✍️ محسن قناویزچی
مقام ریاست جمهوری برای اولین بار در تاریخ کشور پس از سقوط حکومت سلطنتی پهلوی با تصویب قانون اساسی در آذر ماه 1358 بوجود آمد و شکل قانونی بخود گرفت.
تاکنون طی برگزاری 12 دوره انتخابات 7 نفر بر کرسی ریاست جمهوری تکیه زدند.
مطابق با اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی رئیس جمهور پس از مقام رهبری دومین مقام سیاسی بلندپایه کشور است و قوه مجریه تحت امر اوست.
رئیس جمهور ریاست شورای عالی امنیت ملی و شورای انقلاب فرهنگی را نیز عهده دار است.
دکتر ابوالحسن بنی صدر ( بعلت عدم کفایت سیاسی) ، محمد علی رجایی( شهادت) و سید علی خامنه ای در دور دوم ( انتخاب بعنوان رهبری) نتوانستند مدت 4 ساله قانونی خود را به اتمام برسانند.
4 تن از رئیس جمهور ها روحانی و 3 تن غیر روحانی بودند.
3 رئیس جمهور اول بیشتر سمت تشریفاتی داشتند و ریاست هیات دولت با نخست وزیر بود پس از بازنگری قانون اساسی و حذف سمت نخست وزیری رئیس جمهور ریاست هیات وزیران را عهده دار شد.
سیزدهمین دوره ریاست جمهوری اسلامی ایران در حالی در خردادماه 1400 برگزار میگردد که شرایط فعلی جامعه فضای متفاوتی را ایجاد کرده صاحب نظران احتمال مشارکت مردم را زیاد نمی بینند.
بیش از یک سال است تمامی نهادهای دولت درگیر مقابله با کرونا هستند و عملاً زندگی آحاد ملت فلج شده است. اولویت فعلی جامعه بازگشتن به سلامت و درمان مبتلایان به کروناست در نتیجه بطور طبیعی انگیزه مشارکت مردم را تحت الشعاع قرار داده است.
شرایط اقتصادی مردم بویژه اقتصاد روزمره و تامین مایحتاج زندگی هر روز سخت تر و سفره مردم کوچک و کوچکتر میشود. در چنین شرایطی هدف مردم تامین مخارج زندگی است.
به لحاظ سیاسی مشارکت عمومی در صورتی محقق میشود که نمایندگان افکار عمومی به قدر کافی در بین نامزدها حضور و مردم قدرت انتخاب داشته باشند.
پرهیز از اعمال فیلترهای متعدد و خارج از قانون، عدم انحصارگری و توجه به مطالبات عمومی مردم در شرایط فعلی تاحدودی میتواند به مشارکت گروههایی از مردم منجر شود.
برآیند نظر صاحب نظران حوزه سیاست مشارکت مردم را در این دوره حدود 30 درصد پیش بینی میکند.
میزان رضایت از عملکرد دولت فارغ از اینکه دارای چه گرایش سیاسی باشد بر مشارکت مردم تاثیر گذار است که میتواند هم کاهش دهنده و هم افزایش دهنده باشد.
سابقه ذهنی مردم از چرخش سیاسی دولتها اعتماد عمومی رویکرد مجدد را دچار تردید ساخته و مردم بدنبال سخن جدید و راهکارهای خروج از بن بست های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی هستند.
سیزدهمین رئیس جمهور منتخب مردم در شرایطی بر کرسی ریاست جمهوری تکیه میزند که جامعه آبستن تحولات بزرگی است و او باید بتواند به نقش خود در این شرایط مطابق قانون اساسی آگاه و توانا باشد.