نگام، بین الملل _ امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه در 23 می 2017 بر رقیب راست گرای خود مارین لوپن پیروز شد. او در مصاحبه ای خود را نه راست گرا و نه چپ گرا خواند. مکرون در نسبت با مهاجرین، سیاست درهای باز آنجلا مرکل را در پیش گرفت. رئیس جمهور جوان فرانسه اگرچه با شعار اعتدال بر رقیب راست گرای افراطی خود پیروز شد، اما نتوانست محبوبیت خود را حفظ کند. خیلی زود بسیاری از مردم و حتی احزاب فرانسوی از او دل بریدند. اخیرا جنبش جلیقه زرد ها به علت افزایش قیمت سوخت، مکرون را با یک چالش بسیار جدی مواجه کرد. امانوئل مکرون اکنون هم از طرف مردم و هم از طرف احزاب چپ گرا و راست گرای فرانسه تحت فشار است. اما این کاهش محبوبیت او ، سبب از دست دادن قدرت در دور بعد انتخابات خواهد شد؟
سهراب سهیلی
نتایج یک نظرسنجی نشان داد، میزان محبوبیت رئیسجمهوری فرانسه در حال حاضر ۲۸ درصد است.
به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری رویترز، این رقم در مقایسه با ماه گذشته پنج درصد افزایش یافته اما با این حال نتایج نظرسنجی ایفوپ نشان میدهد که به رغم این افزایش، امانوئل ماکرون، رئیسجمهوری فرانسه در میان مردم این کشور چندان هم محبوب نیست.
در نتایج این نظرسنجی آمده است، برای نخستین بار از زمان آغاز بحران ناشی از جنبش جلیقهزردها، میزان محبوبیت رئیسجمهوری فرانسه افزایش پنج درصدی داشته و به ۲۸ درصد رسیده است.
با این حال، نتایج این نظرسنجی حاکی از آن است که ۷۲ درصد شرکت کنندگان در این نظرسنجی موافق عملکرد رئیسجمهوری کشورشان نیستند. نظرسنجی ایفوپ نشان میدهد از این میزان، ۴۴ درصد مخالف سیاستهای ماکرون هستند و ۲۸ درصد نیز حمایت از او را محتمل نمیدانند.
نتایج این نظرسنجی همچنین نشان میدهد میزان محبوبیت نخستوزیر فرانسه نیز با افزایش هفت درصدی، به ۳۳ درصد رسیده است.
آیا امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه محبوبیتش را از دست داده؟
ممکن است امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه در صحنه جهانی شخصیت مهمی باشد ولی در داخل کشور برای به دست آوردن دوباره اعتماد عمومی در تلاش است.
پس از گذشت ۱۶ ماه از شروع دوره ریاست جمهوری، وعدههای او در مورد رشد اقتصادی و افزایش اشتغال هنوز عملی نشده.
رئیس جمهوری فرانسه، به سرعت در حال از دست دادن محبوبیتش است.
آیا مکرون باید نگران باشد؟
موسسههای نظرسنجی میگویند در حال حاضر محبوبیت آقای مکرون به پایینترین سطح رسیده.
طبق نظرسنجی موسسه OpinionWay تنها ۲۸درصد رأی دهندگان از عملکرد او راضی هستند. در ماه ژوئیه این رقم ۳۵درصد بود. در مقایسه باید گفت میزان محبوبیت آقای مکرون در یک چنین مقطع زمامداری، از فرانسوا اولاند و نیکولا سارکوزی-دو رئیس جمهور قبلی، کمتر است.
پرفسور کریستف دو ووگد، از دانشکده علوم سیاسی پاریس هشدار میدهد: “فراموش نکنید که امانوئل مکرون پیروزمندانه انتخاب نشد.”
پرفسور کریستف دو ووگد، میگوید: عده زیادی تنها به خاطر این که او مارین لوپن (نامزد راست افراطی) نبود انتخابش کردند و کانون مرکزی طرفدارانش محدود بود.
او اضافه میکند که علاوه براین نباید فراموش کرد که اداره فرانسه کار آسانی نیست وهمواره سنت دیرینه نارضایتیهای سیاسی، به کاهش محبوبیت رئیس حکومت میانجامد.
چه چیزی درست از کار درنیامد؟
پرفسور ووگد. به سه عامل اشاره میکند: تکنوکراسی، وضع مالیات و فریبکاری.
“مکرون با وعده نوآفرینی سیاسی به قدرت رسید. قرار بود سیاست را مردم عادی و ردههای پایین سیاستمداران و جامعه مدنی کنترل کنند. ولی معلوم شد فرهنگ سیاسی را نمیتوان از این راه عوض کرد.
“دولت مکرون هنوز عمیقا تکنوکرات باقی مانده. شخص او به شدت تکنوکرات است. فراموش نباید کرد که او در مدرسه علوم اداری ملی (ENA)درس خوانده، درست مانند بقیه هیئت حاکمه.”
به عبارت دیگر نظر پرفسور ووگد، این است که برای فرانسویها سیاست کنونی، همان ادامه سیاست حکومت از بالا به پایین است.
مالیات، عامل دیگر
پرفسور ووگد، میگوید به فرانسویها نوید رشد اقتصادی داده شده بود ولی این اتفاق نیفتاد و مالیات ها هم کاهش نیافت:
“وقتی شما انتظار زیادی داشته باشید و نتیجه ملموسی نبینید- چیزی که پیش میآید سرخوردگی مردم است”
و فریبکاریها؟
این موضوع برمیگردد به ماجرای آلسکاندر بنالا در تابستان که شوک آور بود.
آلکساندر بنالا، که ۲۶ سال دارد، دستیار امنیتی رئیس جمهور فرانسه و کسی بود که در ماه مه گذشته فیلم او در حینی که در نقش مامور پلیس با لباس شخصی، معترضانی را که در تظاهرات شرکت کرده بودند کتک میزد، گرفته شده بود
ولی در ماه ژوئن بود که خبر این رسوایی پخش شد.
و بعد معلوم شد با وجود این که کاخ الیزه از همان بدو امر از این ماجرا باخبر بوده، کمترین مجازات را برای آلکساندر بنالا، در نظر گرفته؛ و تنها پس از فشار زیاد رسانهها بود که او اخراج شد.
دو سئوال همچنان موجب نگرانی دولت است. این که چگونه جوانی گمنام با یک سرعت گیج کننده تا این حد به رئیس جمهور نزدیک میشود؟ و چرا اینطور که به نظر میرسد از او حمایت شده؟
پرفسور ووگد، میگوید: “اگر این اتفاق در بریتانیا میافتاد تا کنون به استعفای وزیر کشور منجر میشد ولی در فرانسه- هیچ (اتفاقی نیفتاد)”
به عقیده پرفسور ووگد، رأی دهندگان فرانسوی به این نتیجه رسیدهاند که برای کسانی که در رأس قرار دارند یک قانون وجود دارد و برای بقیه یک قانون دیگر.
ولی در باره شخص مکرون چه باید گفت؟
اگر به طور اتفاقی از عدهای از رأی دهندگان بپرسید که شخص اول کشورشان را چطور توصیف میکنند به احتمال زیاد او را “متکبر” خواهند خواند.
دوربینهای فیلمبرداری به دفعات در حالی آقای مکرون را غافلگیر کردهاند که در باره شهروندانش اظهاراتی میکند که باید آن را سخنانی بیملاحظه و توهین آمیز تعبیر کرد.
تازهترین مورد یک چنین اظهاراتی در روزی بود که درهای کاخ الیزه برای بازدید بر روی عموم باز بود. در آن روز آقای مکرون به یک باغبان بیکار-که از پیدا نکردن کار شکایت میکرد توصیه کرده بود که سعی کند دنبال شغل دیگری مثل گارسونی بگردد.
به عقیده عدهای این توصیه منطقی است چون رئیس جمهور حقیقت تلخ را گفته.
ولی نظر اکثریت مردم فرانسه این نیست.
کلوئه مورین، کارشناس موسسه نظرسنجی ایپسوس، میگوید مشکل مکرون این است که او این حرفها را موقعی میزند که نمیتواند خشم خود را کنترل کند و در نتیجه فرانسویها نتیجهگیری میکنند که او شخصی متکبر، مستبد و بُریده از مردم است.
خانم مورین میافزاید هر یک از این موارد به خودی خود بیاهمیت است ولی انباشته شدن و تکرار آنها یک تصویر منفی به دست میدهد.
آیا هیچ یک از اینها مهم است؟
سه سال و نیم از دوره ریاست جمهوری آقای مکرون باقی مانده که برای تغییر روند اقتصادی زمان کافی است.
این حرف درست است ولی از آن مهمتر این واقعیت است که در قانون فرانسه رئیس جمهوری دارای قدرت فوقالعادهای است. تصمیمات را او میگیرد و بقیه باید از او تبعیت کنند.
گذشته از این، در حالی که رأی دهندگان فرانسوی از سیاستهای داخلی آقای مکرون دلسرد شدهاند، هنوز نحوهای را که او وجهه بینالمللی فرانسه را تغییر داده، دوست دارند.
علاوه بر این، مخالفان دولت همچنان ضعیف و به قول مفسران فرانسوی ناک اوت، شدهاند.
تحلیلگران فرانسه میگویند امانوئل مکرون با دو خطر مواجه است.
خطر اول این است که او به آمار منفی در باره کاهش محبوبیتش بیش از حد واکنش نشان میدهد و برای جلب رضایت مجدد مردم تغییر تاکتیکهایش را شروع میکند؛ مانند تغییر نظام مالیاتی .
به نظر میرسد آقای مکرون هم اکنون با یک نقشه جدید مبارزه با فقر و وعده کاهش ۶ میلیارد یورو از مالیاتها در بودجه سال ۲۰۱۹ سیاست جدیدش را شروع کرده.
به عقیده خانم مورین، این تدابیر بیش از حد به سیاستهای قدیمی شباهت دارد، یعنی زمانی که روسای جمهور تنها به آخرین نظرسنجیها واکنش نشان میدادند.
اروپا، خطر دوم
انتخابات اتحادیه اروپا در ماه مه آینده محکی خواهد بود برای این که ببینیم رویای احیای اتحادیه اروپای آقای مکرون تا چه حد به حقیقت خواهد پیوست. ولی باید مراقب احیای قدرت مارین لوپن هم بود.
نتیجه تعجب آور یک نظرسنجی در هفته گذشته نشان میداد که از نظر تعداد طرفداران، حزب “اجتماع ملی” خانم لوپن، فاصله چندانی با حزب “جمهوری به پیش” آقای مکرون ندارد. با توجه به این که در انتخابات سال ۲۰۱۴برای انتخاب نمایندگان اتحادیه اروپا، نامزدهای حزب مارین لوپن در فرانسه پیروز شدند، اگر این بار هم این حزب پیشی بگیرد، امانوئل مکرون ضربه سختی خواهد خورد.
«جلیقه زرد» های فرانسه چه کسانی هستند و چرا اعتراض میکنند؟
امروز ۲۳ نوامبر (۲ آذرماه) ششمین روز پی در پی از تجمعات اعتراضی شهروندان فرانسوی است که خود را «جلیقه زرد» نامیدند. این اعتراض خودجوش که زمزمههای آن از پایان ماه اکتبر در شبکههای اجتماعی به گوش رسید، از روز هفدهم نوامبر (۲۶ آبان) با تجمع در بزرگراهها، میادین اصلی شهرها و عوارضیها در سرتاسر فرانسه آغاز شد.
روزنامه فرانسوی لیبراسیون درباره اولین جرقههای اعتراض مینویسد که دو راننده بین شهری جوان اهل سنه مرن، شهری نزدیک به پاریس، روز دهم اکتبر در صفحهای در فیسبوک فراخوانی برای «راهبندان سراسری در اعتراض به افزایش قیمت سوخت» به راه انداختند. فراخوانی که بیش از ۲۰۰ هزار نفر در فیسبوک قول شرکت در آن را دادند.
برونو لوفور، یکی از این رانندهها به لیبراسیون میگوید: «من در شهر زندگی نمیکنم و استفاده از وسایل نقلیه عمومی نیز به علت تاخیر همیشگی و دقیق نبودن امکان پذیر نیست. اولین نانوایی نزدیک در ۵ کیلومتری خانه من قرار دارد. من مجبور هستم که از خودروی شخصی استفاده کنم و توانایی پرداخت افزایش مالیات سوخت را ندارم.»
به تدریج، فراخوانهای دیگری در شبکههای مجازی توسط شهروندان عادی بدون وابستگی به صنف یا گروه خاصی شکل گرفت تا روز ۱۷ ام نوامبر که اولین اعتراض سراسری در فرانسه با شرکت ۲۸۰ هزار نفر و مسدود کردن بزرگراهها آغاز شد که تا به امروز ادامه دارد.
«جلیقه زرد» ها چه کسانی هستند؟
شهروندان فرانسوی که در اعتراضات سراسری علیه افزایش مالیات سوخت از روز ۱۷ نوامبر در خیابانها و بزرگراههای شهرهای مختلف فرانسه شرکت میکنند خود را «جلیقه زرد»ها نام نهاده اند. «جلیقه زرد»، جلیقهای به رنگ زرد شبرنگ است که طبق قوانین راهنمایی و رانندگی در فرانسه هر خودرو باید به آن مجهز باشد تا در صورت نقص فنی و توقف خودرو در میان بزرگراه ، صاحب خودرو باید جلیقه زرد رنگ را بر تن کند.
«جلیقه زرد» ها بیشتر شهروندانی هستند که با وجود کار و درآمد، در گذران زندگی و معاش به مشکل برمیخورند. کارمندان، کارگران و خانوادههایی که در حومه شهرهای بزرگ یا مناطق روستایی زندگی میکنند و برای رفت و آمد و زندگی روزمره به خودروی شخصی وابسته هستند.
با اینکه میتوان تجمعات اعتراضی «جلیقه زرد» ها را یک حرکت سیاسی دانست اما شرکتکنندگان خود را وابسته به طیف سیاسی یا حزب خاصی نمیدانند و نمیخواهند خواستههایشان با مطالبات حزبی و رهبری جناحی منحرف شود.
جناحهای مختلف فرانسه از چپ تا راست حمایت خود را از حرکت «جلیقه زردها» اعلام کردهاند با این حال فرانک بولر یکی از اعضای شناختهشده این جنبش به بیبیسی میگوید: «ما نمیخواهیم کسی جنبش ما را به نام خود مصادره کند. ما رهبر جنبش نمیخواهیم. انقلاب فرانسه با جنگ آرد آغاز شد. اکنون این جنگ برای ما، جنگ مالیات سوخت است.»
جنبش «جلیقه زرد»ها با اعتراض به افزایش قیمت سوخت آغاز شد اما اکنون این جنبش اعتراضی تبدیل به جنبشی علیه مالیات شده است. جنبشی که به گفته تحلیلگران اولین و مهمترین چالش فراحزبی برای دولت ماکرون محسوب میشود.
طبق آخرین نظرسنجیها ۶۹ درصد از شهروندان فرانسه از جنبش اعتراضی «جلیقه زرد» ها حمایت میکنند. همین طور بیش از ۵۰ درصد از رای دهندگان به ماکرون در انتخابات رییس جمهوری نیز از این اعتراضات حمایت می کنند.
چرا دولت میخواهد مالیات بر سوخت را افزایش دهد؟
وزیر راه و ترابری فرانسه، الیزابت بورن درباره قیمت سوخت اعلام کرد که بر اساس مصوبه جدید دولت فرانسه از ابتدای سال آینده میلادی مالیات بر هر لیتر گازوییل ۶.۵ و هر لیتر بنزین ۲.۹ سنت افزایش خواهد یافت.
افزایش قیمت سوخت در واقع ناشی از وضع مالیات بر کربن است. این مالیات به منظور کاهش گاز گلخانهای در نظر گرفته شده است. دولت فرانسوآ اولاند، رییس جمهوری پیشین فرانسه در سال ۲۰۱۴ برای اولینبار این مالیات بر سوخت را وضع کرد. دولت فرانسه قصد دارد به تدریج به میزان این مالیات بیافزاید. طبق دادههای وزارت محیط زیست و توسعه پایدار فرانسه، مالیات بر سوخت ۶۰ درصد از کل قیمت سوخت را شامل میشوند. بنابراین ۴۰ درصد باقیمانده که بر روی قیمت سوخت مصرفکنندگان تاثیر میگذارد، نتیجه تغییر قیمت نفت جهانی است.
دولت فرانسه هدف از افزایش مالیات بر کربن را کسب درآمد برای دولت به منظور تامین هزینه و سرمایهگذاری در پروژههای محیط زیستی اعلام کرده است.
پاسخ دولت ماکرون به خواستههای «جلیقه زرد» چیست؟
امانوئل ماکرون، رییس جمهوری فرانسه سه روز پس از آغاز اولین اعتراضات «جلیقه زرد»ها در سفری رسمی به بلژیک به آن واکنش نشان داد و بدون نام بردن از جنبش «جلیقه زرد» اعلام کرد: «تنها با گفتگو و ارائه توضیحات است که میتوان به این اعتراضات پایان داد. دولت اکنون با یک جنبش اعتراضی مواجه شده است. ما باید با یک روحیه جمعی مسئول باشیم. »
رییس جمهوری فرانسه درباره استراتژی دولت اینگونه توضیح داد که هدف در واقع افزایش مالیات بر سوختهای فسیلی به منظور کاهش آلودگی هوا است ولی در عین حال برای اقشار کمدرآمد، کمکهایی برای خرید خودروهای کم آلاینده در نظر گرفته خواهد شد.
با ادامه پیدا کردن اعتراضات، ماکرون موضع سختتری در پیش گرفت و در حساب توئتیری خود خشونت ناشی از اعتراضات را محکوم کرد و با اعلام اعزام ارتش برای برقراری نظم از معترضان «جلیقه زرد» خواست تا به قانون احترام بگذارند.
نیکول اولو، وزیر پیشین محیط زیست که در تابستان به علت اختلافش با رویکردهای دولت استعفاء داده بود، شب گذشته بالاخره سکوت را شکست و در مصاحبه ای تلویزیونی با قبول مسئولیت در برابر «جلیقه زرد» ها گفت: «من هفته های قبل از استعفاء بی وقفه تلاش کردم تا برای اقشار کم درآمد، کمک هایی در نظر گرفته شود اما کسی به حرف من گوش نداد و دلیل رد پیشنهادات من را محدودیت بودجه اعلام کردند.»
دولت ماکرون قرار است سهشنبه هفته آینده، درباره آخرین تحولات و تصمیمهای دولت در زمینه مالیات محیط زیستی توضیحاتی را ارائه دهد. شنیدهها حاکی از کاهش مالیات محیط زیستی به منظور «قابلقبول» و «دموکراتیک» کردن این تغییرات است.