نگام،حقوق بشر_کولبر یعنی کسی که باری را به پشتش می بندد و به دوش می کشد و از جایی به جای دیگر می برد ،این واژه مانوس کردهایی است که در کوهستان های صعب العبور زندگی می کنند .
میثم بازیاری
کولبر فقط این معنای ساده را ندارد او باید از یک نقطه کوهستانی مرزی که از دید مرزبانان پنهان است عبور کند در گرما و سرما و سختی و زبری کوه هایی که نگاه کردن از بالا به پایین هر فرد را به وحشت می اندازد .بار کولبر هر بار به اندازه ی یک یخچال و یا کمی کمتر است ،مسیری که طی می کند از میان کوه ها و دره های پر پیچ و خم و پر خطر است ….
او به هزاران دلیل کولبر شده تا لقمه نانی برای خانواده اش تهیه کند لیسانس است و استاد بنای ساختمان و صاحب یک فرزند. ازش پرسیدم چرا کولبری را انتخاب کردی ؟شغلی که نیمه شبهای تاریک کوهستان های سرد کردستان آن را می بیند و می شناسد ؛گفت شهر ما کوچیکه من با لیسانس کامپیوتر نتونستم کار پیدا کنم ما شرکت و کارخانه نداریم
بنایی و کارگری هم کم است و چون همه همدیگر میشناسند پول بنا را کم کم و قرض می دهند و من نمی توانم منتظر آن پول شوم چون نمی دونم کی به دستم می رسه ، سر هر ماه باید پول آب و برق و اجاره و …را بدهم ….
گاهی با قاطر بارهایمان را می آوریم مدتی پیش در مرز مریوان قاطرهامون گرفتند و جلوی چشممون با ریختن نفت برسرشون اونها رو سوزاندند، داغ اون حیوانات بی زبان فراموش نمی کنم ،کولبر سکوت میکنه ….
او از بی خوابی و بدخوابی شبانه رنگش پریده آخه باید نیمه شب به کولبری برن تا مامورها اونها رو نبینند .
خانمش میگه همه ی روزها و شب هایم با اضطراب میگذره آیا همسرم برمیگرده؟ اونها رو دستگیر نکنند؟ بهشون شلیک نکنند ،مدتیه کمرش درد میکنه و در روز کمتر میتونه فعال باشه. مادرش میگه پسرم ما هر چی داریم بهت میدهیم تو کولبری نکن خطرناکه! چقدر استرس بکشیم .کولبر میگه مادر جان راه دیگری ندارم تا کی می تونم منتظر کار بمونم….
اما …
امشب دیگر کامل می خوابی و هراسی از فرداهای پر تشویش نامعلوم نداری چون تو برای نان جان دادی …..
نوشتن از زندگی کولبرها و شرایط خانواده اشان آسان نیست ، روزها و شب هایی که درآمیخته با دغدغه است و درآمدی که برای هزینه ی زندگی های امروز کافی نیست ،دردی است که باید در پی درمانش کوشید .
کولبر زحمت کش از سر خوشی و ماجراجویی کولبر نشده است ،شرایط بد اقتصادی و اجتماعی او را کولبر کرده است .
باید برای کم کردن درد و رنج این قشر مظلوم کاری نمود .
کشتن کولبر یعنی کشتن نان آور خانواده یعنی کشتن یک انسان شریف .
چرا به جای کشتن کولبر به کشتن روح دزدی و بیکاری و تورم نمی پردازید؟
چرا به جای سوزاندن حیوان بی زبان به سوزاندن ریشه های جهل و ظلم نمی پردازید ؟
فغان از این همه درد و رنج …..
نماینده مجلس: ۸۰ هزار کولبر در معرض بیکاری قرار دارند
نماینده مهاباد در مجلس از خطر بیکاری برای ۸۰ هزار کولبر سخن گفت که حقوق ماهانه آنان ۳۵۰ هزار تومان است. یک کارشناس به دویچه وله گفت دادن کارت الکترونیکی کولبری و دیگر تلاشهای دولت و مجلس تا به حال بینتیجه مانده است.
جلال محمودزاده نماینده مهاباد در مصاحبه با خبرگزاری “خانه ملت” تعداد کولبران مناطق کردنشین کشور را ۸۰ هزار نفراعلام کرده و درباره وضعیت کولبران گفته است که “سزاوار نیست، کولبران بدون جایگزین شغلی از کار بیکار شوند”.
این نماینده مجلس تاکید کرد: «کولبرها از معابر رسمی در سرما و گرما کالا جابهجا میکنند و برای هر جابجایی حدود ۸۰ هزار تومان اخذ میکنند و این در حالی است که با این اوصاف کولبران تنها میتوانند در مجموع در حدود ۳۰۰ الی ۳۵۰ هزار تومان درآمد کسب کنند.»
به گفته نماینده مهاباد اقتصاد معیشتی کولبران به شدت در خطر است و حسن روحانی، رئیس جمهوری باید تدابیری اقتصادی برای رفع مشکل کولبران اتخاذ کند.
صدور ۵۰ هزار کارت الکترونیکی برای کولبران
مسئله کولبران تا به حال بارها در سطح مجلس هم مطرح شده است. مجمع نمایندگان استان کردستان در دیدار با مقامات ارشد کشور از جمله اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری، وضعیت کولبران را بارها مطرح کردهاند.
در یکی از همین دیدارها جهانگیری درباره مشکلات کولبران در استان کردستان گفت: «دیدن تصاویر مردم منطقه که برای امرار معاش از طریق کولبری بارهای سنگین و حجیمی را بردوش حمل میکنند دردآور است و باید برای کمک به آنها چارهای اندیشیده شود.»
معاون اول رئیس جمهوری برای حل مشکلات کولبران طرحهایی نظیر “ایجاد بازارچههای مرزی” را طرح کرد.
اما اعطاء کارت الکترونیکی برای کولبران و قانونی شدن کار آنان از جمله دیگر چارهاندیشیهایی دولت در این راستا بوده است.
محمد مهدی شهریاری، استانداری آذربایجان غربی، قبلا از صدور کارت الکترونیکی برای ۵۰ هزار نفر از مرزنشینان شهرستانهای سردشت و پیرانشهر خبر داده بود. به گفته این مقام محلی این اقدام با هدف ساماندهی موضوع کولبری پس از تصمیم دولت در زمینه ادغام بازارچههای غیررسمی در مبادی رسمی، اجرا شده و این کارتها قابل شارژ و غیر قابلواگذاری است.
آنچه در این ارتباط مورد توجه کارشناسان قرار گرفته شمار و آمار کولبران است که از طرف مقامات ایرانی عنوان شده است. نماینده مهاباد در مجلس آن را ۸۰ هزار نفر اعلام کرده و استاندار آذربایجان غربی هم گفته است که فقط در سردشت و پیرانشهر به ۵۰ هزار نفر کولبر کارت الکترونیکی داده شده است.
با توجه به این ارقام آمار واقعی کولبران میتواند حتی بیشتر از این باشد؟
در این ارتباط ولی شاهد علوی، روزنامهنگار و کارشناس امور کردستان به دویچه وله فارسی میگوید که تعداد کولبرانی که در مرزهای ایران و عراق در منطقه کردنشین ایران فعالاند چیزی حدود ۷۰ هزار نفر است.
آقای علوی به بحثهای زیادی که برای رفع مشکل کولبران در مجلس و کابینه دولت دوازدهم روحانی مطرح بوده بدبین است و میگوید: «مشکل کولبری در برنامه دولت ایران حل نخواهد شد، بخاطر اینکه هر تعداد هم به کولبران کارت الکترونیکی بدهند، مجوز بدهند و حقوق تعیین کنند در حقیقت این حقوق و مزایا در حدی نخواهد بود که مایحتاج کولبران را رفع کند و کسان دیگری وارد این چرخه کولبری میشوند.»
به گفته علوی دادن کارت الکترونیکی به ۵۰ هزار نفر به معنای رفع این مشکل نیست چون ۵۰ هزار نفر بعدی وارد این کار میشوند و وارد مناطق پرخطرتر میشوند، بنابراین مسئله کولبری را نمیتوان با یک برنامه ضربتی و مقطعی حل کرد.
این کارشناس مشکل کولبران را در ساختار اقتصادی و سیاسی کشور ارزیابی میکند و تاکید میکند: «اساسا اولویت سیاسی توسعه پایدار مناطق محروم نیست. اگر آن سرمایهای که صرف سوریه، لبنان، یمن و عراق و خارج از کشور میشود صرف بازسازی منابع و استفاده از نیروی انسانی در داخل کشور میشد، قاعدتا مشکل کولبری، مشکل کارگران و هم مشکل زیستمحیطی و بحران کمآبی ما حل میشد. ولی به نظر من اراده سیاسی و برنامه اقتصادی وجود ندارد که این مشکلات را به عنوان اولویتهای اول حل بکند و در حال حاضر هم عملا کاری برای رفع این مشکلات انجام نمیگیرد.»
معاون سیاسی امنیتی وزیرکشور:
نمیدانم واژه «کولبر» از کجا اختراع شد/ تروریستها در قالب کولبری مواد منفجره وارد کشور کنند، چه کسی پاسخ میدهد؟
حسین ذوالفقاری، در پاسخ به سوالی درباره جزئیات کشته شدن یکی از کولبران در مرزهای غربی کشور و ضرورت جلوگیری از تکرار این اتفاقات گفت: ما دیگر چیزی به نام کولبر نداریم؛ این کلمه کولبر هم کلمهای بود که نمیدانم کجا اختراع شد، هم برای خود مردم و هم برای مسئولان مشکل درست کرد.
وی ادامه داد: ما بازارچههایی در مرزها صرفا برای چهار استان مرزی پیشبینی کردهایم و معافیتهایی هم برایشان درنظر گرفتهایم. کسانی که خارج از این مسیرها میروند و جنس وارد کشور میکنند دیگر نه کولبر هستند و نه کارشان قانونی است. اینها کارشان عبور غیرمجاز و قاچاق است.
وی افزود: من میبینم که متاسفانه مسئولان این مسائل را مطرح و لفظ کولبر را استفاده میکنند. آنهایی که از مرزهای غیرمجاز عبور میکنند دیگر کولبر نیستند، قاچاقچی هستند. قاچاق هم نکند ترددش غیرقانونی است.
ذوالفقاری گفت: ما در مناطق مرزی خط قرمز نداریم؛ هرکس وارد منطقه مرزی شود اخطار میدهند و اگر توجه نکرد مورد هدف قرار میگیرد. با صراحت میگویم مردم عزیز مرزنشین از مرزهای غیرمجاز عبور نکنید.
وی ادامه داد: با اصراری که خود ما داشتیم و پیگیری که کردیم برای تامین معیشت مردم در مناطق مرزنشین در چهار استان آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان امکان تبادل کالا به آن سوی مرز را فراهم کردیم. ۱۵ بازارچه مرزی در نظر گرفته شده و به تصویب دولت رسیده است؛ بنده به شما عرض میکنم که بیش از دو سال و نیم وزارت کشور، حوزه بنده و شخص خودم به دنبال تصویب این موضوع بودیم.
ذوالفقاری افزود: برای این منظور در هر ماه هر خانواده ۴ نفره دو میلیون و ۸۰۰ هزار نفر معافیت گمرکی خواهند داشت. اینها را راهاندازی کردیم و حتی نیاز نیست که از کشورهای مقابل کالا را وارد کنند. اعلام کردیم میتوانید همان ترانزیتی که صورت گرفته به نقطه صفر مرزی منتقل کنید. مرزنشینها که دارای کارت مرزنشینی هستند بروند و سهمیهشان را دریافت کنند و اصلاً نیازی نیست که کالا را بر کول بگیرند تا لفظ کولبر برای آنها استفاده شود.
معاون وزیر کشور ادامه داد: این کار در حال راهاندازی بود که با جریاناتی که مرتبط به کالاهای وارداتی و صادراتی بود و اتفاقاتی که برای کشور افتاد مواجه شدیم. اخیراً مجدد جلسهای داشتیم و ۱۲۳ قلم کالا با توافق ۴ وزارتخانه مشخص شد که برای دولت فرستادیم و امیدواریم موافقت شود تا مرزنشینان بتوانند ۱۲۳ قلم کالا از طریق سازوکارهایی که ایجاد شده است وارد کشور کنند و در طول ماه هم از دو میلیون و ۸۰۰ هزار تومان معافیت گمرکی استفاده کنند.
وی گفت: خواهش میکنم عزیزان مرزنشین از مرزهای غیرقانونی تردد نکنند که حوادث از این دست پیش نیاید که بیش از هر کسی آن افرادی که مورد صدمه واقع میشوند خود ما هستیم که ناراحت میشویم. از آن طرف مرزبان هم نمیداند در شب با کسی که از مرز عبور میکند چگونه رفتار کند. نمیداند کولبر است یا تروریست. دستور ایست میدهد، توجه نمیشود. گاهی هم عناصر تروریستی وارد میشوند، تیراندازی میکنند که در مقابل مرزبانان ما هم آسیب میبینند. در هفته اخیر سه شهید مرزبان در کشور داشتیم.
ذوالفقاری ادامه داد: بگوییم اشکال ندارد بیایند و بروند انشاالله تروریست نیستند. اگر فردا چهار تروریست در قالب این کولبران به جای کالا، مواد منفجره وارد کشور کنند و در ۱۰ نقطه کشور عملیات تروریستی انجام دهند آن موقع چه کسی پاسخگو است؟ آن موقع مردم و خبرنگاران از کولبران سوال میکنند یا از مسئولین امنیتی میخواهند امنیت را برقرار کنند؟ من از این واضحتر نمیتوانم موضوع کولبران را تشریح کنم.
وی افزود: خود مردم مرزنشین میدانند من مرزبان بودم. همین مردم مرزنشین پای کار آمدند تا توانستیم طی یک سال و نیم مواردی که گفتیم را صرفا برای کمک به معیشت مردم مرزنشین این چهار استان به تصویب دولت برسانیم.
معاون امنیتی وزارت کشور گفت: خواهش من این است که کسی آدرس غلط ندهد مخصوصاً از مسئولان میخواهم معنی واژه کولهبر را متوجه شوند. کسی که از معابری غیر از معابر رسمی و بازارچهها و گمرکات از سایر نقاط مرزی تردد کند، اگر هیچ کاری هم انجام ندهد خود اصل تردد چه از طریق کشور مقابل چه از طرف ما خلاف قانون است و برایش مشکل پیش میآید. امیدواریم هیچگاه هیچ حادثهای برای عزیزان مرزنشین ما اتفاق نیفتد.