مطهره کاویانی
قطعا تمام کسانی که برنامه اینستاگرام را در گوشی های خود نصب کرده و از آن استفاده میکنند در چند روز اخیر شاهد اتفاقی عجیب و قدری باورنکردنی بوده اند! محجبه شدن دخترانی که تا دیروز از هر روشی برای جذب مخاطب استفاده میکردند! یعنی از نمایش تک تک اندامهای جنسی و غیر جنسی گرفته تا به نمایش گذاشتن لحظه خروج باد از شکم و…
که البته همه و همه صرفا به منظور جذب مخاطب و به واسطه آن به دست آوردن پول به کمک تبلیغاتی بود که انجام میدادند و به قول معروف هر که بامش بیش برفش بیشتر،
هر چه تعداد فالور ها بیشتر باشد تبلیغات بازدهی بهتر دارد و خب البته بابت تبلیغات پر بازده هم هزینه زیادی باید پرداخت شود.
شاخ های مجازی بر خلاف تصور عموم که آنها را لوده احمق و گاها دیوانه ارزیابی میکنند افراد بسیار باهوش و زرنگی هستند!
شاید در لحظه اول این جمله خنده دار به نظر برسد اما با کمی تامل متوجه خواهید شد که آنها کاملا به نیاز های جامعه واقف و مستحضر هستند.
در کشوری که هر روز از نظر اقتصادی افراد ضعیف تر میشوند و سن ازدواج هر روزه بالا و بالاتر میرود و از طرفی متاسفانه کمبود امکانات و مطالعه هم مزید بر علت میشود تا تعداد زیادی از افراد جامعه بخصوص نوجوانان و جوانان در معرض آسیب های فضای مجازی قرار بگیرند.
اصطلاحا همین شاخ های مجازی گوشه ای از اندام خود را به نمایش میگذارند تا کسانی که نیازمند دیدن آن هستند جذب صفحه شخص شوند.
اما در این میان جمله معروف نه سیخ میسوزد نه کباب صدق نمیکند زیرا در میان افرادی که از این برنامه استفاده میکنند از هر قشر با سنین مختلف و فرهنگ های مختلف حضور دارند و بدون شک در معرض آسیب های روحی و روانی جبران ناپذیری قرار خواهند گرفت.
البته علاوه بر مخاطبین قطعا صاحبان صفحه ها یا به عبارتی بازیگران این صفحه های مجازی هم در معرض آسیب های زیادی قرار میگیرند اما با این تفاوت که آنها در قبال خطرات احتمالی ناشی از این رفتارها نیازهای مالی خود را برطرف میکنند اما مخاطبین نه تنها چیزی به دست نمیآورند بلکه چیزهای زیادی را هم ازدست میدهند.
اما چه اتفاقی باعث شد بهطور همزمان عدهای از خانمهایی که به اصطلاح خودمانی شاخهای اینستاگرام محسوب میشوند و اتفاقاً از قبل دنبالکنندگانشان به کسب و کار و فعالیت تبلیغاتی کسب درآمد مشغولاند بهطور ناگهانی با حجاب شوند و تغییر رویه دهند و حتی برخی پستهای قبلی (مسئلهدار) خود را هم حذف کنند؟
برخی تصور میکنند پای طرحی موسوم به سالمسازی فضای مجازی در میان است و مسئول یا مسئولانی برای کنترل اوضاع دست بهکار شدهاند؛ موضوعی که قضاوت قطعی درباره آن نمیتوان کرد.
اگرچه زمان زیادی از این سیاست جدید نمیگذرد، اما تا اینجای کار، بازخورد کار نهتنها مطلوب به نظر نمیرسد، بلکه بیم آن میرود این امر خود زمینه آسیبهای جدی را فراهم کند.
این اتفاق به این شکل بیشتر شبیه مسخره کردن ارزشها و هنجارهای جامعه اسلامی ایران است آنچه بعد از این موضوع در فضای مشاهده شده انتشار عکسهای محجبه با آن شکل، بسیار بدتر از عکسهای بدون حجاب قبل از سالمسازی بود
گویی حتی اگر آن افراد هم صداقت داشته باشند، عکسها حاکی از صداقت نیست.
چنین طرحهایی قبل از اجرا باید اطلاعرسانی شود تا بحث و گفتگو میان جامعه و نخبگان شکل بگیرد و بعد فرآیند سالمسازی شروع شود؛ بهویژه در فضاهایی که بهنوعی عمومی تلقی میشود. چون باید حتماً تعریفی از حدود عرصه عمومی و خصوصی در این شبکه بشود تا افراد بدانند تا کجا مجاز هستند و دامنه و شکل فعالیتشان با چه محدودیتهایی روبهروست.
بسیار روشن است طبیعتاً این افراد با این وضعیت نمیتوانند برای جامعه نقش الگو را ایفا کنند و بیشتر که به نظر میرسد این شیوه بیشتر برای تنبه آنهاست و آنها نیز با این شیوه کنار آمدهاند.
اما مسئله بعدی این طرح ( البته در صورت وجود طرحی با این مضمون) علنی نکردنش بهتر از علنی شدن آن بود. بهطوری که اگر آن افراد تذکری گرفتهاند و پذیرفتهاند که کارشان اشتباه بوده بهتر بود این پروژه به اسم سالمسازی تمام نمیشد، چون میتواند منجر به تمسخر و یک نوع بیاعتنایی به ارزشها در جامعه به وجود آورد.
و اینکه رعایت حریم عمومی و خصوصی در فضای مجازی در مورد سلبریتیها و اینفلوئنسرها جدیتر است چون در این مورد بهدلیل بالا بودن دنبال کنندهها، فقط مسئله عرصه خصوصی نیست و ناخودآگاه به عرصه عمومی نیز کشیده میشود.
اما کلام آخر اینکه اصلا بعید نیست این نوع پوشش که به اصطلاح خود شاخ ها طرح سالم سازی نام گرفته است صرفا برای بیشتر دیده شدن و جلب توجه مخاطبین باشد زیرا به هر حال به عقیده بنده تمام راه ها و رفتارهای دیگر قبلا تست شده از لخت شدن گرفته تا برپایی دعوا و بحث سوری برای به حاشیه کشاندن خود و جذب مخاطب و خب این کار میتواند علاوه بر حاشیه و شایعه مخاطب بسیاری را هم به همراه داشته باشد.
به امید روزی که قبل از ورود هر گونه تکنولوژی فرهنگ آن وارد شود. عدم وجود فرهنگ استفاده از فضای مجازی خسارات جبران ناپذیری را به همراه خواهد داشت.