1. درمیان روحانیان و بیشتر مسلمانان، معمول است فرزند نامشروع از نطفه، منحوس و بیارزش و مطرود تلقی شود. بسیاری از شیعیان برهمین پایه و مستند به روایاتی، شهادت (گواهی) و قضاوت و پیشنمازی فرد ولدزنا را مردود میدانند. آیتالله صانعی در درس خارج فقه، گریزی به حقوق انسانی فرزند نامشروع (ولدزنا) زد که جای درنگ و تعقل و توجه دارد. او گفت با پژوهشی که در کتاب فقهی جواهرالکلامِ محمدحسن نجفی مشهور به صاحب جواهر کرده است، روشن شد روایاتی که در رد گواهی (شهادت) ولدزنا هست از نظر اعتبار و سند ضعیفاند و تنها روایت صحیحه در اینباره نیز در دلیل، مخدوش است؛ از اینرو گواهی (شهادت) ولدزنا و محرومکردن او از کار قضاوت یا امامت نماز جماعت (پیشنماز) ظلم است و نمیشود بهخاطر گناه و خطای پدرومادر، فرزند نامشروع را مجازات کرد. آیتالله صانعی درمیان مراجع تقلید، شهامت ویژهای در اظهار نظر عادلانه و روشنگرانه در فقه دارد که در روزگاران تکنولوژی و دانشِ گستردۀ بشر، نظرات فقهی ویژۀ او میتواند راهگشا برای بنبستهای فقهی و مذهبی باشد.
2. پساز همان درس خارجِ فقه [روز دوشنبه، 29شهریور] هنگام نماز مغرب و عشاء در بیت آیتالله، حجتالاسلام سید ضیاء مرتضوی امام جماعت شد و آیتالله صانعی هم در صف جماعت قرار گرفت. با این رخداد شماری از شاگردان و نمازگزاران در اعتراض به آقای مرتضوی خارج شدند و حاضر نشدند در صفهای نماز جماعت بمانند! سیدضیاء مرتضوی از شاگردان آیتالله منتظری (ره) و رییس دانشنامۀ امام خمینی (ره) است که پس از نشر فایل صوتی آیتالله منتظری درباره تقبیح و رد اعدامهای سال 67، سخنان استاد خویش را نقد و از اعدامهای سال 67 دفاع فقهی کرد.
3. پیام خارجشدن شماری از نمازگزاران دفتر آیتالله صانعی، اعتراض به سیدضیاء مرتضوی بود که در دفاع از اعدامهای سال 67 و نقد نظرات فقهی استاد همت گماشته بود. اما آیا آیتالله صانعی از اینکه پشت سر آقای سیدضیاء مرتضوی نماز خواند قصد رساندن پیامی به شاگردان خویش داشته است؟! با توجه به اینکه شبهای بعد خود فقیه بزرگوار و روشنگر امامجماعت شد بهنظر میآید وی تنها قصد خیر و اصلاح بین امور داشته است و پیام سیاسی در هنگام انجام فریضۀ دینی نداشته است.
4. با توجه به نظری که استاد بزرگوار و سربلند آیتالله صانعی، که خدا نگاهدار و حامیاش باد، درباره حقوق انسان، بهویژه حقوق ولدزنا، دارد بهطریق اولی به حقوق انسانهایی که بدون خشونت و دستدرازی به مال و جان مردم، صرفا در راه عقیده و باور خویش، مخالفت و مبارزه میکنند باید احترام گذاشت و در صورت تعدی به آنان، ظلم و نادیدهگرفتن حقوق انسانی بهشمار میآید.
فقیه عالیقدر مرحوم منتظری در زندگانی خویش به چنان حقوقی توجه کرد و پایبندِ به آن بود و در آن راستا ستمها دید و درشتیها و تهمتها شنید. او از کسانی که دست به اسلحه میبردند و مردم و مسلمانان را هدف میرفتند دفاع نکرد؛ او از حقوق انسانهای بیگناهی دفاع کرد که دستشان به خون کسی آلوده نبود و جز پایبندی به باورهای خویش و یا هواداری از جریانی فکری، اقدامی که آنان را در زمرۀ محاربان و مستحق مجازات اعدام قرار دهد، نکرده بودند. یاد و خاطر فقیه عالیقدر که اول مهر زادروز او بود؛ همیشه گرامی و راهش پررهرو باد!
احمدرضا احمدپور، یکم مهرماه 1395: قم.
صفحه شخصی نویسنده در فیسبوک