پایگاه خبری / تحلیلی نگام _ ساداتیان گفت: اگر یکی ازسه کشور اروپایی مثل فرانسه و بریتانیا که عضو دائم شورای امنیت هستند اعلام نارضایتی کنند و بگویند که در مذاکرات و مباحث حل اختلاف قانع نشدهاند، ممکن است بتوانند مکانیزم ماشه را فعال کنند و نیازی به قطعنامه جدید نیست. این شرایط کاملا به زیان جمهوری اسلامی ایران است
شورای حکام عصر جمعه به ضرر ایران رای داد و قطعنامهای را صادرکرد. قطعنامهای که ثابت کرد اروپاییها کاملا تحت تاثیر ایالات متحده قرار گرفتهاند و نباید چندان روی حمایت آنان حساب کرد. حتی حمایت روسیه و چین هم به کار نیامد و حالا فقط باید منتظر ماند و دید که این قطعنامه به شورای امنیت میرسد یا خیر. به گفته کارشناسان روابط بینالملل رفتن پرونده به شورای امنیت همانا و فعال شدن مکانیزم ماشه هم همانا. مکانیزم ماشه نیز به زبان ساده به این معنا است که اگر یکی از اعضای 5+1 ایرادی به نحوه اجرای برجام داشته باشد و در جلسات حل اختلاف هم متقاعد نشود، میتواند درخواست بازگشت 6 قطعنامهای که قبل از برجام علیه ایران صادر شده بود را ارائه کند. فراموش نکنیم که 4 مورد ازاین قطعنامهها جنبه اجرایی دارد و این یعنی همه کشورهای دنیا موظف به مشارکت در تحریم ایران هستند.
روشن است که در وضعیت خطیری قرار گرفتهایم و تصمیم مقامات ایرانی در این مرحله اهمیت ویژهای دارد. کارشناسان و تحلیلگران مسائل بینالمللی به این امیدند که ایران تدبیر و درایت لازم را به خرج داده و راه حل مناسب برای نرسیدن کار به اینجاهارا بیابند. یکی از این کارشناسان سید جلال ساداتیان، کارشناس روابط بینالمللی است. او در گفتوگو با «نامه نیوز» گفت: «اگر امریکا موفق شود قبل از انتخابات ریاست جمهوری در ماه نوامبر یعنی آبان ماه سال جاری مکانیزم ماشه را فعال کند – که تا کنون به هر دری زده موفق نشده است چنین کند – کاملا شرایط به نفع آمریکا خواهد بود».
وی در توضیح این مطلب گفت: «ایالات متحده امریکا به تصور اینکه اروپا و دیگر طرفهای برجام با او در خروج از برجام همراهی میکنند، از برجام خارج شد اما مواضع اروپا در جهت اینکه اولا مانع خروج آمریکا از برجام و ثانیا مانع همکاری دیگر کشورها با آمریکا، آمریکاییها را ناراحت کرد. بعد از آن تلاشهایی شد تا اتحادیه اروپا به تعهدات خود عمل کنند. آنان اما از یک سو تحت فشار آمریکا و از سوی دیگر تحت تعهدات برجام که از سوی قطعنامه 2231 شورای امنیت حمایت میشد، قرار داشتند و نهایتا گفتند که ما نمیتوانیم برای همکاری شرکتهای بزرگ چند ملیتی که حجم معاملات آنان با آمریکا بسیار گسترده است، کاری کنیم. ایران ازکنار این حرف تا حدی گذشت اما خواست که اروپا از طریق شرکتهای کوچک و متوسط همکاری کنند زیرا 11 تعهد داشتند و باید از ایران نفت خریده و دیگر کشورهای اروپایی را به تعامل با ایران تشویق می کردند. باید نیازهای ایران را به صورت گسترده تامین کرده و همه تحریمهای هستهای را بردارند اما هیچ یک از این کارها را نکردند. تذکرات ایران هم خیلی فایده نداشت لذا ایران طی 5 مرحله میزان تعهدات برجامی خود را کاهش داد. آنها در مقابل تهدید کردند که مکانیزم ماشه را فعال میکنند. ایران هم متقابلا تهدید کرد که از NPT خارج میشود. اروپاییها قدری کوتاه آمدند یعنی مدت مربوط به مکانیزم ماشه را گستردهتر کردند.»
ساداتیان ادامه داد: « این موضع اروپا، آمریکاییها را عصبانی کرد و دیدیم که آقای پمپئو گفت که ما به برجام برمیگردیم و مکانیزم ماشه را فعال میکنیم. در پاسخ به آنان گفته شد که این کار ممکن نیست زیرا باید به تعهدات برجامی خود عمل میکردید اما شما از برجام خارج شدهاید و اکنون امکان این را ندارید که به عنوان یک عضو از مکانیزم برجام استفاده کنید لذا درصدد برآمدند که از مسیرهای دیگر اغراض خود را دنبال کنند. بهترین محفلی که پیدا کردند هم استناد به اسنادی بود اسرائیل دو سال گذشته از ایران دزدیده و مدعی شده بود ایران در دو سایت به صورت مخفیانه غنیسازی میکند. بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی در سایه فعالیتهای مدیرکل جدید گفتند که ایران اجازه بازدید از این سایتها را نداده است. البته ایران مدعی است که ما بیش از تمام بازرسیهای آژانس در کشورهای دیگر با اینها همکاری کردهایم و اجازه بازرسی دادهایم. به هر صورت آقای گروسی دو گزارش به شورای حکام ارائه کرده است که در آن بحث عدم همکاری ایران را مطرح کرده است. بر این اساس قطعنامهای علیه ایران تصویب شد و از ایران خواسته اند که با بازرسان همکاری کرده و اجازه بازدید از این دو سایت را بدهد».
این دیپلمات پیشین با اشاره به موضع گیری ایران در قبال این قطعنامه، گفت: «ایران بدوا این امر را رد کرده و وزیر خارجه همه گفته که اروپاییها نتوانستند در برابر فشار آمریکا مقاومت کنند و استقلال خود را حفظ کنند. یعنی اجمالا پاسخ ایران منفی بوده است اما به نظر میآید که ایران اجازه این بازرسیها را ندهد، بعید نیست که شورای حکام پرونده ایران را به شورای امنیت بفرستد».
وی در پاسخ به اینکه در این صورت چه آیندهای پیش روی پرونده هستهای ایران است؟ گفت: «اگر در شورای امنیت قطعنامهای علیه ایران صادر شود – توجه داشته باشید که بعید نیست چین و روسیه علی رغم انتقادات خود به این قطعنامه تحت فشارهای امریکا و یا امتیازاتی که دریافت میکنند با آن موافقت کنند – میتوان گفت که شرایط برای فراهم کردن مکانیزم ماشه فراهم خواهد شد و این حتما به زیان ایران است».
ساداتیان با تاکید بر اینکه « ایران باید حتما تمهیدی اندیشد» گفت: « ایران نباید اجازه بدهد که پرونده ایران از شورای حکام به شورای امنیت برود».
وی در پاسخ به اینکه چقدر میتوان روی وتو روسیه و چین در شورای امنیت حساب کرد؟ گفت: « فکر میکنم که اینجا یک بحث حقوقی مطرح است. یعنی صرفا قطعنامه جدید کارساز نیست و میتوانند مکانیزم ماشه را فعال خواهد کرد. اگر یکی ازسه کشور مثل فرانسه و بریتانیا که عضو دائم شورای امنیت هستند اعلام نارضایتی کنند و بگویند که در مذاکرات و مباحث حل اختلاف قانع نشدهاند، ممکن است بتوانند مکانیزم ماشه را فعال کنند و نیازی به قطعنامه جدید نیست. این شرایط کاملا به زیان جمهوری اسلامی ایران است».
وی در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا ایران در فرصت باقیمانده میتواند راهحلی برای ممانعت از رسیدن کار به اینجا بیابد؟ گفت: « حتما راه حل وجود دارد اما به خاطر اینکه گل به خودی نزنیم اجازه دهیم که مقامات رسمی بعد از مطالعه دقیق اظهار نظر کنند. بهتر است ما الان از راههایی که سخن نگوییم که ممکن است دستاویز خبرگزاریها و رسانهها شود».
شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی پس از 8 سال علیه ایران قطعنامه صادر کرد
بازگشت قطعنامههای ضد ایرانی _ منابع دیپلماتیک و خبری از وین گزارش دادند که شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز جمعه قطعنامه تروئیکای اروپایی علیه ایران را تصویب کرد.
«لارنس نورمن» خبرنگار نشریه «والاستریت ژورنال» به نقل از دیپلماتهای حاضر در نشست حضوری شورای حکام گزارش داد: «این قطعنامه تصویب شد. اعضای شورای حکام آژانس اتمی از ایران به دلیل عدم همکاری با تحقیقات آژانس انتقاد کردند. این اولین قطعنامه علیه ایران از سال ۲۰۱۲ است.»
منابع دیپلماتیک میگویند قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپایی علیه ایران، با ۲۵ رای موافق، ۲ رای مخالف و ۷ رای ممتنع تصویب شده است.
این در حالی است که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان شب پنجشنبه در توئیتی خطاب به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی با اشاره به دسترسی آژانس در سالهای ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ نوشت: شورای حکام آژانس نباید اجازه دهد دشمنان برجام منافع عالی ایران را به خطر بیندازند.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینکه راهحل قابل قبول امکانپذیر است، یادآور شده بود: ولی قطعنامه آن را خراب خواهد کرد.
حال اما به نظر می رسد قطعنامه صادر شده و البته راه حل قابل قبول برای توافق مورد نظر وزیر امور خارجه خراب شده است.
گزارشها حاکی از آن است که «گرهارت کانتزل» نماینده آلمان در سازمانهای بینالمللی مستقر در وین، طی سخنرانی در این نشست، مدعی شد: «ممانعت ایران از دسترسی [به چهار مکان] – آن هم بر خلاف پیام بسیار روشن شورای حکام در نشست قبلی – چالشی برای رژیم پادمانی جهانی است.»
به نوشته صفحه توئیتر نمایندگی آلمان، کانتزل سپس خواستار واکنش شورای حکام به ایران شد: «اقدامات یک دولت در ممانعت از دسترسی قانونی آژانس برای چهار ماه و تعامل ناکافی به مدت یک سال، سزاوار واکنشی از سوی شورا است.»
«میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی با بیان اینکه شورای حکام با تصویب این قطعنامه از ایران خواست دسترسی به دو مکان مورد نظر را فراهم کند، گفت: «روسیه و چین [به این قطعنامه]رای منفی دادند.»
نمایندگی روسیه در وین توضیح داد: «برای رسیدن به نتایج مثبت، آژانس و تهران باید به گفتگو مطابق با روشهای معمول ادامه دهند و نگرانیهای طرفها در نظر بگیرند. در عین حالی که بر لزوم حل فوری مشکل این مشکل توسط تهران و آژانس تاکید [میکنیم]، باور داریم این قطعنامه میتواند مخرب و غیرسازنده باشد.»
غریبآبادی: ایران در واکنش به قطعنامه شورای حکام اقدام مقتضی و مناسب خواهد داشت
نماینده ایران در آژانس به دنبال تصویب قطعنامه پیشنهادی سه کشور اروپایی در شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به بهانه عدم ارائه دو دسترسی تکمیلی به آژانس مواضع اصولی جمهوری اسلامی ایران را در این رابطه تشریح کرد.
متن این بیانیه که توسط کاظم غریبآبادی قرائت شد به شرح زیر است:
«جمهوری اسلامی ایران، بالاترین سطح از همکاری و پذیرش بازرسیهای آژانس در میان کشورهای عضو را دارد. در حالی که سالانه بیش از ۳۳ دسترسی تکمیلی از ایران انجام میشود، بزرگ نمایی دو درخواست دسترسی آژانس، در حالی که ایران ابهامات و نگرانیهای اصولی در این خصوص دارد و گفتگوها نیز در این زمینه در جریان است، و همچنین تلاشها در جهت ایجاد یک بحران غیر ضروری بر سر راه این همکاری ها، اقدامی کاملاً غیر سازنده و سیاسی است. از این رو، تصویب این قطعنامه در شورای حکام با هدف درخواست همکاری ایران با آژانس و نادیده گرفتن همکاریهای موجود، عمیقاً مایوس کننده و مایه تاسف است. این قطعنامه چیزی جز زیاده طلبی و فزون خواهی نیست و ایران زیاده طلبی را از جانب هر کشور و سازمانی که باشد، کاملاً رد میکند. این قطعنامه هیچ ارتباطی با واقعیتهای فنی ندارد، بلکه صرفاً ناشی از یک دستورکار سیاسی و غیرحرفهای است. از شورای حکام انتظار میرفت که این همکاریها را مورد شناسایی قرار داده تا زمینه برای تداوم همکاریهای نمونه ایران و آژانس، همچنان حفظ شود. ما باید در برابر کسانی که میخواهند این همکاریها و دستاوردها را به خاطر امتیازات سیاسی کوته بینانه نابود کنند، متحد بایستیم. مسئولیت همکاری نمیتواند تنها توسط ایران برعهده گرفته شود و اگر این امر خدشه دار شود، همه بایستی تاثیرات منفی آن را تحمل کنند.
مایه تاسف جدی است که این قطعنامه از سوی کشورهایی ارائه شده که یا دارنده سلاح هستهای هستند و یا اینکه میزبانی چنین سلاحهای مخرب و کشندهای را برعهده دارند. آیا این به سخره گرفتن تمامی هنجارها و قواعد بینالمللی نیست که چنین کشورهایی نگرانی پادمانی دارند؟! از سوی دیگر، همین سه کشور تاکنون گامهای ملموس و عملی برای اجرای تعهدات خود تحت برجام بر نداشته اند و این بی عملی آن ها، در کنار اقدامات مخرب و غیرقانونی و یکجانبه رژیم آمریکا، موجب شده است تا آینده برجام در هالهای از ابهام قرار گیرد. چنانچه نمیتوانید گامی برای نجات برجام بردارید، حداقل شرایط را پیچیدهتر و دشوارتر نکنید؟! بیعملی شما در اینجا نیاز است که ظاهرا از همین هم ناتوان هستید.
باید به این نکته مهم اشاره کنم که ما وضعیت موجود را دامی آمریکایی-اسرائیلی نیز تلقی میکنیم که ظرف دو سال گذشته نه تنها از هیچ تلاشی برای ویرانی برجام فرو گذار نکردند، بلکه از انواع فشارها بر آژانس، از جمله با ارائه ادعاهای واهی و بی اساس، استفاده کردند تا مسیر صحیح همکاریها را منحرف کرده و توجهات را از عدم پایبندی به تعهدات بینالمللی مرتبط خود یا خارج ماندن از ترتیبات و اسناد مهم بینالمللی مرتبط با خلع سلاح و کنترل تسلیحات، تغییر جهت دهند.
این که اظهار شود این قطعنامه برای حمایت از نظام پادمانی و راستی آزمایی آژانس است، خود یکی از تناقضات مهم در رفتار و عمل هم آژانس و هم بانیان این قطعنامه است. اگر میخواهید رژیم پادمان و راستیآزمایی حفظ شود و به مخاطره نیفتد، به شما توصیه اکید میکنیم که یک رهیافت حرفهای و بیطرفانه اتخاذ کنید. این که از یک سو، گزارش اجرای پادمان ۲۰۱۹ مدیرکل و همچنین گزارش وی درمورد اجرای پادمان در شرایط کووید ۱۹ حاکی از وجود مشکلات عدیده پادمانی در تعدادی از کشورها یا عدم ارائه مناسب همکاری است و از سوی دیگر، دبیرخانه آژانس و نهادهای سیاستگذار آژانس، به ویژه شورای حکام، درمورد وضعیت رژیم صهیونیستی و عربستان سعودی که هیچ بازرسی را نمیپذیرند در وضعیت بیاقدامی به سر میبرند، حاکی از یک استاندارد دوگانه و رهیافت تبعیضآمیز دارد.
مایلم همچنین تاکید کنم که جمهوری اسلامی ایران پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه و موقت بر اساس تعهد سیاسی خود ذیل برجام اجراء میکند و از آنجا که به تصویب آن نرسیده است، به هیچ عنوان آن را به عنوان یک تعهد حقوقی در نظر نمیگیرد.
این قطعنامه نه موجب ترغیب ایران به ارائه دسترسی به آژانس بر اساس ادعاهای واهی و بیاساس میشود و نه موجب اعمال فشار به آن. جمهوری اسلامی ایران، این قطعنامه را کاملا رد میکند و اقدام مقتضی و مناسب را در واکنش به آن اتخاذ خواهد کرد که مسئولیت و عواقب آن، بر عهده بانیان چنین قطعنامهای خواهد بود.
چند نصیحت جدی هم برای دبیرخانه آژانس بینالمللی انرژی اتمی دارم: به حدود اختیارات خود پایبند باشید؛ قدردان همکاریهای ایران و آژانس باشید؛ ماموریت خود را به صورت حرفهای و مستقلانه و بیطرفانه اجرا کنید؛ با گزارشات و مواضع عجولانه خود محملی را برای سوءاستفادهکنندگان و کسانی که دستورکار سیاسی دارند، فراهم نکنید؛ به شیوهای عمل کنید که متهم به فروپاشی آخرین سنگر چندجانبه گرائی در وین و نابودی برجام نشوید.
گفتنی است، تروئیکای اروپایی روز دوشنبه طی نشست شورای حکام، با استناد به گزارش ادعایی آژانس اتمی مبنی بر اجازه ندادن ایران برای دسترسی به چهار مکان، پیشنویش قطعنامهای را تنظیم کردند که تهران را به اجازه دادن برای این تحقیقات و همچنین همکاری کامل با آژانس ملزم میکند.
واکنش نماینده روسیه در وین به قطعنامه ضدایرانی شورای حکام
نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی از رای مخالف چین و روسیه به پیشنویس قطعنامه شورای حکام درباره ایران خبر داد.
به گزارش ایسنا، میخائیل اولیانوف نماینده روسیه در سازمانهای بینالمللی در وین پس از تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس انرژی اتمی درباره ایران در پیامی توئیتری نوشت: شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی قطعنامهای را تصویب کرد که از ایران میخواهد به دو محل مشخص شده از طرف آژانس دسترسی ایجاد کند. روسیه و چین رای مخالف دادند.
اولیانوف در ادامه گفت: با تاکید بر ضرورت حل کردن بدون تاخیر این مشکل از جانب تهران و آژانس، ما باور داریم که این قطعنامه میتواند نتیجه معکوس داشته باشد.