پایگاه خبری / تحلیلی نگام – ✍️ سید قائم موسوی
فارغ از پروسۀ تکوین دولت سیزدهم، آقای رئیسی با سلسله مسائل بغرنجی دست به گریبان است که موفقیت در آنها نیازمند اراده و عقلانیت جسورانه ای است. برجام یکی از مهمترین آنهاست.
برجام نمادی از تعارض و تقابلی است که در تلاش بود آنرا به تعامل متمایل نماید. علل داخلی و خارجی زیادی در یک همسوئی نامتقارن و تحمیلی، نه تنها آنرا از حیزِ انتفاع انداخته بلکه خود تبدیل به مسئلۀ بغرنجی شده است.
تکمیل شدن آخرین خانۀ پازل قدرت سیاسی با رئیس جمهوری هم سنخ با هسته ی سخت آن، گمانه هایی را ایجاد کرد که ملاحظات اقتصادی و یکپارچگی ساحت قدرت سیاسی در غیاب رقیبان باعث سهولت در جمع بندی معارضات خارجی خواهد شد. اما توقف مذاکرات هسته ای نمای متعارفی از افق پیش رو را نشان نمی دهد.
بخشی از فقدان نگاه جامع محور مبتنی بر واقعیات به تفسیر و تعبیرهای پساانتخاباتی بر می گردد. انتخابات 28 خرداد پیام های واضح و عبرت انگیزی را مخابره کرد.
بازخورد حاکمیت از نتایج انتخابات نشان از عدم دریافت پیام های مصرح در آن است. فی الواقع به جای دریافت پیام های مستتر در آن، نوعی مصادره به مطلوب و تفسیر غیرواقعگرایانه صورت گرفته است. محمدرضاشاه نیز از کودتای 28 مرداد 1332 به عنوان «قیام ملی» یاد می کرد. امری که بیانگر درس نگرفتن او از واقعیاتِ رخدادهای سیاسی-اجتماعی بوده است.
در حقیقت اگر حاکمیت پیام های انتخابات را به درستی دریافت می کرد، ضرورت های بازیافت سرمایه اجتماعی و اعاده ی اعتماد عمومی ایجاب می کرد در حوزه ی سیاست خارجی به مدد یکسوسازی ارکان قدرت سیاسی به سوی حل و فصل مناقشات خارجی گام های بنیادینی بردارد.
کاستن از هزینه های بی سرانجام خارجی باعث فراهم شدن سرمایه، انرژی، منابع و تمرکز کافی برای رتق و فتق امور داخلی خواهد شد. دگردیسی در سیاست خارجی برای توانمندی ظرفیت های داخلی به حرکتی مشابه چین در دهه هفتاد میلادی نیاز دارد. روندی که اگر چه سخت اما گره گشا خواهد بود.
اولین قدم از این راه دشوار در چگونگی مواجهه آقای رئیسی با خوان نهایی برجام مشخص خواهد شد. برجامی که مخالفانی خونی در نیروهای پیرامونی او دارد. کسانی که از او می خواستند مرگ برجام را اعلان کند.
واقعیت های اجرایی و درس های تلخ حوزه های پیچیده و متداخل سیاست داخلی و خارجی آزمون سختی پیش روی رئیسی قرار داده است. بزودی دلسردی، دلخوری ها و تنش ها آغاز خواهند شد. باید دید رئیسی از ارادهای که در مناظرهها میگفت، چه مقدار برخوردار است؟