پایگاه خبری / تحلیلی نگام – قرار بود امروز در صحن علنی مجلس تقاضای تعدادی از نمایندگان برای رسیدگی به طرح «حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی» طبق اصل ۸۵ قانون اساسی دوباره بررسی شود.
به گزارش دیده بان ایران، اما گفته می شود که این هفته هم این طرح در دستور کار قرار نمیگیرد. طی هفتههای اخیر حامیان این طرح که همگی از طیف خاصی هستند بارها تلاش کردهاند که بررسی شدن این طرح را براساس اصل۸۵ قانون اساسی در صحن علنی به تصویب برسانند که هر بار ماجرا به وقت دیگری موکول شده است. این نمایندگان اما تلاش داشتند بار دیگر امروز برای تصویب این طرح در کمیسیون به جای صحن علنی و سپس اجرای چند ساله آزمایشی آن خیز بردارند.. صرفنظر از انتقادات بسیاری از حقوقدانان و کارشناسان به تلاش برای بررسی این طرح در قالب اصل۸۵ مطرح شده، فیلترینگ سراسری و گسترده پلتفرمهای بینالمللی تبدیل به نگرانی مهم و اصلی کاربران اینترنت کشور در کنار مشکلات ریز و درشت اقتصادی شده است.
فیلترینگ گسترده با تصویب جایگزین داخلی
به گزارش همشهری، براساس تبصره ۲ ماده ۲۸ تقریبا همه پلتفرمهای مشهور خارجی درصورتیکه پس از گذشت ۴ماه از اجرایی شدن این طرح اقدام به اخذ مجوز و معرفی نماینده در کشور نکنند درصورت معرفی جایگزین باید فیلتر شوند. براساس این طرح خدمات پایه کاربردی که اثرگذار بودهاند اگر به دریافت مجوز و معرفی نماینده ظرف ۴ ماه اقدام نکنند تا زمان معرفی جایگزین حداکثر تا ۸ ماه بعد از این مهلت امکان فعالیت دارند و در غیراین صورت فیلتر خواهند شد. بر این اساس اگر کمیسیون عالی تنظیم مقررات جایگزین داخلی سرویسهایی مثل گوگل، اینستاگرام، واتساپ و… را مصوب کند این سرویسها پس از ۴ ماه بلافاصله باید فیلتر شوند.
شدت این فیلترینگ درصورت تبدیل این طرح به قانون به حدی است که محمدجعفر نعناکار، مدیرکل حقوقی سابق سازمان فناوری اطلاعات آن را معادل اینترنت ملی معرفی میکند. او میگوید: در این قانون خدمات کاربردی را روی شبکه ملی اطلاعات تعریف کرده که این به نوعی همان اینترنت ملی است که میگویند نبوده و نیست.
جایگزین: از ذرهبین تا روبینو
هر چند برخی حامیان این طرح در فضای مجازی برای کم کردن انتقادات گسترده کاربران میگویند قرار نیست سرویسهای مورد استفاده مردم فیلتر شود اما شواهد و قرائن مسائل دیگری را نشان میدهد. در حرف و صحبت گفته میشود خبری از فیلترینگ نیست اما درصورت تصویب این طرح عملا راه برای فیلترینگ گسترده و دیوار کشیدن به دور شبکه ارتباطی کشور بهصورت قانونی مهیا میشود. در میان حرف های حامیان این طرح طی روزهای گذشته سرویسهای جایگزین زیر برای فیلترینگ ابزارهای کار مردم معرفی شدهاند.
ذرهبین: طی روزهای گذشته حامیان این طرح از موتور جستوجوی ذرهبین که توسط همراه اول توسعه داده شده بهعنوان جایگزین گوگل نام بردهاند.
روبینو: این اپلیکیشن هم که زیرمجموعه روبیکا است و توسط همراه اول و ایرانسل توسعه داده شده جایگزین پلتفرم جهانی اینستاگرام از سوی این افراد معرفی میشود. روحاللهمومن نسب، از کارشناسان تدوین این طرح در گفتوگو با همشهری میگوید: حداقل ۵ اپلیکیشن بومی و داخلی شبیه اینستاگرام داریم و یکی از آنها روبینو با ۳۲ میلیون کاربر فعال روزانه است که هم لایو دارد هم استوری.
پیامرسان بومی به جای واتساپ: همچنین چندین پیام رسان بومی و همچنین سرویسهای نقشه هستند که جایگزین سرویسهای گوگلمپس، ویز و همچنین واتساپ شمرده میشوند. در حالی که هیچکدام از این سرویسها نتوانستهاند با وجود حمایتهای دولتی، کاربران زیادی را جذب کنند. درحالی که رقابت بدون رقیب در کشور به عقیده بسیاری میتواند فضایی مانند صنعت خودروسازی را ایجاد کند و میتوان آن را به نوعی اجبار مردم به استفاده از سرویس داخلی تلقی کرد.