✍️ حميدرضا جلاييپور
هیچ کس ندیدم پیشبینی کند مشارکت در پنجمین دورهی انتخابات شورایاری تهران تقریبا به اندازهی دورهی قبلی خواهد بود و اغلب ناظران انتظار داشتند به نحو معناداری کمتر از دورهی قبل باشد. انتخابات محلهمحور شورایاری قابل قیاس با ریاست جمهوری و مجلس و شورا نیست و مشارکت در آن را باید با دورههای پیشیناش مقایسه کرد. انتخابات قبلی شورایاری در سال ۹۴ و فضای توفیق برجام و اوج نشاط سیاسی و امید اجتماعی و انتظار گشایشهای اقتصادی و سیاسی سالهای اخیر برگزار شد و انتخابات امروز در شرایطی که فشار اقتصادی ناشی از تحریمهای شدید و سوءحکمرانیها نارضایتی کمسابقهای به بار آورده و نظرسنجیها از کاهش چشمگیر امید به اصلاح و پایگاه اجتماعی همهی نیروهای سیاسی خبر میدهد. رسانههای بزرگ خارج از ایران هم در جنگ رسانهای و افزایش ناامیدی کم نمیگذارند و حتی صداوسیما و احزاب سیاسی (اعم از اصولگرا و اصلاحطلب) هم تلاش چشمگیری برای تشویق شهروندان تهران به مشارکت در انتخابات امروز نکردند. با این حال و در چنین شرایطی و بر خلاف انتظار ناظران، مشارکت در انتخابات امروز تقریبا به اندازهی دورهی قبل بود. کسانی که معتقدند فضای تحریم انتخابات سیطره دارد و مردم از عملکرد شورای شهر و شهرداری راضی نیستند اشتباه میکردند. نتایج این انتخابات نشان میدهد گروه بزرگی از شهروندان (حتی در تهران که از نظر مشوقان تحریم کمترین مشارکت در انتخابات را باید داشته باشد) از روزنهای انتخاباتی برای کمیبهتر کردن مدیریت محله و شهر و کشورشان و داشتن نمایندگان کمی بهتر در این نهادهای نمایندگی استفاده میکنند و توفیق شورا و شهرداری کنونی در کاهش آلودگی هوا، بسط شفافیت، کاهش فساد، بهبود حمل و نقل عمومی، بهبود برنامهریزی شهری، کاهش تعداد کارمندان شهرداری و گشایش نسبی در مدیریت فضاهای فرهنگی و اجتماعی شهر به چشمشان میآید.
اتفاق مهم دیگری که امروز افتاد برگزاری الکترونیک انتخابات (در کنار کاغذی) بود که گرچه اولین تجربه در تهران بود تقریبا بدون هیچ مشکل فنی، با سرعت قابل توجه (نفری یکیدودقیقه)، پاکیزه و بدون حاشیه برگزار شد و امکان اعلام آمار دقیق شرکتکنندگان در طول برگزاری انتخابات و اعلام سریع نتایج را فراهم کرد. یک حسن مهم این سیستم هم این بود که با یک شماره ملی و کدملی فقط یک بار اجازهی دادن رای میداد. استفاده از این شیوه در انتخابات مجلس و ریاست جمهوری هم بر سرعت و سلامت و شفافیت انتخابات میافزاید و از صف و اتلاف وقت رایدهندگان میکاهد. سیستم اخذ رایی که توامان الکترونیک و کاغذی است (مثل امروز) از سالمترین شیوههای رایگیری است و بیش از سایر شیوهها (صرفا کاغذی و صرفا الکترونیک) فضا را بر تخلف و تقلب میبندد و حزب دموکرات آمریکا و بسیاری از احزاب پیشرو در سایر کشورها هم حامی این روش اخذ رایاند.
دستمریزاد به حدود ۱۱ هزار شهروندی که برای تقویت مشارکت شهروندی در مدیریت محله نامزد شدند، صدها هزار شهروندی که مسئولانه در انتخابات مشارکت کردند و نمایندگان شورای شهر و مدیران شهرداری تهران که علیرغم سردی فضای رسانهای و کارشکنیهای سایر نهادها این انتخابات را با این میزان نظم و سلامت و رونق برگزار کردند و یک گام در جهت تقویت دموکراسی مشارکتی و مویرگی در جامعهی ایران برداشتند.