نگام ؛ بین الملل _ مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده، روز سهشنبه ۱۹ تیر ماه گفت هدف واشینگتن و متحدانش در خلیج فارس این است که به ایران نشان دهند هزینه اقداماتش بسیار زیاد خواهد بود.
حسن مقیمی
وزیر خارجه ایالات متحده این اظهارات را در دیدار کوتاه خود از امارات متحده عربی بیان کرد.
هفته گذشته حسن روحانی، رئیس جمهور ایران تلویحاً تهدید کرد که اگر آمریکا اجازه صادرات نفت را به تهران ندهد هیچ کشوری نخواهد توانست از خلیج فارس نفت صادر کند.
در پی این تهدید حسن روحانی، فرماندهان سپاه پاسداران نیز با حمایت از اظهارات رئیس جمهور ایران از توانایی سپاه برای بستن تنگه هرمز سخن گفتند.
وزیر خارجه ایالات متحده که با شبکه خبری اسکای نیوز عربی گفتوگو میکرد جزئیات بیشتری از اقدام مشترک آمریکا و متحدان خود در منطقه درباره ایران ارائه نداد.
مایک پومپئو اما گفت: « آنچه که ما امروز بیش از هر چیز بر آن متمرکز هستیم … محدود کردن ظرفیت مالی ایران است که صرف ادامه رفتار بدش میشود.»
وزیر خارجه ایالات متحده افزود: «از این رو، یک طیف وسیعی است، یک رشته تحریمهاست که هدفش مردم ایران نیست، بلکه یک هدف خاص برای فهماندن به رژیم ایران است که رفتار شیطانیاش غیرقابل قبول و دارای هزینه واقعی بسیار زیادی برای آنهاست.»
وزیر خارجه آمریکا همچنین در مورد تهدید ایران به بستن تنگه هرمز گفت که ایران «باید بداند که آمریکا متعهد به باز نگه داشتن راههای دریایی و ادامه جریان نفت برای همه جهان است.»
با خروج یکجانبه آمریکا از توافق چندجانبه برجام و بازگشت تحریمهای فرامرزی این کشور علیه ایران، قیمت نفت سیر صعودی پیدا کرده است. دونالد ترامپ از اوپک خواسته است که تولید خود ار افزایش دهد و عربستان، امارات و کویت اعلام آمادگی کردهاند که تولید خود را افزایش دهند.
افزایش بهای نفت و متعاقب آن قیمت بنزین در آمریکا، میتواند عامل موثری در انتخابات میاندورهای کنگره آمریکا باشد. مطابق نظرسنجیها این امکان وجود دارد که جمهوریخواهان اکثریت شکننده خود در کنگره را از دست بدهند.
هماکنون بهای یک گالن بنزین در آمریکا دو دلار و ۸۶ سنت است در حالی که سال پیش دو دلار و ۲۶ سنت بود.
روز سهشنبه نفت برنت دریای شمال نزدیک به ۸۰ دلار معامله شد.
وزیر خارجه آمریکا در ادمه مصاحبه خود با اسکای نیوز عربی از امکانِ دادن معافیت به خریداران نفت ایران سخن گفت و در عین حال گفت آمریکا تا تغییر رفتار ایران کوتاه نخواهد آمد.
آقای پومپئو روز ۱۹ تیر وارد بروکسل، پایتخت بلژیک شد، جایی که وزیران و سران پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) برای گفتوگو گرد هم میآیند. آنطور که خبرگزاری رویترز گزارش داده وزیر خارجه آمریکا قرار است در حاشیه دیدارها و مذاکرات، با همتایان اروپایی خود در مورد «افزایش فشارها بر ایران» نیز گفتوگو کند.
از زمانی که دونالد ترامپ اعلام کرد دولت او از توافق اتمی صورتگرفته در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما و پنج کشور دیگر با ایران خارج میشود، فعالیتهای مقامهای ایالات متحده در پیوند با تحریمها علیه تهران نیز افزایش یافته است.
قدرتهای اروپایی طرف مذاکرات با ایران در تلاش هستند «برجام» را حفظ کنند. اما با در نظر گرفتن هشدارهای پیدرپی ایالات متحده در مورد عواقب داد و ستد با ایران، هنوز مشخص نیست اقدامات مشترک آنها و مقامهای تهران راه به جایی خواهد برد یا نه.
در جریان سفر وزیر خارجه آمریکا از امارات به بلژیک، یک مقام وزارت خارجه که نامش فاش نشده به خبرنگاران همراه گفته است علاوه بر دیدارهای پومپئو و مقامهای اماراتی، هیئت عالیرتبهای نیز با مقامهای سعودی دیدار و گفتوگو کردهاست. هدف از این مذاکرات نیز یافتن «راههای تازه برای جلوگیری از چرخش مالی» جمهوری اسلامی ذکر شدهاست.
آنطور که مقام وزارت خارجه آمریکا گفته، دولتمردان واشینگتن و ریاض در مورد «کاهش اختلالات احتمالی در بازار نفت و کمک به شرکا برای یافتن جایگزینی برای واردات نفت (از دیگر کشورها) به جای نفت ایران» گفتوگو کردهاند.
وزارت خارجه آمریکا اوایل تیر ماه اعلام کرد در تلاش است «تا حد ممکن مشتریان بیشتری را به قطع کامل خرید نفت از ایران مجاب کند». این اقدامات بهعنوان بخشی از سیاستهای کلی ایالات متحده در قبال تهران توصیف میشود و هدف از آن -آنطور که واشینگتن میگوید- واداشتن جمهوری اسلامی به تغییر رفتارهای «تهدیدآمیز» و بازگشت به مذاکرات تازه است. تهران از سوی دیگر نشانهای رسمی از تمایل به مذاکره دوباره با ایالات متحده نشان نداده و میگوید در حالیکه توافقهای صورت گرفته با آمریکا با تغییر دولت در آن کشور، اعتبار خود را از دست میدهند، نمیتواند به واشینگتن اعتماد کند.
دولت آمریکا علاوه بر برنامه اتمی جمهوری اسلامی، میگوید تهران مهمترین دولت حامی تروریسم است، دست به توسعه برنامه موشکی خود زده، و اقدامات آن به بیثباتی در غرب آسیا انجامیده است.
تهران اتهام حمایت از تروریسم را رد کرده و اتهام مشابهی را به متحدان آمریکا در خاورمیانه میزند.
اروپاییها هرچند بارها از توافق اتمی با ایران حمایت کردهاند، اما در انتقاد از برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای ایران، با واشینگتن همصدا شدهاند.
مقام وزارت خارجه آمریکا که روز سهشنبه با خبرنگاران گفتوگو کرده نیز میگوید «مهم نیست مردم چقدر مورد تنشها در روابط ترانس-آتلانتیک (آمریکا و اروپا) مینویسند، در مورد ایران توافقها بهمراتب بیشتر از اختلافات است».
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا در گفتوگو با شبکه اسکاینیوز عربی به بازداشت دیپلمات ایرانی در بروکسل نیز اشاره کرده است:
«به تازگی، همین هفتههای گذشته در اروپا یک دیپلمات ایرانی که قصد بمبگذاری در پاریس را داشت بازداشت شد. ما رفتار شیطانی [ایران] در اروپا را هم دیدیم.»
هفته گذشته (۱۱تیر/۲ ژوئیه) مقامهای قضایی و اطلاعاتی بلژیک اعلام کردند که یک دیپلمات ایرانی در کشور آلمان در ارتباط با پروندهای دستگیر شده که دو نفر دیگر هم به اتهام تلاش برای بمبگذاری در گردهمآیی مجاهدین خلق در پاریس در آن پرونده متهم شدند. احتمال دارد که دیپلمات بازداشت شده به نام اسدالله اسدی (دبیر سوم سفارت ایران در اتریش) با زن و شوهری که در بلژیک با ۵۰۰ گرم مواد منفجره دستگیر شدند در ارتباط باشد. وزارت خارجه ایران از یک دسیسه بر ضد برجام یاد کرده است. هلند هم چندی پیش دو دیپلمات ایرانی را از خاک این کشور اخراج کرد و درباره دلایل آن هم سکوت را ترجیح داد. اما گفته میشود که دیپلماتهای اخراجی در حادثه ترور محمد رضا کلاهی (با نام مستعار علی معتمد) در آمستردام دست داشتهاند.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته است در نظر دولت آمریکا بازداشت دیپلماتهای ایرانی در کشورهای اروپایی یک موضوع کاملاً جدی و نشانهای از این «واقعیت» است که جمهوری اسلامی از روابط دیپلماتیک خود با کشورهای اروپایی برای ترور مخالفانش استفاده میکند. مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا این موضوع را هم در حاشیه دیدارها و مذاکرات در اجلاس ناتو در بروکسل مطرح میکند.