نگام، بین الملل- » که در شهر استانبول ترکیه برگزار شد دوحزب از سه حزب مخالف دولت اردوغان دعوت بودند و رهبران آنها هم سخنانی ایراد کردند.حزب دموکراتیک خلق ها و رهبر آن صلاح الدین دمیرتاش به این تجمع دعوت نشده بودند.
اردوغان پیش از آغاز این گردهمایی بزرگ با اسماعیل قهرمان٬ رئيس مجلس ملی کبیر٬ بنعلی یلدریم، نخست وزیر، رهبر حزب و عدالت و توسعه٬ اسماعیل قهرمان، رئيس مجلس، کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جموری خلق٬و دولت باغچه لی رئیس حزب حرکت ملی ترکیه مدتی دیدار و گفتگو کردند.
کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوری خلق ترکیه درسخنانی در این گردهمایی این روز را یکی از مهم ترین روزها در تاریخ دموکراسی کشور توصیف کرد و افزود جناب رئیس جمهور و همسر محترم ایشان، رئیس جمهور سابق و رئیس مجلس، نخستوزیر محترم و نخست وزیر جمهوری ترک قبرس شمالی، رهبر محترم حزب حرکت ملی خدمت تمامی شما عرض احترام می کنم.امروز روز مهمی برای تاریخ دموکراسی ترکیه است، گروهی که در داخل ارتش ترکیه لانه کرده بود می خواست علیه مجلس، نیروهای امنیتی و در واقع علیه ما و شما کودتا کنند. هدف آن ها کودتا علیه سیستم پارلمانی ما بود. این خونین ترین کودتای تاریخ ترکیه بود و بیش از 240 شهید دادیم که خداوند آنها را رحمت کند”.سخنان کمال قلیچدار اوغلو بیشتر به سخنان یک رهبر حزب مخالف دولت شبیه بود تا سخنان دولت باغچه لی و احتمالا بیشتر مورد پسند هواداران حزبش قرار گرفت.
وی در ادامه تاکید کرد: “آنها قهرمانان دموکراسی هستند. نام آنها در صفحات تاریخ دموکراسی ما با حروف طلایی نوشته خواهد شد و ما آنها را فراموش نخواهیم کرد. مجلس ترکیه، جانباز است؛ مجلسی است که جنگ استقلال کشور را رهبری کرده است. مجلس تا صبح کار کرد و از حیثیت ترکیه دفاع کرد. تمام چهار حزب حاضر در در مجلس علیه کودتا بیانیه دادند، ای کاش رهبر تمامی احزاب ترکیه اینجا بودند حتی انها که در مجلس نیستند”.
وی افزود: “امروز هم همانند شب کودتا زنان حضور گسترده ای دارند. باید قدر این ها را بدانیم. فراموش نکنیم اگر زنان یک مملکت خوشحال باشند کشور موفق خواهد بود. همه با هم شانه به شانه هم از دموکراسی حمایت کنیم. ما باید از نظام پارلمانی کشور دفاع کنیم. ملت ترکیه سینه خود را در مقابل تانکها سپر کردند”.
سپس وی افزود: باید ترکیه را به سوی تمدنی نوین هدایت کنیم. نگاه تمام مردم و جوانان به ماست. یک برنامه آماده کرده ام که باور دارم اگر اجرا شود ترکیه کشوری مدرن و بهترین جا برای زندگی خواهد شد.
وی در ادامه سخنانش با قدردانی از تمامی کسانی که علیه کودتا از زن و مرد ایستادگی کردند، گفت: ”باید به جمهوری و ارزش های بنیادی آن ارج بنهیم، آتاتورک می گوید ‘حاکمیت بدون هیچ قید و شرطی از آن ملت است’. تاکید می کنم؛ بدون قید و شرطی”.
قلیچدار اوغلو همچنین با تاکید بر این که تمام مردم در برابر قانون مساوی هستند و کسی بر دیگری برتری ندارد، گفت: در این میان نباید زحمات تمام کسانی که برای به ثمر رساندن جمهوریت نقش داشتند، فراموش کنیم.
وی در پایان افزود: “دلم می خواست که در این گردهمایی علاوه بر سران پارلمانی سایر سران احزاب نیز شرکت داشتند. از 15 ژوئیه دیگر ترکیه تازه ای درمقابل ماست. ما باید درد را خوب بشناسیم تا درمان درستی اعمال کنیم”.
دولت باغچهلی، رئیس حزب حرکت ملی ترکیه از احزاب مخالف دولت نیز در این مراسم سخنانی گفت و بسیاری از سخنانش رنگ و بویی از رهبر یک حزب مخالف را نداشت و بیشتر در جهت پیروی از نظرات حزب حاکم و رئیس جمهور داد سخن میداد و سخنان خود را اینگونه آغاز کرد، وی با سلام و درود به ملت بزرگ ترک، رئیس جمهور، رئیس مجلس، نخست وزیر و روسای احزاب و فرمانده ارتش، افزود: ”من می بینم که مردم در مقابل بازی هایی که در پی ایجاد فتنه و جدایی در کشور هستند، ایستادند و برادرانه از کشور دفاع کردند. مردم شکست را نپذیرفتند و اکنون هم به میدان ینی کاپی آمدند. من اکنون عظمت ترکیه را می بینم. بازویی که خم نمی شود و سری که فرود نمی آید، اینجاست”.
در ادامه وی اظهار داشت: “بسیار خرسند و مفتخرم که شاهد عظمت و اتحاد و حماسه آفرینی مردم میهنم شدم؛ بسیار خرسندم چونکه ملتم، اراده ملی کشورمان همگی اینجا هستند، گردنی که هرگز خم نخواهد شد. قدرت شکست ناپذیر میهنمان در صحنه حضور دارند.مردم ترکیه در شب کودتای نافرجام پاسخ دشمنان و خائنان را دادند. رشد و رونق کشورمان را با افتخار تمام مشاهده کردیم. خوشنودم، زیرا اراده و ایمان را در اینجا میبینم. امروز آغاز یک دوره جدید است. اقدام به کودتای نافرجام 15 جولای آزمایشی برای اشغال و تخریب ترکیه بود”.
باغچهلی افزود: شما در مقابل توطئه های خائنان با دلاوری و شجاعت ایستاده و پاسخ قاطعی به تروریست ها دادید. با کمال افتخار رشد و رونق ترکیه را مشاهد می کنم. خرسندم و خوشحال که اینجا اراده و اعتقاد در اینجا تجلی یافته است. امروز روند و حرکت جدیدی از منطقه ینی کاپی آغاز شده است. اقدام کوتادی نافرجام در 15 جولای اقدام جدید کسانی است که 627 سال پیش در کوزوو شکست خورده بودند. تلاش آن هایی است که 620 سال پیش در نبرد نیکوپولیس در برابر ما شکست خوردند. اقدام جدید کسانی است که 572 سال پیش در وارنا و 563 سال پیش در استانبول و هم چنان 490 سال قبل در نبرد موهاچ غرق در خون شدند. گروهی که شب 15 ژوئیه ساختمان سازمان های اطلاعات و نیروهای امنیتی و هم چنان مردم غیر نظامی را بمباران کردند، آن لشکر های هستند که 101 سال پیش در چناک قلعه بر ما حمله کردند. این ها ادامه دهنده راه همان ها هستند. من می بینم که مردم در مقابل بازی هایی که در پی ایجاد فتنه و جدایی در کشور هستند، ایستادند و برادرانه از کشور دفاع کردند. مردم شکست را نپذیرفتند و اکنون هم به میدان ینی کاپی آمدند. من اکنون عظمت ترکیه را می بینم. بازویی که خم نمی شود و سری که فرود نمی آید، اینجاست.
این دومین بار در جلساتی این چنینی بود که حزب کردی دمکراتیک خلقها دعوت نبود تا مشخص شود انقدری هم که حزب حاکم مدعیست ، اتحاد و وفاق وجود ندارد.بار اول پس از کودتای نافرجام پانزدهم ژوییه در ترکیه هر چهار حزب حاضر در مجلس این کشور در بیانیه ای مشترک این اقدام را محکوم کردند، اقدامی که به طور نمادین از همبستگی ملی در برابر کودتاگران خبر می داد.
اما زمانی که رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه با رهبران حزب حاکم و احزاب مخالف دیدار کرد، از حزب دموکراتیک خلق ها، حزب طرفدار کردها در پارلمان ترکیه، برای شرکت در این جلسه دعوت نشد.
صلاح الدین دمیرتاش، یکی از دو رهبر حزب دموکراتیک خلق ها، آقای اردوغان را به هدر دادن فرصت پیش آمده برای پایان دادن به تنش ها در مناطق کردنشین در روزهای پس از کودتای نافرجام پانزدهم ژوییه متهم می کند.
آقای دمیرتاش در مصاحبه ای که چند روز قبل با بی بی سی فارسی داشت، گفت: آقای اردوغان علاقه ای به احیای روند صلح با کردها ندارد چرا که نگران از دست دادن رای ملی گرایان است.
دولت ترکیه در یک سال گذشته با شبه نظامیان حزب کارگران کردستان، پ ک ک، درگیر نبرد بوده و حزب دموکراتیک خلق ها را به همراهی با این حزب متهم می کند.
آقای دمیرتاش همچنین برقراری آرامش و استحکام صلح داخلی را اقدامی مهم برای بازگرداندن ثبات در دوران کودتا در ترکیه می داند و می گوید بازگشتن به میز مذاکره با کردها به آقای اردوغان در تغییر اوضاع کمک خواهد کرد.
به گفته آقای دمیرتاش، تقویت دموکراسی تنها راه مقابله با بروز کودتاهای بیشتر در آینده است ولی دولت با اعلام وضعیت اضطراری در حال حرکت در جهت عکس است.
این تجمع که با حضور پر شمار مردم همراه بود را میتوان نمایش قدرت اردوغان و حزب عدالت و توسعه در مقابل انفعال احزاب مخالف دانست.