نگام ، سیاسی _ شب گذشته در پانزدهمین قسمت از برنامه «پیشران» با حضور احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس دیدهبان شفافیت و عدالت و مصطفی کواکبیان نماینده اصلاحطلب مردم تهران ری و شمیرانات در مجلس موضوع فساد اقتصادی مورد بررسی قرار گرفت که توکلی در این رابطه در اظهاراتی مهم گفت:امر به معروف و نهی از منکر فقط تذکر دادن به خانم بدحجاب نیست، اصلیترین هدفش، سلامت حکومت است.
سارا اکالین
توکلی افزودسازمانهای سیاسی هر کشوری در درون خود، نهادهایی دارند که مسئول حفظ سلامت سیستم هستند و نظارت بر سلامت برعهده آنها قرار میگیرد اما خود این سازمانها نیز تافته جدا بافته نیستند و از آدمها تشکیل شدهاند و آدمها درجات مختلفی از ایمان و تقوا دارند و در درجات مختلفی از تعهد؛ وسوسه میشوند و ممکن است دچار مسئله شوند. اگر این نظام سیاسی، سازمانهایی رسمی دارد که باید بر اجزای نظام نظارت کنند اما خود این سازمانها دچار گرفتاری شوند، دیگر کار سخت میشود و باید کاری کنیم که اینها مصون بمانند. چون فاسدها میخواهند در همه جا نفوذ کنند مخصوصا جایی که میخواهد جلوی آنها را بگیرد. فاسدها ترجیح میدهند در قوه قضاییه و نیروی پلیس و کمیسیون اصل 90 حضور داشته باشند تا اینکه بروند در کارخانه ارج یا کارخانه ایران خودرو. به همین دلیل چون قدرت، انسان را در معرض فساد قرار میدهد، آنجایی که نظارت میکند قدرتش بیشتر از جایی است که بر آن نظارت میشود و آنجا بیشتر شیطان فعال است.
او ادامه داد: چاره کار این است که ما مردم را به میدان بکشانیم و نظارتی عمومی داشته باشیم. اسلام، امر به معروف و نهی از منکر دارد که متاسفانه وقتی گفته میشود بیشتر خانم بدحجاب به ذهن متبادر میشود. در صورتی که اصلیترین هدف امر به معروف و نهی از منکر، سلامت حکومت است. امام حسین(ع) فرمود که از امر به معروف و نهی از منکر شروع کنید، چون اگر این اقامه شود همه احکام به درستی برپا میشود. بنابراین اسلام همه مردم را ناظر کرده است. نه اینکه حق دارند نظارت کنند، بلکه واجب است که نظارت کنند. واجب است امر کنند، نهی کنند. وقتی همه مردم مسئول شدند دیگر تبانی ممکن نیست و فاسدان هم نمیتوانند همه جامعه را فاسد کنند. ما تجربه دینی این مسئله را داریم. تجربه بشری هم به همین جا رسیده است و میگوید مردم باید صد در صد حضور داشته باشند؛ کسانی را که فساد را خبر بدهند و گرا بدهند تشویق میکند و سهمی به کشفکننده میدهد.
توکلی گفت: نکته دیگر اینکه در دین اسلام در نماز جمعهها، امام جمعه باید مسائل روز را مطرح کند. چون درگذشته برقراری ارتباط به طریق دیگری جز این شیوه چهره به چهره میسر نبوده است. الان نیز رسانههای آزاد و مستقل و سازمانهای مردم نهاد که کار حکومت را میکنند ولی از حکومت پول نمیگیرند و غیرسیاسی هم هستند، دو ابزار نو هستند که به سلامت جامعه کمک میکنند اما اگر به درستی با آنها برخورد نشود منجر به فساد میشوند.
مصطفی کواکبیان نیز در جواب اینکه مجلس یک وظیفه قانونگذاری دارد و یک وظیفه نظارتی اما به نظر میرسد در زمینه فساد بیشتر به قانونگذاری پرداخته است و بُعد نظارتی چندان به چشم نمیخورد و اصطلاحا فقط دزد، دزد میکند، گفت: نظر من این است که به میزانی که یک نظام سیاسی، مردمسالاری به معنی واقعی کلمه داشته باشد، قطعا فساد کمتری خواهد داشت. هر چه فاصله بگیریم از آن نهادهای دموکراتیک و مردم سالار، فساد هم گستردهتر میشود. این را من به صورت کلی میگویم و آمارها هم در دنیا نشان میدهد که وضعیت به همین شکل است. واقعیتش این است که مجلس در جنبه نظارت فقط باید آلارم و هشدار دهد، آنها که باید بحث مجلس را پیگیری کنند یا دستگاههای اجرایی هستند یا دستگاههای قضایی. در بحث قانونگذاری ما کم نداریم قوانینی که در این زمینه وجود داشته و بعدا هم به وجود خواهد آمد ولی واقعیتش این است که بنده چه در مجلس هشتم و چه در مجلس فعلی بیش از ۱۰ مورد تحقیق و تفحص را خودم پیگیری کرده و متقاضی بودم که بعضیهایش به ثمر نرسیده و بعضیهایش که به ثمر رسیده ارجاع داده شده است به دستگاه قضایی.
او در مورد بحث به ثمر ننشستهها گفت: چون یا زمان مجلس تمام شده بوده یا واقعیتش این است که بعضی دستگاههایی که جنبه اجرایی دارند اصلا همکاری نکردند. بعضی نهادها مثل دیوان محاسبات که اصلا زیرمجموعه مجلس هست بعضا همکاریهایی داشت. من میخواهم بگویم ما تحقیق و تفحص میکنیم و از فسادی پرده برمیداریم ولی نمیتوانیم از لحاظ محکومیت آن بحث و مقابله جدی با آن، عمل کنیم و میفرستیم دستگاه قضایی. شاید بیش از ۱۰۰ مورد تحقیق و تفحص در طول این مجالس ده گانهای که وجود داشته است ما داشتهایم، خب دستگاه قضایی یک موردش را بیاید بگوید آقا این ارجاع شد و ما هم رفتیم پیگیری کردیم و حق بود یا اصلا ناحق بود. پس بحث من این است که درست است که مجلس در راس امور است و من به شخصه اولین نطقم در همین مجلس دهم با این جمله شروع شد که «تا فساد کفن نشود، این وطن، وطن نشود» و بعد هم مواردی را مطرح کردم اما معتقدم مجلس میتواند در بحث نظارتی آن مسئول ناظر را برکنار کند اما این به تنهایی کافی نیست. اگر اموالی غصب کرده باید به بیتالمال برگردانده شود. اگر واقعا جرمی مرتکب شده باید جریمهاش مشخص شود، محکومیتش مشخص شود. همان بُعد برکناری هم متاسفانه کمتر توفیق داشتهایم. من به صراحت اینجا عرض کنم که در طول دولتهای بعد از جنگ تحمیلی، بعدا و بعدا شاید بیشترین فساد براساس آمار در دولتهای نهم و دهم بوده است ولی هنوز هم که هنوز است دادستان محترم یا سخنگوی قوه قضاییه میآید و میفرماید که دیر و زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد. این جمله یعنی چه؟! بالاخره اگر فسادی بوده زودتر پیگیری شود