نگام ؛ بین الملل _ خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی هفته گذشته اظهار کرد به دلیل تقاضای فصلی کمتر، این کشور میزان عرضه به بازار جهانی را در دسامبر ۵۰۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با نوامبر کاهش خواهد داد. الفالح تایید کرد که اوپک هر آنچه در توان دارد برای متعادل کردن بازار بکار خواهد بست و اذعان کرد که تحلیل این گروه نشان میدهد که کاهش یک میلیون بشکه در روز ممکن است ضروری باشد.
حسن مقیمی
روزنامه وال استریت ژورنال نوشت: دولت آمریکا محمدبن سلمان ولیعهد سعودی را وادار به افزایش تولید نفت کرد اما معافیت هایی که واشنگتن برای خریداران نفت ایران صادر کرد باعث شده تا سعودی ها احساس کنند که به آنها خیانت شده است.
این روزنامه آمریکایی افزود: اقدام دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا در صدور معافیت برای برخی خریداران نفت ایران باعث کاهش قیمت ها شده و عربستان سعودی را در مسیر تقابل با واشنگتن قرار داده است.
دولت ترامپ تهدید کرده بود که صادرات نفت ایران را به صفر می رساند که این امر باعث شد سایر تولیدکنندگان برای جبران کاهش نفت ایران، تولید خود را افزایش دهند اما آمریکا معافیت هایی برای هشت کشور خریدار نفت ایران صادر کرد، بدون آنکه جزئیات این معافیت ها را فاش کند.
به گفته منابع آگاه از معافیت ها، مقام های آمریکایی پیش بینی می کنند که فروش نفت خام ایران تا ماه آوریل 40 درصد کاهش یافته و به نهصد هزار بشکه در روز برسد.
به نوشته وال استریت ژورنال، تغییر موضع دولت ترامپ باعث «تنش میان آمریکا و عربستان» شده است. مشاوران سعودی می گویند عربستان سعودی می خواهد تولید خود را کاهش دهد تا در راستای حمایت از اقتصاد خود بهای نفت را به حدود 80 دلار در بشکه برساند. این درحالی است که ترامپ درباره هرگونه کاهش تولید نفت هشدار داده و خواستار کاهش قیمت ها شده است.
مقام های نفتی سعودی می گویند: درنظر دارند در نشست بعدی سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) که ششم دسامبر (15 آذر) برگزار می شود، از کاهش روزانه 1.4 میلیون بشکه ای تولید نفت این سازمان حمایت کنند اما مقام های اوپک می گویند به دلیل پنهانکاری آمریکا در مورد تحریم ایران، درخصوص برآورد کردن میزان نفتی که باید تولید کنند با مشکل مواجه هستند.
به گفته آنها، این ابهام باعث شد تا اتحاد اوپک-روسیه به منظور افزایش تولید نفت و ثبات عرضه و بهای آن شکل بگیرد.
دولت آمریکا اعلام نکرده است که هشت کشور برخوردار از معافیت ها تا چه میزان اجازه خرید نفت از ایران را دارند. خریداران نفت ایران نیز جزئیات میزان کاهش خرید خود را که در مورد آن توافق کرده اند، فاش نمی کنند.
«دارمندرا پردهان» وزیر نفت هند وقتی در مورد توافق کشورش با آمریکا از وی سوال شد، جواب داد: این محرمانه است.
مقام های آمریکایی می گویند: جزئیات توافق خود با خریداران نفت ایران را افشا نمی کنند زیرا بیم آن دارند برخی شکایت کنند که از آنها خواسته شده است که بیش از دیگران خرید خود را کاهش دهند. یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا اظهار داشت: ما بحث های خصوصی دیپلماتیک با کشورهای دیگر در مورد حجم واردات نفت را فاش نمی کنیم.
به نوشته وال استریت ژورنال، مقام های سعودی می گویند: به دلیل عدم صداقت دولت ترامپ احساس می کنند که به آنها خیانت شده است و قصد دارند سیاست نفتی ای داشته باشند که مستقل تر از اهداف آمریکا باشد.
آنها می گویند ترامپ «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را وادار کرد تا در آستانه تحریم صنعت نفت ایران و به منظور جلوگیری از افزایش قیمت نفت ، تولید خود را به سطح بی سابقه ای افزایش دهد.
این مقام ها همچنین گفتند: ترامپ به سران سعودی گفته بود که هیچ معافیتی برای خریداران نفت ایران صادر نخواهد شد. ترامپ تهدید کرده بود که اگر سعودی ها برای جبران کاهش نفت ایران تولید خود را افزایش ندهند، از تدوین طرحی در کنگره برای اقدام علیه اعضای اوپک حمایت خواهد کرد.
با این حال، دولت ترامپ معافیت هایی صادر کرد؛ اقدامی که نگرانی های بازار در مورد کاهش عرضه نفت ایران را رفع کرد و موجب کاهش بهای نفت در هفته گذشته شد. یک مشاور سران سعودی گفت: آنها (رهبران عربستان) احساس می کنند که از آنان سوءاستفاده شده است.
بن سلمان درحالی توجه خود را به اقتصاد نفتی عربستان معطوف کرده که سران این کشور به دلیل قتل «جمال خاشقچی» با بزرگترین بحران طی سال های اخیر روبرو است. خاشقچی در کنسولگری عربستان در استانبول و به دست عوامل دولت سعودی کشته شد.
در شرایطی که صندوق بین المللی پول گفته است عربستان باید بودجه خود را متوازن کند بهای نفت طی بیش از یک ماه گذشته به زیر 88 دلار در بشکه کاهش یافته است. یک مشاور ارشد سعودی در حوزه انرژی اظهار داشت: عربستان تعهدات مالی بزرگی دارد که باید آنها را اجرا کند و کاهش قیمت نفت کارساز نخواهد بود. 80 دلار در بشکه قیمت مطلوب عربستان برای نفت است.
«عادل حمایی ضیا» پژوهشگر «موسسه سلطنتی امور بین الملل» در لندن اظهار داشت: بحرانی که بر سر قتل خاشقچی ایجاد شده تلاش های بن سلمان را برای تقویت بخش های غیرنفتی اقتصاد عربستان تضعیف کرده است. در چنین وضعیتی، درآمدهای نفتی اهمیت بیشتری می باید.
وی که مشاور دولت سعودی بوده است، گفت : قتل خاشقچی «مجموعه ای از مشکلات» را برای عربستان ایجاد کرده است.
او اظهار داشت : عربستان شاید از اجرای اصلاحات اقتصادی که برای جلب سرمایه گذاران در نظر گرفته شده بود، صرف نظر کند.
سعودیها برای مقابله با آمریکا دست به کار شدند / آمار «کلیپر دیتا»: عربستان در ماه اخیر به جای روزانه یک میلیون بشکه، ۶۰۰ هزار بشکه نفت به آمریکا ارسال کرده
عربستان سعودی در دو ماه گذشته صادرات نفت به آمریکا را با هدف کاهش ذخایر نفت این کشور کاهش داده و خود را در مسیر تقابل با ترامپ قرار داده که خواهان پایین ماندن قیمت نفت است.
سعودیها کاهش صادرات نفت به آمریکا را در سپتامبر آغاز کردند و طبق آمار شرکت “کلیپر دیتا”، آنها ماه میلادی جاری حدود ۶۰۰ هزار بشکه در روز محموله را به مقصد آمریکا ارسال کردهاند که در مقایسه با رقم بیش از یک میلیون بشکه در روز در ماههای ژوییه و اوت کمتر است.
بنا بر برآورد شرکت “کلیپر دیتا”، صادرات نفت عربستان سعودی به آمریکا ممکن است به زودی به پایینترین رکورد ثبت شده برسد.
تاکتیک سعودیها در ارسال حجم کمتر نفت به آمریکا که معمولا هر هفته ذخایر نفت خود را منتشر میکند سال گذشته موفقیت آمیز بود.
واردات کمتر نفت عربستان در ذخایر هفتگی پایینتر آمریکا منعکس خواهد شد. رشد ذخایر نفت آمریکا در هفتههای اخیر به همراه هراس از اشباع عرضه بازار جهانی، کندی رشد اقتصاد جهانی و ضعیف شدن رشد تقاضا برای نفت، قیمتهای نفت را تحت فشار کاهشی قرار داده است.
مت اسمیت، مدیر تحقیقات کالا در شرکت “کلیپر دیتا” در این باره به شبکه CNBC گفت: کاهش صادرات نفت آمریکا به عربستان در سال ۲۰۱۷ به خوبی جواب داد و ممکن است اکنون نیز شاهد کاهش ذخایر نفت آمریکا باشیم زیرا آمار این کشور شفاف و مرتب منتشر میشود.
خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان سعودی هفته گذشته اظهار کرد به دلیل تقاضای فصلی کمتر، این کشور میزان عرضه به بازار جهانی را در دسامبر ۵۰۰ هزار بشکه در روز در مقایسه با نوامبر کاهش خواهد داد. الفالح تایید کرد که اوپک هر آنچه در توان دارد برای متعادل کردن بازار بکار خواهد بست و اذعان کرد که تحلیل این گروه نشان میدهد که کاهش یک میلیون بشکه در روز ممکن است ضروری باشد.
اظهارات وزیر انرژی عربستان سعودی که پیش از توییت ترامپ خطاب به اوپک مطرح شد، کمک کرد قیمتهای نفت اوایل معاملات دوشنبه گذشته صعود کنند. اوپک در پیام خود نوشت: امیدوارم عربستان سعودی و اوپک تولید نفت را کاهش ندهند. قیمت نفت بر مبنای عرضه، باید پایینتر بماند. این توییت به ریزش هفت درصدی قیمت نفت در روز سه شنبه منجر شد.
خشم ترامپ از خیانت سعودیها
دونالد ترامپ رییسجمهوری امریکا، از عملیات عربستان برای کشتن جمال خاشقجی روزنامهنگار منتقد سعودی، انتقاد کرده و گفته عملیات پنهانی در این قضیه یکی از بدترین پنهانکاریهای تاریخ بود. ترامپ گفته محمد بنسلمان ولیعهد سعودی، در این برهه زمانی عربستان را به شکل گسترده اداره میکند و اگر کسی در قتل خاشقجی دست داشته باشد، او خواهد بود. شبکه سیانان با اشاره به لحن تند ترامپ و نه نقل از منابع مطلع گزارش داده که رییسجمهوری امریکا از تبعات پرونده قتل جمال خاشقجی سخت خشمگین است و احساس میکند که سعودیها به او خیانت کردهاند. ساعاتی پس از این اظهارات تند و تیز ترامپ، هدر ناوئرت سخنگوی وزارت خارجه امریکا اعلام کرد بهدنبال کشته شدن جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان در استانبول، روادید ۲۱ تبعه سعودی لغو شده است و از ورود آنها به خاک امریکا ممانعت خواهد شد. ترزا می نخستوزیر بریتانیا هم در جلسه عصر دیروز مجلس عوام گفت وزیر کشور در حال انجام اقدامات لازم علیه همه متهمان قتل خاشقجی و جلوگیری از ورود آنها به خاک بریتانیاست و اگر آنها روادید بریتانیایی داشته باشند، روادید آنها باطل میشود.
به گزارش رویترز، ساعاتی پس از سخنرانی رجب طیب اردوغان رییسجمهوری ترکیه، درباره پرونده خاشقجی و رد ادعای ریاض مبنی بر مرگ اتفاقی این روزنامهگار منتقد، دونالد ترامپ هم بهشدت از قتل خاشقجی توسط ماموران عربستان سعودی انتقاد کرده و گفته است: «کسی نباید به چنین کار بدی حتی فکر هم میکرد. کسی واقعا گند زده است. نقشه اولیه آنها بسیار بد بود، بطور خیلی بدی اجرا شده و یکی از بدترین نمونههای پنهانکاریهای تاریخ بوده است. فکر میکنم کسی که این ایده را مطرح کرده حالا به دردسر بزرگی افتاده است. البته آنها باید به دردسر بزرگی میافتادند.» ترامپ همچنین در پاسخ به پرسشی درباره نقش احتمالی محمد بنسلمان ولیعهد سعودی، در این ماجرا به والاستریت ژورنال گفته: «در حال حاضر شاهزاده بیشتر امور عربستان را در دست دارد. زمام امور در دست اوست و اگر کسی دخالت داشته، او بوده است. من معتقدم که سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان، از این قتل اطلاع قبلی نداشته است.»
جمال خاشقجی از منتقدان محمد بنسلمان ولیعهد عربستان سعودی و یادداشتنویس روزنامه واشنگتنپست، سه هفته پیش برای انجام امور دفتری مربوط به ازدواج خود به کنسولگری سعودی در استانبول مراجعه کرد، اما از این محل خارج نشد. عربستان اول تاکید میکرد که او از محل خارج شده و پس از دو هفته اذعان کرد که خاشقجی در کنسولگری در اثر مشاجره کشته شده است. رجب طیب اردوغان سهشنبه با رد ادعای سعودیها، تاکید کرده که قتل وحشیانه خاشقجی برنامهریزی شده بوده و عاملان آن باید در ترکیه محاکمه شوند.
دونالد ترامپ با اشاره به سخنرانی رییسجمهوری ترکیه درباره پرونده قتل خاشقجی گفته اردوغان در سخنانش خطاب به عربستان تا اندازهای خشن بوده است. او در پاسخ به این پرسش که آیا اظهارات اردوغان را باور میکند یا خیر، گفته: «باید اول حقایق را ببینم.» جینا هسپل رییس آژانس اطلاعاتی امریکا (سیا) به ترکیه رفته تا گزارشی را درباره این قتل به مقامهای واشنگتن ارایه کند.
خیانت سعودیها به ترامپ
سیانان با اشاره به انتقاد تند ترامپ از عربستان و به نقل از چند مقام آگاه نوشته که رییسجمهوری امریکا از تبعات پرونده قتل خاشقچی عصبانی است و احساس میکند که سعودیها به او خیانت کردهاند. سیانان نوشته که ترامپ در جلسات خصوصی گفته سعودیها باعث شدهاند تا او وجهه بدی پیدا کند. بهگفته این منابع، رییسجمهوری امریکا گلایه میکند که کارهای زیادی برای سعودیها انجام داده اما حالا عربستانیها او را در این وضعیت قرار دادهاند. ترامپ همچنین از اینکه او و جرد کوشنر دامادش، به عنوان افرادی نزدیک به سعودیها معرفی شدهاند، خرسند نیست.
بسیاری از کشورها و نهادهای بینالمللی قتل خاشقچی را محکوم کردند و ترامپ درباره واکنش سران کشورهای مختلف گفته که هیچ کسی از این اتفاق خوشش نیامده است. با این حال رییسجمهوری امریکا با قطع صادرات سلاح به عربستان مخالفت کرده و گفته که تحریم تسلیحاتی سعودیها به ایالات متحده لطمه میزند. حتی پس از اعلام خبر ممنوع الورود شدن 21 تبعه سعودی به آمریکا در رابطه با قتل خاشقجی، پنتاگون احتمال لغو توافقهای تسلیحاتی با ریاض را رد کرد. ترامپ گفته که تصمیمگیری درباره اتخاذ گام بعدی در قبال سعودیها را به کنگره واگذار میکند. این در حالی است که اعضای کنگره، اعم از جمهوریخواهان و دموکراتها و سناتورهای مستقلی مانند برنی سندرز خواستار مجازات عربستان و قطع صادرات سلاح به این کشور هستند. گفته شده، مقامهای امریکایی درباره گزارش عربستان از قتل خاشقچی تردیدهای جدی دارند.
در همین حال نشست سه روزه مشهور به «داووس در صحرا» تحت تاثیر قتل جمال خاشقجی در ریاض در غیاب میهمان سرشناس زیادی آغاز به کار کرده است. این نشست که با ابتکار محمد بنسلمان برگزار شده قرار بود میزبان مهمترین روسای شرکتهای چندملیتی و مقامات سیاسی و اقتصادی کشوری غربی باشد اما قتل خاشقجی و فشار افکار عمومی در غرب بسیاری از مدعوین این نشست از جمله کریستین لاگارد رییس صندوق بینالمللی پول، و وزرای اقتصادی کشورهای اروپایی از جمله فرانسه و هلند و آلمان را از سفر به عربستان منصرف کرد. شرکتهای زیمنس، میتسوبیشی، گوگل غول فناوری جهان، و روسای شرکتهای فورد و جی پی مورگان نیز اعلام کردند که حضور در کنفرانس عربستان را لغو کردهاند. سیانان و روزنامههای فایننشال تایمز، نیویورکتایمز، شبکه خبری سیانبیسی، بلومبرگ و فاکس بیزینس نیز داووس در صحرا را تحریم کردند.
انجمن جهانی تجارت هم در واکنش به نشست سرمایهگذاری عربستان موسوم به داووس صحرا تاکید کرده تخصیص برچسب داووس برای نشستهای غیر وابسته کاملا غیرقانونی و ممنوع است. آنگلا مرکل صدراعظم آلمان، هم تاکید کرده که تا روشن شدن جزئیات قتل خاشقجی، صادرات محموله سلاح از آلمان به عربستان متوقف خواهد شد. ریاض دومین خریدار بزرگ سلاح آلمانی است و سال جاری اجازه دارد تا 750 میلیون یورو سلاح از آلمان وارد کند. آلمان همچنین از دیگر کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواسته است فروش سلاح به عربستان را تا زمان رفع ابهامات پرونده خاشقجی به تعلیق درآورند.
جینا هسپل رئیس سازمان اطلاعات مرکزی سیا به آنکارا سفر کرده تا درباره قتل خاشقجی با مقامات ترکیه رایزنی کند و گفته شده ترکیه همه مدارک مربوط به قتل این روزنامهنگار را به او تحویل داده است. این در حالی بود که مخالفت مسئولان سعودی با تفتیش و بازرسی پلیس ترکیه از چاه داخل محوطه کنسولگری عربستان در استانبول خبرساز شد. منابع امنیتی ترکیه اعلام کردند که این تفتیش در راستای تحقیقات درباره پرونده مرگ جمال خاشقجی، روزنامهنگار واشنگتن پست در حال انجام بود. بر همین اساس نیروهای امنیتی به دنبال تفتیش ساختمان کنسولگری و چاه محوطه کنسولگری بودند، اما مقامات عربستانی در ابتدا اجازه ندادند که نیروهای امنیتی باغچه کنسولگری و چاه موجود در این باغچه را بازرسی و تفتیش کنند. اما ساعاتی بعد خبرهای منتشر شده از رضایت سعودیها با تفتیش کامل محوطه کنسولگری توسط بازرسان ترک حکایت داشتند.