پایگاه خبری / تحلیلی نگام – نیروهای موساد، سازمان اطلاعاتی اسرائيل، اخیرا وارد خاک لبنان و سوریه شدهاند تا در مورد رون آراد، خلبان نیروی هوایی این کشور که در سال ۱۹۸۶ مفقود شد، اطلاعات جمع کنند. گزارش العربیه به نقل از منابع آگاه نیز حاکی از آن است که آنها در ضمن یک فرمانده ایرانی را از سوریه ربودهاند تا از او در این مورد بازجویی کنند.
به گفته این منبع اسرائیلیها در ماه گذشته دو عملیات امنیتی در خاک لبنان و سوریه انجام دادهاند. در عملیات اول، آنها نمونهای از یک جسد در روستای نبی شیت در دره بقاع لبنان را به اسرائيل بردند تا با آزمایش «دیانای» ببینند که امکان دارد متعلق به آراد باشد یا خیر. در عملیات دوم وارد خاک سوریه شدند و یک افسر بازنشسته ایرانی را ربودند و پس از بازجویی در مورد ماجرای آراد رهایش کردند.
وبسایت «رای الیومِ» لندن ضمن گزارش این خبر افزود که ژنرال بازنشسته ایرانی برای بازجویی به کشوری در قاره آفریقا برده شده و آزاد شده است.
منبع آگاه به «العربیه» گفت که تلاش اخیر ایران در قبرس برای ترور برخی چهرههای اسرائیلی شاید مربوط به این ماجرا بوده باشد.
نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائيل، روز دوشنبه گفته بود که موساد عملیاتی برای دستیابی به اطلاعات جدید در مورد آقای آراد انجام داده است.
ران آراد از خلبانان جنگی نیرو هوایی اسرائیل بود که در اکتبر ۱۹۸۶ در سن ۲۸ سالگی هنگام پرواز بر فراز لبنان ناپدید شد و از آن پس تا کنون مفقود محسوب میشود. او در آن هنگام سرجوخه بود و اکنون به لقب سرهنگ دوم ارتقا درجه داده شده است. در روایت غالب گفته میشود که آقای آراد به دست «جنبش امل» افتاده و این جریان او را به حزبالله لبنان تحویل دادهاند. آراد به همراه خلبان دیگری به نام یشای آویرام مشغول حمله به مواضع سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) در نزدیکی بندر صیدا در جنوب لبنان بود. هواپیمای «اف چهار فانتوم ۲» آن دو هنگام پرتاب بمب ظاهرا منفجر شد و دو سرنشین مجبور به فرود اضطراری شدند. اسرائیلیها توانستند با هلیکوپترهای کوبرای خود آویرام را به سرعت پیدا کنند و بازگردانند اما آراد به دست نیروهای «امل» افتاد و به بیروت برده شد. نبیه بری، رهبر جنبش «امل» اعلام کرد که آراد را در اختیار دارد و خواهان معاوضه او با زندانیان شیعه لبنانی در اسرائيل شد. در این سالها رویدادهای بسیاری در این ماجرا صورت گرفتهاند اما آراد هرگز پیدا نشده. با این وجود یاد او در افکار عمومی اسرائيل زنده است و تلآویو هرگز از جستجوی او دست نکشیده است.
از جمله اقدامات اسرائیل در این ماجرا ربودن مصطفی الدیرانی در سال ۱۹۹۴ بود، چهرهای که گفته میشد در زمان اسارت آقای آراد رئیس بخش امنیتی امل بوده و رابطه نزدیکی با جمهوری اسلامی داشته است. گفته میشد الدیرانی در زندان اسرائيل مدعی شده که آراد را به حزبالله و سپس به سپاه پاسداران تحویل داده است و به گفته بعضیها مقادیر کلانی از این بابت پول گرفته. الدیرانی در دادگاه اسرائیل ادعا کرد که او را در زندانهای این کشور شکنجه کردهاند. دیرانی در سال ۲۰۰۴ در قراری با میانجیگری آلمان به همراه ۲۲ زندانی لبنانی دیگر باضافه ۴۰۰ فلسطینی و ۱۲ زندانی اسرائيلیِ فلسطینیتبار در ازای دریافت جسد سه سرباز اسرائيلی و آزادی الخانان تانبام، سرهنگ اسرائيلی اسیر در دست حزبالله، آزاد شد.
بنت در سخنرانی روز دوشنبه خود در صحن مجلس اسرائیل، کنست، گفت، موساد «عملیاتی وسیع و بیباکانه» برای پیدا کردن سرنوشت آراد انجام داده است.
از آنجا که سالها است هیچ اطلاعاتی در مورد آراد منتشر نشده احتمال قوی این است که او کشته شده باشد. رهبران اسرائيل اما سالها است یکی پس از دیگری وعده میدهند که سرنوشت او را روشن خواهند کرد.
یونا جرمی باب، تحلیلگر امنیتی، روز سهشنبه در مقالهای در روزنامه «اورشلیم پست» این سوال را مطرح کرد که چرا ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، که در چند مورد دیگر به اسرائیل کمک کرده جسد سربازانش را در منطقه پیدا کند در عملیات موساد برای یافتن آراد همکاری نکرده است؟ روسیه پیش از این کمک کرده بود اسرائيل پس از دهها سال جسد سربازی به نام زکریا بائومل را در خاک سوریه پیدا کند.
جرمی باب گفت، نسلهای مختلف گزارشهای دستگاههای اطلاعاتی اسرائیل در مورد اینکه آراد چه زمانی مرده، در چه کشوری مرده و از زمان اسارت در لبنان تا مرگ در چه کشورهایی بوده اختلاف نظر داشتهاند. او گفت دو بررسی اطلاعاتی ۵ و ۱۵ سال پیش هر دو تایید کردهاند که آراد را امل اسیر کرده و به حزبالله تحویل داده است. اما پس از آن بر سر این اختلاف است که آیا او به سپاه تحویل داده شده و به خاک ایران برده شده یا نه. طبق یک نظریه او در سال ۱۹۸۸ در لبنان درگذشته؛ طبق یک نظریه دیگر او به ایران فرستاده شده و سالها در آنجا بوده و سپس در اواسط دهه ۱۹۹۰ به لبنان بازگردانده شده و آنجا درگذشته است.
جرمی باب گفت، شاید دلیل عدم روی آوردن بنت به پوتین در این زمینه انتقاد از بهای سنگینی بوده که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر پیشین، هر بار در این زمینه به مسکو میپرداخته است. این تحلیلگر گفت: «شاید اکنون که اسرائیل منافع ژئوپلیتیک عمدهای دارد و روسیه در میان تخاصمهایی مثل موارد ایران و روسیه است زمان خوبی برای پرداخت بها برای یک پیروزی عاطفی نباشد.»
دیگر نظریه جرمی باب این است که پوتین میتوانسته در زمینه مربوط به سوریه و حکومت اسد (مثل بازگرداندن جسد بائومل) کمک کند اما چنین امکانی را در رابطه با ایران نداشته است.
این تحلیلگر در نهایت نظریه دیگری را هم مطرح کرد و گفت شاید اینها نمایشی برای پراکنده کردن توجهها از هدف واقعی عملیات موساد بوده است که اصلا ربطی به آراد نداشته و مربوط به مسائل روز مثل نزاع ایران و اسرائیل بوده است. او نوشت: «اگر موساد کسی را اسیر کرده و از او بازجویی کرده جالب خواهد بود که ببینیم این شخص علنی خواهند شد یا نه.»