در حال حاضر برای انتخاب رئیس جمهور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شوراهای شهر و روستا سه انتخابات مجزا برگزار می شود، این روش ایرادات زیادی دارد که بعضی از آنها به قرار زیر می باشد:
مردم بر عملکرد منتخبین خود نظارت دقیق و مؤثر ندارند.
برگزاری سه انتخابات وقت و هزینه زیادی بر مردم تحمیل می کند.
در این روش نامزدهای جریان یا ائتلاف اکثریت(نسبی) تمام پست های انتخابی را گرفته و نامزدهای جریان ها و ائتلاف های دیگر حذف می شوند.
در این گونه انتخابات ها نهادهای نظامی، امنیتی و صاحبان قدرت و ثروت براحتی می توانند اعمال نفوذ کنند.
در صورت عدم وجود تفاهم و هماهنگی بین قوای مقننه و مجریه مشکلاتی زیادی در امر قانونگذاری، اجرایی و نظارتی پیش می آید.
برای رفع ایرادات فوق طرح زیر پیشنهاد می شود.
در این طرح مردم فقط یک بار در انتخابات شرکت کرده و نمایندگان خود را برای عضویت در شوراهای شهرستان انتخاب می کنند و منتخبین مردم به نیابت از طرف مردم اعضای شوراهای استان و مجالس مقننه، مجریه و قضائیه را انتخاب می کنند.
این طرح سه مرحله دارد.
مرحله اول:
تشکیل شورای شهرستان
مرحله دوم:
تشکیل شورای استان
مرحله سوم:
تشکیل مجالس مقننه، مجریه و قضائیه
مرحله اول: تشکیل شورای شهرستان
در این مرحله افراد با هر شرایط و ویژگی می توانند نامزد نمایندگی شورای شهرستان محل زندگی خود شوند(حتی افراد بدون مدرک تحصیلی و یا افرادی که محکومیت کیفری دارند) و مردم هر شهرستان باید بدون توجه به جمعیت آن شهرستان به ۵ نفر از نامزدهای حوزه انتخابیه خود رأی دهند(در شهرهای بزرگ مردم هر منطقه شهری به ۵ نامزد از نامزدهای آن منطقه رأی می دهند).
پس از پایان رأی گیری، مجموع آرای تمامی نامزدهای هر حوزه ی انتخابیه بدست می آید.
در این طرح شورای شهرستانهایی که مجموع آرای مأخوذه تمامی نامزدهای آن بین ۳۰۰ تا ۴۵۰ هزار باشد ۶ عضو خواهد داشت و شورای شهرستانهایی که مجموع آرای مأخوذه تمامی نامزدهای آن بین ۴۵۰ تا ۶۰۰ هزار باشد ۹ عضو خواهد داشت و شورای شهرستانهایی که مجموع آرای مأخوذه تمامی نامزدهای آن بین ۶۰۰ تا ۷۵۰ هزار باشد ۱۲ عضو خواهد داشت و شورای شهرستانهایی که مجموع آرای مأخوذه تمامی نامزدهای آن بین ۷۵۰ تا ۹۰۰ هزار باشد ۱۵عضو خواهد داشت و …
فرض کنیم قرار باشد شورای شهرستانی ۶ عضو داشته باشد، برای انتخاب شش عضو فوق ابتدا مجموع آرای مأخوذه تمامی نامزدهای آن حوزه انتخابیه به دست آمده و بر عدد شش تقسیم می شود(حاصل فوق را x می نامیم) سپس نامزدهایی که در انتخابات آن حوزه شرکت کرده اند به شش گروه تقسیم می شوند به گونه ای که مجموع آرای اعضای هر گروه برابر حاصل تقسیم فوق(x) شود آنگاه اعضای هر یک از گروه های فوق یک نفر را از میان خود برای عضویت در شورای آن شهرستان بر می گزینند.
فرض کنیم قرار باشد شورای شهرستانی ۹ عضو داشته باشد، برای انتخاب ۹ عضو فوق ابتدا مجموع آرای مأخوذه تمامی نامزدهای آن حوزه انتخابیه بدست آمده و بر عدد ۹ تقسیم می شود(حاصل فوق را x می نامیم) سپس نامزدهایی که در انتخابات آن حوزه شرکت کرده اند به ۹ گروه تقسیم می شوند به گونه ای که مجموع آرای اعضای هر گروه برابر حاصل تقسیم فوق (x) شود آنگاه اعضای هر یک از گروه های فوق یک نفر را از میان خود برای عضویت در شورای آن شهرستان بر می گزینند.
برای شوراهایی که قرار است ۱۲ عضو و یا بیشتر داشته باشد به همین روش عمل می شود.
توضیح این که در شهرهای بزرگ انتخابات منطقه ای برگزار شده و شورای شهر از نمایندگان شوراهای مناطق آن شهر تشکیل می گردد.
مرحله دوم: تشکیل شورای استان
تعداد اعضای شورای هر استان برابر یک سوم مجموع تعداد اعضای شوراهای شهرستان های آن استان خواهد بود.
فرض کنیم که شورای شهرستانی شش عضو داشته باشد، در این صورت دو عضو از اعضای شورای فوق به شورای استان راه می یابند، برای انتخاب دو عضو فوق اعضای شورای آن شهرستان به دو گروه مساوی سه نفری تقسیم می شوند و اعضای هر یک از دو گروه فوق یک نفر را از میان خود برای عضویت در شورای استان انتخاب می کنند، فرض کنیم که شورای شهرستانی ۹ عضو داشته باشد و قرار باشد سه نفر از اعضای شورای فوق به شورای استان راه یابند، برای انتخاب سه عضو فوق اعضای شورای آن شهرستان به سه گروه مساوی سه نفری تقسیم می شوند و اعضای هر یک از سه گروه فوق یک نفر را از میان خود برای عضویت در شورای استان انتخاب می کنند و به همین ترتیب برای شوراهای شهرستان هایی با ۱۲ عضو و یا بیشتر عمل خواهد شد.
ادامه دارد…
مرحله سوم: تشکیل قوای مقننه، مجریه و قضائیه
در این طرح در رأس هر یک از قوای فوق یک مجلس قرار خواهد داشت.
نمایندگان مجالس فوق توسط اعضای شوراهای استان ها انتخاب می شوند، اعضای شوراهای هر استان به گروه های دوازده نفری تقسیم می شوند و اعضای هر گروه یک نفر را برای عضویت در مجلس مقننه، یک نفر را برای عضویت در مجلس مجریه و یک نفر را برای عضویت در مجلس قضائیه انتخاب می کنند.
در این طرح رئیس هیئت دولت(نامش را می توان رئیس جمهور و یا نخست وزیر گذاشت) به پیشنهاد مجلس مجریه و تأیید مجلس مقننه تعیین می گردد و وزرای کابینه به پیشنهاد رئیس هیئت دولت و تأیید مجلس مجریه انتخاب می شوند.
نمایندگان مجالس مقننه و مجریه می توانند رئیس هیئت دولت و وزرای کابینه را استیضاح نمایند.
نحوه ی تعیین اعضای هیئت رئیسه مجلس مقننه:
مطابق آئین نامه داخلی فعلی مجلس شورای اسلامی ابتدا برای انتخاب رئیس مجلس رأی گیری می شود و سپس برای انتخاب نواب مجلس، در این روش همیشه رئیس و نایب رئیس اول مجلس از میان نامزدهای جریان یا ائتلاف اکثریت نمایندگان مجلس می باشد و این یعنی استبداد اکثریت نمایندگان و محرومیت اقلیت آنها از حق تعیین سرنوشت برابر، حالت عادلانه این است که رئیس مجلس از میان نامزدهای جریان اکثریت مجلس و نایب رئیس اول مجلس از میان نامزدهای جریان اقلیت مجلس انتخاب گردند.
برای تحقق این هدف دو روش زیر پیشنهاد می شود.
روش اول:
در این روش مجلس یک رئیس و سه نایب رئیس خواهد داشت، ابتدا انتخابات برای تعیین رئیس و نایب رئیس اول مجلس برگزار می شود، در این انتخابات نمایندگان مجلس از میان نامزدها به یک نفر رأی می دهند و نامزدی که بیشترین رأی را کسب نماید رئیس و نامزدی که رأی دوم را کسب نماید نایب رئیس اول مجلس خواهد شد سپس انتخابات برای تعیین نایب رئیس دوم و سوم برگزار می گردد، در این انتخابات هم نمایندگان مجلس از میان نامزدها به یک نفر رأی می دهند و نامزدی که بیشترین رأی را کسب نماید نایب رئیس دوم و نامزدی که رأی دوم را کسب نماید نایب رئیس سوم خواهد شد.
روش دوم:
در این روش نمایندگان مجلس مقننه به سه گروه مساوی تقسیم می شوند و اعضای هر گروه یک نفر را از میان خود برای عضویت در هیئت رئیسه انتخاب می کنند، برای تعیین رئیس و نایب رئیس اول از میان سه نفر فوق دو انتخابات برگزار می شود، در انتخابات اول هر نماینده مجلس به یک نفر از سه نفر فوق رأی می دهد، دو نفری که رأی بیشتری کسب نمایند به مرحله دوم راه می یابند و نفری که کمترین رأی را کسب کند نایب رئیس دوم مجلس خواهد شد، در مرحله دوم هم نمایندگان مجلس به یک نفر از دو نفر راه یافته به این مرحله رأی می دهند، نفری که در این مرحله بیشترین رأی را کسب نماید رئیس و نفر بعدی نایب رئیس اول مجلس خواهد شد.