پایگاه خبری / تحلیلی نگام ، سوال این است که آیا واقعا روسایجمهور آمریکا؛ چه ترامپ، چه بایدن برای دیدار با مقامات کشورمان موضوع رعایت پروتکلهای بهداشتی را بدین شکل که پوتین پیش کشیده مطرح میکردند، قطعا پاسخ منفی است.
یک سفر، یک حاشیه و هزاران تحلیل. داستان، داستان محمدباقر قالیباف است. با هزار امید و آرزو به روسیه رفت تا پوتین را ببیند، اما نشد. رئیس مجلس که این روزها نشان داده فعالیتهایش فراتر از جایگاه فعلی اوست و در این راه درصدد است تاثیرگذاری خود را نه فقط در رخت ریاست پارلمان، بلکه در سایر حوزهها نیز به رخ بکشد، این بار ناکام ماند و به در بسته خورد.
ماجرای دیدار
ماجرای دیداری که قرار بود محمدباقر قالیباف با پوتین داشته باشد این روزها در شبکههای اجتماعی سروصدای زیادی به پا کرد. از چند روز قبل این موضوع شبیه یک دستاورد عنوان میشد مبنیبر اینکه در سفر سه روزهای که قالیباف به روسیه خواهد داشت با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه دیدار میکند و بناست در دیدار با او، مواضع صریح نظام درخصوص برجام، تعاملات اقتصادی با روسیه، فروش نفت و… مطالب و پیامی به رئیسجمهور روسیه تقدیم بشود.
اما ناگهان وضعیت تغییر کرد. دیداری صورت نگرفت. برخی رسانهها براین ادعا اشاره داشتند که پوتین، قالیباف را برای دیدار نپذیرفته است، اگرچه روایتهای داخلی این است که چون قالیباف پروتکلهای بهداشتی پوتین را نپذیرفته این اتفاق افتاده است. البته آنچه مسلم است اینکه دیدار با رئیسجمهور روسیه در دستور کار و در حال برنامهریزی بوده است، اما ملاقات با پوتین در روسیه پروتکلهای ویژهای دارد که حالا میگویند قالیباف چون پروتکلهای بهداشتی دیدار با پوتین را قبول نکرده چنین شده. پوتین برای دریافت پیام رهبری، نماینده ویژه معرفی کرد و پیامی که رئیس مجلس در این سفر حامل آن است در دیدار با نماینده معرفی شده توسط پوتین طرح میشود.
چند سوال
اما این اتفاقات از چند حیث قابل بررسی است، چرا که پیشتر اعلام شده بود قالیباف برای رعایت پروتکلهای بهداشتی دیدار با پوتین قبول کرده که در تهران و فرودگاه روسیه تست کرونا بدهد. اکنون این تناقض جای سوال دارد. اینکه اولا اگر قالیباف پیشتر تست کرونا را پذیرفته، ادعای نپذیرفتن این پروتکلها چیست؟ و اگر نپذیرفته هم این سوال مطرح است که چگونه از دیدارش با پوتین سخن گفته میشد و مگر میشود او از ابتدا در مورد پروتکلهای بهداشتی مد نظر پوتین خبر نداشته باشد، اما قبلتر خبر و گفتوگوی او با پوتین رسانهای بشود؟
دولت کجاست؟
نکته جالب توجه این است که در این سفر بازهم مقامی که به نظر نمیآید با امور اجرایی ارتباطی داشته باشد و خواستار دیدار با پوتین باشند. این بار هم جایگاه وزارت خارجه و دولت عملا با این اتفاق روشن شد. در این مورد دیپلماسی، رئیس مجلس، پارلمان را رها کرد و به فکر دیدار و انتقال پیام به پوتین بود؛ همانطور که پیشتر نیز از این اتفاقات افتاده بود. درست مثل سفری که علیاکبر ولایتی به مسکو و دیدار با پوتین داشت. البته چون در آن زمان هنوز سروکله کرونا پیدا نشده بود او موفق به این گفتوگو و انتقال پیام شد. آن موقع هم ولایتی علاوه بر پیام رهبری، پیام رئیسجمهور را نیز به او رساند. سوال این است که چرا باید او پیام حسن روحانی را به پوتین برساند؟ پیشتر از اینها البته اتفاقات مشابه دیگری هم رخ داده است.
اتفاقاتی که دولت در آن هیچکاره بوده است. مثل سفری که بشازر اسد داشضت که منجر به استعفای موقت ظریف وزیر خارجه در آن برهه شد. موضوعاتی که پیش از تبلیغاتی بودن یا نبودن سفر قالیباف به روسیه بازهم جایگاه حقیقی دولت را که در عرصه سیاست خارجه ایران دارد، با پرسش مواجه میسازد.
به نفع یا به ضرر قالیباف؟
قالیباف در این مدت به عنوان کاندیدای احتمالی ریاستجمهوری بارها عرضاندام کرده و البته حتی در نقش ریاست مجلس هم دیدارهایی را در قالب سفرهای استانی یا بازدید از مناطق محروم و… در دستور کار قرار داده و بعد هم برخی اوقات نقش اپوزیسیون دولت را ایفا کرده و حالا هم با اصلاح قانون انتخابات ریاستجمهوری گویی خیالشان راحت است که برای نامزد شدن در ۱۴۰۰ نیازی به استعفا ندارد. اما شاید به دیپلماسی با پوتین و نوع پیامی که قرار بود انتقال دهد به چشم یک برگ برنده نگاه میکرد؛ برگ برندهای که البته این بار ظاهرا تحقق نیافت. اما این ماجرا چه تاثیری در موقعیت قالیباف خواهد داشت. ازسویی غیبت حسن روحانی یا تیم دولت در این ماجرا چه معنایی میدهد؟
همیشه خواهان دیدار و گفتوگو بودند
جلال جلالیزاده نماینده سابق مجلس در این باره به «آرمان ملی» میگوید: سفر قالیباف به روسیه نکاتی را آشکار کرده است. اما آن چیزی که در عمل پوتین رخ داده را باید توهین دانست. قالیباف ظاهرا خواست یادآور نامه امام به گورباچف باشد اما عدمپذیرش او قطعا یک نوع بیاحترامی است.
وی ادامه داد: در این رابطه باید گفت نه ترامپ و نه هیچ رئیسجمهور دیگر آمریکا در چنین مواقعی دست به چنین کاری نمیزدند و حتی دیدهایم چه در زمان احمدینژاد و چه در زمان حسن روحانی و چه در زمان خاتمی، در سازمان ملل روسایجمهوری آمریکا اعلام آمادگی میکردند که حاضرند با رئیسجمهور ایران دیدار و گفتوگو کنند.
حتی دونالد ترامپ چندین بار برای دیدن و گفتوگو با حسن روحانی در سازمان ملل ابراز آمادگی کرده و ازآن استقبال میکرده است. به یاد داریم که روسایجمهور فرانسه و انگلیس نیز میخواستند در همانجا ترتیب این گفتوگو را بدهند. حال آنکه رئیسجمهور یک کشوری که دوست خود میپنداشتیم اینچنین رفتار کند. وی ادامه میدهد: قطعا در این سفر شاید میخواستند بهره تبلیغاتی هم ببرند.
از سویی باید تلنگری برای مسئولان باشد که آمریکا چنین رفتاری را تا به حال مرتکب نشده است؛ اما دوستشان روسیه چنین کرده است. سوال این است که آیا واقعا روسایجمهور آمریکا؛ چه ترامپ، چه بایدن برای دیدار با مقامات کشورمان موضوع رعایت پروتکلهای بهداشتی را بدین شکل که پوتین پیش کشیده مطرح میکردند، قطعا پاسخ منفی است.