخهسواری زنان گفته است: «فرض کنید که شما ورزش دوچرخهسواری را ترویج کنید، بعد دخترها در خیابانهای تهران دوچرخهسواری کنند! بدیهی است این کار مناسب نیست. دختر تهرانی که در خیابان میآید و دوچرخهسواری میکند، مثل دختر چینی نیست. در زمان مائو که شما به چین میرفتید یا حتی بعد از او هم که ما دیده بودیم، اصلا نمیشد فهمید که این دختر است یا پسر. میدانید چینیها به گونهای هستند که درست نمیشود تشخیص داد این، زن است یا مرد. لباس آنها هم یک جور بود. آن، اصلا تبرج نیست؛ اما این دخترِ شلوار تنگ و لباس چسبان پوشیده، وقتی سوار یک دوچرخه تشریفاتی هم بشود و در خیابان بیاید، این تبرج است.»
ماجرای دوچرخه سواری از کجا آغاز شد؟!
اواخر زمستان سال 95 طرح “سهشنبههای پاک” در خاستگاه اولیهاش یعنی کرمانشاه و شهرهای غربی کشور کلید خورد؛ طرحی که هدفش جلب مشارکتهای مردمی برای کاهش آلودگی هوای کشور بود.
ایده پردازان سهشنبههای پاک، میخواستند مردم یک روز در هفته را بدون خودرو از خانههایشان بیرون بیایند و به جای استفاده از وسایل نقلیه آلاینده از وسایل مکانیکی مانند دوچرخه استفاده کنند. این طرح از همان ابتدا با حمایتهای نهادهای دولتی مختلف هم رو به رو بود و تشویق شرکتکنندهها در این طرح چنان بالا گرفت که کم کم سر و کله “سه شنبه های پاک” در شهرهای مختلف پیدا شد و حتی خود مسئولان دولتی هم گاهی در این طرح شرکت کردند؛ نمونه اش شهردار اصفهان که تصویرش هنگامی که با دوچرخه به محل کارش میرفت در رسانههای مختلف و شبکههای اجتماعی دست به دست میشد.
ماجرا به همین خوبی و خوشی ادامه داشت تا اینکه وقتی مردم مریوان اعم از زن و مرد در حال دوچرخه سواری بودند تا آنها هم جزئی از این طرح کشوری باشند، نیروی انتظامی وارد عمل شد و از دوچرخه سواری زنان جلوگیری کرد. این اتفاق که گفته میشد بازداشتهایی هم درپی داشته است موجب شد خبر ممانعت نیروی انتظامی از دوچرخه سواری زنان در کنار “سهشنبههای پاک” جایش را در صدر خبرها باز کند و به این طرح شکل و شمایل دیگری هم بدهد و برخی از مردم با سوار شدن به دوچرخه نسبت به سلیقه ایعمل کردن مسئولان با مقوله دوچرخه سواری زنان اعتراض کنند.