پایگاه خبری / تحلیلی نگام _ کامران وفا، دانشمند ایرانی دانشگاه هاروارد جایزه نقدی بخش فیزیک «جایزه دستاورد علمی» را از آن خود کرد. این بزرگترین جایزه نقدی در زمینه علوم و ریاضیات و به ارزش ۲۵ میلیون دلار است که به بیش از هزار فیزیکدان، ریاضیدان و دانشمندان علوم زیستی تعلق می گیرد.
کامران وفا در سال ۱۳۳۹ در تهران متولد شد. در دبیرستان البرز درس خواند و دیپلم گرفت. در ۱۷ سالگی (۱۳۵۶) به آمریکا رفت تا تحصیلات عالی خود را انجام دهد. در دوره لیسانس، در دانشگاه امآیتی، هم زمان دو رشته ریاضی و فیزیک را انتخاب کرد و در ۱۹۸۱ مدارک خود را گرفت و سپس به دانشگاه پرینستون رفت و مدرک دکترایش را در سال ۱۹۸۵ زیر نظر ادوارد ویتن – ریاضیدان و فیزیکدان آمریکایی – از این دانشگاه کسب کرد.
کامران وفا از فیزیکدانان برجسته در زمینه نظریه ریسمان است. هدف این نظریه درک اصول بنیادی فیزیک است؛ به این معنا که ذرات از چه چیزی ساخته شدهاند، چه نوع ذراتی وجود دارند و چه نوع نیرویی را بر هم وارد میکنند، جهان چگونه شکل گرفته است و آیا از بین خواهد رفت یا نه؟ کشف اسرار سیاهچالهها و خواص آنها همگی جزء پرسشهای بنیادی فیزیک است و هدف نظریه ریسمان، دادن پاسخ صحیح به تمامی این سوالات است. این چیزی است که دکتر وفا در پی آن است.
او مقالات بسیاری را درباره تئوریهای توپولوژیک نوشته است و همچنین مقالهای درباره منشاء آنتروپی سیاهچالههای میکروسکوپی، به همراه اندی استرومینگر – فیزیکدان آمریکایی – ارائه کرده است. دکتر وفا تاکنون بیش از ۲۵۰ مقاله علمی نوشته است.
از سختیهای نظریه ریسمان این است که چون جوابهای بسیاری به یک پرسش داده میشود پیداکردن پاسخی که جهان ما را توجیه کند، سختتر است. این بدان معنی است که فیزیکدانان باید توضیح دهند اگر هر جوابی که به دست میآورند یک جهان است یا یک نقطه در منظرهای است که میتوانیم داشته باشیم، ما کدام نقطه در این منظره هستیم. این چیزی است که هنوز برایشان مشخص نیست.
دکتر کامران وفا بنیانگذار نظریه F در فیزیک ذرات است؛ نظریهای که با افزودن یک بعد جدید به نظریه M، تصویری ۱۲بعدی از کائنات ارائه میکند. بعد اضافی مطرحشده در این نظریه مکانی نیست بلکه احتمال دوبعدیبودن زمان را مطرح کرده است. به این ترتیب نه فقط امکان سفر به گذشته و آینده وجود دارد بلکه میتوان درون تکتک لحظهها در جهت عمود بر سیر زمان نیز حرکت کرد.
در سال ۲۰۱۶ جایزهٔ دنی هاینمن در زمینه فیزیک ریاضی هم به او داده شد. در سال ۲۰۱۶ کامران وفا به اتفاق اندرو اشترومینگر و جوزف پولچینسکی برندهٔ جایزهٔ سه میلیون دلاری «پیشگامان علم» (Breakthrough Prize) شدند. این بزرگترین جایزه علمی جهان است که از سال ۲۰۱۲ کار خود را آغاز کرده و توسط صاحبنامانی از سیلیکون ولی مثل یوری میلنر، سرگئی برین و مارک زاکربرگ تأمین مالی میشود. مراسم سال ۲۰۱۶ آن در مرکز تحقیقاتی ایمز(Ames) ناسا واقع در کالیفرنیا برگزار شد.
دکتر کامران وفا با همسرش، آفرین صدر، در دانشگاه پرینستون آشنا شد. آنها سال ۱۹۸۶ با یکدیگر ازدواج کردند و حاصل این پیوند سه پسر با نامهای فرزان، کیان و نیکان است. او زیاد به ایران سفر میکند و آخرین بار در سال ۱۳۹۵ برای سخنرانی در دانشگاه امیر کبیر به تهران آمد.
کامران وفا تا به حال بیش از ۲۵۰ مقالهٔ علمی نوشتهاست. او در سال ۱۹۸۹ جایزهٔ «محقق جوان» ریاست جمهوری آمریکا را دریافت کرد. در همان سال جایزههای آلفرد پی اسلون و بنیاد پاکار هم به او اعطا شد.
کامران وفا در مورد علاقه شدید خود به فیزیک به خبرنگاران می گوید: «علاقه من به فیزیک به خیلی وقت پیش بر می گردد. به یاد دارم زمانی که کلاس اول دبستان بودم هر زمان که به ماه نگاه می کردم این سوال که چرا ماه به زمین نمی افتد اذیتم می کرد! و این که چرا دیگران از این موضوع اذیت نمی شوند و مثل اینکه اینگونه سوالات نامربوط هستند! این نوع سوالات بودند که بعد از دوران کودکی مرا به فیزیک علاقه مند کردند.