نگام ؛ اجتماعی _ محمدعلی فرخمهر با اعتقاد به اینکه امکانات هتلهای ایرانی از نمونههای خارجی خود بهتر است، میگوید حاضر است با هر کارشناسی که اعلام آمادگی کند، به کشورهای خارجی رفته و در صورتیکه آن کارشناس هتلهای خارجی را بهتر از هتلهای ایرانی ارزیابی کند؛ تمام هزینههای سفر او را پرداخت کند.
حسن مقیمی
رئیس اتحادیه هتلداران تهران با رد این ادعا که یکی از دلایل خروج ایرانیان از کشور قیمت بالای هتلها در مقابل امکانات ضعیفی است که به گردشگران داده میشود، گفت: این موضوع هیچ ارتباطی به امکانات هتلها و قیمت آنها نداشته و دلیل رفتن آن عده جذابیتهای دیگر کشورهای خارجی است که در کشور ما بنا به عرف جامعه امکانپذیر نیست. برای اثبات این حرف حاضرم با هر کارشناسی که اعلام آمادگی کند، به هتل چهار ستارهای در سوئد یا هتل سهستارهای در پاریس یا ترکیه برویم و آن را با نمونههای تهرانی خود مقایسه کنیم؛ اگر کارشناسان رای بر بهتر بودن آنها دادند، بنده تمام هزینههای آنها را تقبل میکنم. اما اگر غیر از این بود آنها هزینههای ما را بدهند.
وی افزود: سیاست کشورهای خارجی ازجمله ترکیه به صورتی است که هزینه اقامت گردشگران برایشان مهم است. به همین دلیل شاید در مواردی استثنا قائل شوند و برای جذب گردشگران قیمت هتلها را پایین هم بیاورند ولی کافیست نرخ اقامت ۲.۵ میلیون نفری که در سال گذشته به کشور ترکیه رفتند را حساب کنیم و آن را با نرخ اقامت در ایران مقایسه کنیم تا متوجه شویم که در حقیقت مبلغی که گردشگر در آنجا هزینه میکند، به مراتب بیشتر از هزینهایست که در ایران برای اقامت گردشگران پرداخت میشود.
فرخمهر ادامه داد: ما نمیتوانیم شرایط ایران را با هیچ کشور دیگری مقایسه کنیم. در حقیقت ما در اینجا تنها صاحبان اتاقهای شیک هستیم ولی همصنفهای ما در خارج از کشور هتلداران واقعی هستند. چراکه درآمد هتلها در ایران تنها از اجاره اتاق تامین میشود ولی درآمد هتلداران آنجا علاوه بر اتاق، از ۱۴ منبع دیگر تامین میشود. درحقیقت همان درآمدهاست که به هتلها کمک میکند. وقتی در خارج از کشور هتلی را میسازند، هزینههای ساختن آن باید ظرف ۵ سال تامین شود ولی در ایران این هزینهها ظرف ۱۰ سال تامین میشود. در حقیقت درآمدهای جانبی که در کشورهای دیگر همچون ترکیه و آمریکا وجود دارد، هزینه هتلها را جبران میکند. البته باید بگویم که این مسئله مشکل ما نبوده و نیست چراکه ما کار کردن در نظام جمهوری اسلامی را انتخاب کردهایم، وگرنه به کشور ترکیه رفته و همانجا هتلداری را ادامه میدادیم.
رئیس اتحادیه هتلداران تهران درباره این موضوع که عدهای ادعا میکنند خدمات هتلها در شهرستانها اصلا به خوبی انجام نمیشود و در مواردی سبب نارضایتی گردشگران شده است، بیان کرد: با یک اتفاق در هتلی خاص نمیتوانیم این موضوع را به تمام هتلها نسبت دهیم. البته بهطور کلی باید بگویم که بنده این موضوع را به هیچوجه قبول نداشته و معتقدم باتوجه به هزینههای سرسامآور ایران، تمام هتلهای ایرانی حتی در شهرستانهای دورافتاده هم نسبت به نمونههای خارجی خود به خوبی عمل میکنند و همانطور که گفتم حاضرم با هر کارشناسی به کشورهای خارجی رفته و هتلهای آنها را با نمونههای ایرانی خود مقایسه کنیم.
فرخمهر در پاسخ به این سوال که استانداردسازی هتلهای ایرانی براساس ستاره به چه صورت انجام میشود، گفت: سازمان میراث فرهنگی که متولی گردشگری است به شرکتهایی که تحت عامل تطبیق هستند، مجوزی برای استانداردسازی هتلها داده است که هر سه سال براساس ضوابط تازهای که در بحث درجهبندی هتلها تعیین میشود، خود را تطبیق میدهند. هتلها طبق همین ضوابط و با توجه به استانداردی که مورد نظرشان است، امکانات خود را مهیا کرده و از شرکتها دعوت میکنند تا برای بازدید به آنجا بروند.
وی افزود: بعد از اینکه شرکت از هتل مورد نظر بازدید و درجه آن را مشخص کرد؛ این موضوع را به سازمان میراث فرهنگی ابلاغ میکند. نماینده سازمان میراث نیز به همراه تشکل مربوطه در آن استان که در تهران به اتحادیه مربوط میشود، برای بازدید از هتل میروند و چنانچه مطلب ارائه شده شرکت براساس ضابطه درست بوده باشد، درجه هتل تعیین و استاندارد مورد نظر به او داده میشود. اما در صورتی که به این صورت نباشد از شرکت مربوطه توضیح خواسته شده و به هتل هم استاندارد مورد نظر تعلق نمیگیرد و باید مجددا خود را تطبیق داده و اقدام کند.
فرخمهر با بیان اینکه استاندارد هتلها در تمام دنیا یکسان است، درباره تفاوت هتلهای ایرانی و خارجی گفت: همه هتلها براساس شرایط محلی موجودشان از یک تا پنج ستاره را دریافت میکنند. یعنی هتل پنج ستاره ایرانی باید ویژگیهایی داشته باشد که در خارج از کشور نیز به همین صورت است. اما براساس فرهنگ و قوانین هر کشور ضوابطی تعیین میشود که مربوط به آن کشور است. بهعنوان مثال در شهرهای مکه و مدینه عربستان هم هتل پنج ستاره وجود دارد اما مسائل فرهنگی آن کشور نیز در آن رعایت میشود.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که آیا هتلهای ایرانی مورد تایید جهانی هستند، توضیح داد: به هر حال این هتلها نیز براساس ضوابط جهانی استاندارد خود را دریافت کردند و باید با قدرت بگویم که در برخی مسائل ما از جهان هم جلوتر هستیم. به عنوان مثال ۲۰۰ هتل در مشهد وجود دارد که یکی از آنها را نمیتوان در اروپا پیدا کرد. همینطور اگر هتل سه ستارهای که در پاریس وجود دارد را در مقابل هتل سه ستاره تهرانی قرار دهیم، برای هتل پاریسی تنها یک ستاره میتوان درنظر گرفت.
محمدعلی فرخمهر با اعلام اینکه ۷ هتل پنجستاره در تهران وجود دارد که ۲ تای آنها کاملا خصوصی هستند، درباره ویژگیهای این هتلها گفت: هر فضایی که لازم باشد در هتل پنج ستاره ما وجود دارد اما هتل چهار و پنج ستاره در ایران توجیه اقتصادی ندارد. به این دلیل که یک هتل پنج ستاره باید حداقل چهار تا پنج ویژگی مانند، چند رستوران، سالن آمفیتئاتر، سالن کنفرانس و مجموعه ورزشی داشته باشد اما مسافر آن را در شرایط کنونی ندارد و به همین دلیل صاحبان این هتلها مجبور به کاهش خدمات خود میشوند.
وی با اعلام اینکه اقدامات فراوانی از سوی هتلها برای جذب گردشگران در حال انجام است، اظهار کرد: تبلیغات هتلها همچنان در سایتها، نمایشگاههای خارجی و به صورت انواع بروشور و… در حال انجام است، اما در حال حاضر بهطور میانگین ضریب اشغال هتلهای تهران بین ۴۵ تا ۵۵ درصد بوده و شرایط خوبی حاکم نیست.
فرخمهر افزود: این موضوع در شرایط فعلی ایجاد شده است، وگرنه بعد از مساله برجام شرایطمان به نسبت اینکه در ایران هتلداری میکنیم، بهبود یافت و حتی ظرفیت اِشغالمان به ۷۵ تا ۸۰ درصد رسید. اما از اواخر سال گذشته تاکنون که مساله رکود اقتصادی و ابطال قاعده برجام ازسوی آمریکا ایجاد شده، به مشکلات زیادی برخورد کردهایم و بهشدت تحت فشار هستیم. به گونهای که در حال حاضر بسیاری از هتلها در حال تعدیل نیرو هستند. چراکه با دلار ۱۰ هزار تومان و تشدید مسائلی که در پیش است؛ روز به روز از تعداد گردشگران خارجی کم شده و به مشکلاتمان اضافه میشود.
وی در پایان با اعلام این خبر که قیمت هتلها در تابستان گران نشده و حتی تخفیفی هم در نظر گرفتهاند و جزئیات بهای هتلها در تابستان در چند روزه آینده اعلام میشود، درباره وضعیت هتلها توضیح داد: بنا به تجربه اطمینان دارم که وضعیت کنونی هتلها تغییر میکند چراکه تا چندی پیش با مطرح شدن بحث رونق اقتصادی، شرایط بسیار خوبی ایجاد شده بود؛ بهطوریکه حتی شرایط بهگونهای ایجاد شد که نزدیک به ۵۰ هتل در تهران و ۱۱۴ هتل در مشهد ساخت خود را آغاز کردند و در حال حاضر نیز مراحل نهایی خود را سپری میکنند. اما بحرانی که بر اثر مسائل سیاسی ایجاد شده است؛ مشکلاتی را برای ما ایجاد کرده که مطمئنا ما این بحران را هم مدیریت میکنیم.
اردشیر اروجی (کارشناس گردشگری) در پاسخ به ادعای محمد علی فرخمهر (رئیس اتحادیه هتلداران تهران) که گفته بود «امکانات هتلهای ایرانی از نمونههای خارجی خود بهتر است و برای اثبات این حرف حاضر است با هر کارشناسی که اعلام آمادگی کند، به کشورهای خارجی رفته و در صورتیکه آن کارشناس هتلهای خارجی را بهتر از هتلهای ایرانی ارزیابی کند؛ تمام هزینههای سفر او را پرداخت کند» به خبرنگار ایلنا گفت: خدمت ایشان ارادت دارم اما در خصوص هتلها باید بگویم که ایشان خیلی غلو کردهاند. اینکه فردی برای حمایت و دفاع از صنف خودش غلو کند، بههیچ وجه راه درستی نبوده و نیست. بهترین دفاع؛ گفتن حقایق است. ما ابتدا باید از خود بپرسیم که آیا درجهبندی هتلهای ما درست است؟ که قطعا پاسخ منفی است.
وی با بیان اینکه «نمیداند چرا ایشان چنین حرفی را درباره مقایسه هتلهای ایران و خارج از کشور زده است» ادامه داد: امروز در دنیا شخصی کردن هتلها مبنا قرار گرفته است. به این صورت که شما در یک اپلیکیشن؛ سلایق مورد نظر خود را بیان میکنید و آن اتاق را مطابق سلیقه شما آماده میکنند. من خودم در هتلهای ایتالیا و فرانسه اقامت داشتهام و به شما میگویم که فرانسه بهترین هتلها را دارد. البته هتلهای سه و چهار ستاره و… در آنها وجود دارد و هر کدام براساس کیفیت، شرایط و قیمت خود عرضه میشوند. اما به هیچوجه نمیتوان آنها را با اینجا مقایسه کرد.
اروجی با عنوان کردن این مطلب که «سالهاست که میخواهند هتلهای کشور را استاندارد کنند ولی هر روز یک طرح و مساله تازه پیش میآید و هنوز موفق به این کار نشدهاند» افزود: هر هتلی بر مبنای تعداد ستارههایش باید مشخصاتی داشته باشد. پرسنل هتلها باید آموزش دیده باشند؛ محیط بهداشتی، معماری، فضای پیرامونی و موارد دیگر هتلها باید مناسب باشند. چند وقت پیش بنده در یکی از هتلهای معروف همدان اقامت داشتم و بعد از بیرون آمدن از حمام میخواستم کولر را خاموش کنم، ولی هیچ کلیدی برای خاموش کردن وجود نداشت. با متصدی هتل تماس گرفتم و موضوع را مطرح کردم. ایشان در جواب گفت که کانال کولر شما با اتاق بغل مشترک است و میتوانید دریچه کانال خود را ببندید. وقتی به او میگویم دریچه بسته است ولی هنوز باد خنک میآید، در پاسخ به من ابراز تاسف کرده و میگوید که کانالها مشترک است دیگر. از شما میپرسم آیا این باید وضعیت یک هتل معروف باشد؟
این کارشناس گردشگری با بیان این مطلب که «گردشگران داخلی بعد از اینکه از سفر در شهرهای ایران برمیگردند؛ باید چند روز استراحت کنند تا به شرایط اولیه خود برسند» گفت: در برخی موارد پرسنل هتلها آموزشدیده نیستند و درجه هتلی که ۴ ستاره اعلام شده، در حقیقت ۳ ستاره هم نیست. برخورد گارسون و کارکنان هتلها مطابق با شان مسافری که برای تمدد اعصاب به آنجا رفته نبوده و به همین دلیل باید گفت که سفر در شهرهای داخلی بیشتر به خستگی مسافران اضافه میکند.
وی افزود: در حال حاضر میبینیم که سیستم هتلینگ ما به صورت جزیرهای کار میکند و دفاتر خدمات گردشگری با آنها هیچ ارتباطی ندارند. دفاتر میگویند هتلها به آنها خوب سرویس نمیدهند و هتلها میگویند که دفاتر یک سال رزرو اتاقهای آنها را میخواهند تا خودشان آن را به قیمت دیگری به مسافران بدهند. اگر میخواهیم که صنعت گردشگری توسعه پیدا کند، باید همهی سیستمهای مرتبط به آن باهم و همانند یک ساعت کار کنند.
اردشیر اروجی در بخش دیگری از صحبتهایش بیان کرد: در حال حاضر خانههای بوم گردیای درست شده است ولی هتلداران با آنها مخالفت کرده و میگویند آنها نباید باشند. چراکه میخواهند انحصار خودشان را نگه دارند. البته بنده هم به گسترش وسیع این خانهها معتقد نیستم و میگویم که باید روی آنها نظارت لازم انجام شود تا اثرات منفی ایجاد نکنند. ولی اینکه جلوی آنها بهطور کامل گرفته شود تا من بهصورت انحصاری هر کاری دلم خواست انجام دهم؛ به هیچ وجه درست نبوده و قابل قبول نیست.
وی در پایان گفت: ما هنوز سایتی نداریم که به صورت مستمر، دقیق و جداگانه آمار گردشگران داخلی و خارجی را به ما ارائه دهد و همه بتوانند آن را ببینند. آمارهایی که ارائه میشود، به صورت مصلحتی و در مصاحبهها بوده و به هیچ دردی نمیخورد. چراکه آمار باید در یک پایگاه آماری باشد تا ما بتوانیم آن را با گذشتهاش مقایسه کنیم. حتی به دلیل اهمیت این موضوع سال گذشته جناب جهانگیری که رئیس شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری است؛ این اداره را موظف کرد که با همکاری مرکز آمار ایران ظرف مدت کوتاهی سیستم آماری و اقماری گردشگری را آماده کند. در حال حاضر یک سال از این موضوع گذشته اما هنوز هیچ اتفاقی نیفتاده است.