✍️ حبیب رمضانخانی
در روزهایی که ترامپ رفتن خود را قطعی و جو بایدن برای به دست گرفتن پست ریاست جمهوری مهیا می شود، در ایران به روال سابق چندصدایی و ابهام در مواجهه با این تغییر موج می زند. عده ای، از جمله اصلاح طلبان و جریان میانه رو، بر مدار دولت آن را به چشم فرصت، و جناح مخالف، اصولگرایان، آن را به چشم تهدید و خطری برای آینده سیاسی خود می بینند. در جدیدترین واکنش، کیهان شریعتمداری، طی یادداشتی؛ مذاکره ما با غرب و آمریکا را باعث سردرگمی چین، روسیه و هند دانسته و با خدشه دار شدن شعار چرخش به شرق، تاکید دارد آن ها از ما دلسرد خواهند شد!
بی شک ما در دو قرن اخیر بیش از هر دولت و دشمنی، از جانب روس ها آسیب دیده ایم و رنج برده ایم. یک مورد که با یاداشت امروز روزنامه کیهان، برایم تداعی شد، التیماتوم روس ها برای اخراج مورگان شوشتر بود که بندی به دولت وقت ایران تحمیل شد، با این عنوان؛ هرگاه ایران بخواهد مستشار و مستخدمی از کشورهای خارجی به کارگیرد، بایستی با تصویب دولت روسیه و انگلستان تایید شود! حال بعد از گذشت یک قرن از تحمیل مذکور، اینگونه القا می شود که در بر همان پاشنه می چرخد!
یکی از شعارهای مهم که اتفاقا جز پایه های اصلی گفتمان انقلابی ما شد، شعار « نه شرقی و نه غربی بود». قرار بود با عمل به آن، یکی از هدف های اصلی که استقلال و عدم وابستگی به قدرت ها بود را جامه عمل بپوشانیم. قرار بود با عدم اتکا به قدرت ها، حافظ منافع ستم دیدگان جهان در مقابل مستکبرین باشیم! حال با این رویکرد و اینهمه مراعات حال شرق، چگونه می توانیم حافظ منافع مسلمانان ستم کشیده سین کیانگ و چچن باشیم؟ آیا این یک گسست و تناقص در خواست و اهداف انقلابی شما نیست؟
آقای شریعتمداری اگر قرار است در سیاست شما، ما به صورت یکطرفه و برای خوشایند روسیه و چین با غرب و آمریکا روابطمان را محدود کنیم، بی شک بایستی مابه ازای آن از امتیازات و همراهی ویژه ای برخوردار می بودیم که ارزش این جلب رضایت را داشته باشد.
در این دو دهه بحران هسته ای و تحریم های کمرشکن، عملکرد دولت های روسیه و چین پیش روی ماست. در این سال ها از همراهی و رای مثبت به قطعنامه های شورای امنیت تا همراهی کامل با تحریم های یکجانبه امریکا، کارنامه درخشان! این کشورها در همراهی با ماست.
آقای شریعتمداری هر دو دولت روسیه و چین خود بعد از سال ها تلاش برای استقلال و نفی غرب، سرانجام صلاح خود را در همراهی و مذاکره با غرب دیدند و اتفاقا از ماحصل این گشایش، به تغییر و وضعیت امروز رسیدند. چگونه است که حالا ما باید جانب غرب را رها و از تکنولوژی و الگوی پیشرفت آن ها تقلید کنیم که الگویشان غرب است؟
آقایان کیهان نشین، بی شک تنش آفرینی ما در منطقه و تقابل با آمریکا در خفا خوشایند و در جهت منافع روسیه و چین بوده و است، ولی آیا آن ها نیز برای این ایفای نقش ما هزینه داده و به پای منافع ما مقابل آمریکا ایستاده اند؟
پاسخ مسلما منفی است و در سخن پوتین که تلویحا در جواب خواست ما گفت: « ما آتش نشان دیگران نیستیم» قابل درک است.
سیاست بر مدار عقلانیت و آینده نگری ایجاب می کند که منافع مردم و کشورشان بر هر چیزی الویت داشته باشد. این توقع بی جای ماست که انتظار همراهی از دیگران را داریم و همچنان با چشم پوشی از بدیهیات حکومت داری و همراهی با نظام بین الملل، منافع دیگران را بر خواست و اراده مردم خود ترجیح می دهیم. پس بهتر نیست پس از دو قرن آزمودن این راه، آن را اصلاح کنیم و منافع مردم خودمان را پی جویی کنیم؟