نگام ، اجتماعی _ رواج استفاده از ماده مخدر گل در بین جوانان ایرانی بسرعت در حال افزایش می باشد. این ماده مخدر در مهمانی ها و پارتی ها به وفور یافت می شود. اثرات مخرب استفاده از ماده مخدر گل بر جسم و روان مصرف کنندگام گاه غیرقابل جبران است
میثم بازیاری
در ایران مصرف «حشیش» رتبه نخست و مصرف «گل» با فراوانی 4/4 درصد، رتبه دوم پرمصرفترین مواد مخدر را دارد و اغلب مصرف کنندگان این ماده مخدر را، مردان و افراد مجرد تشکیل میدهند.
بر اساس پیمایش ملی اعتیاد، 9/51 درصد مصرف کنندگان «گل» در گروه سنی ۱۵ تا ۲۹ سال قرار دارند. امروزه گل یا ماری جوانا در سراسر جهان مصرفکنندگان فراوانی را به خود جذب کرده است.
ماده مخدر گل؛ جزو مواد توهمزایی است که روش استعمال آن آسان است و همین موضوع، باعث گرایش بیش از پیش جوانان به استفاده از «گل» شده است. روز گذشته رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ از دستگیری توزیعکنندگان کیکهای آغشته به ماده مخدر «گل» از طریق فضای مجازی خبرداد. محمد بخشنده با بیان اینکه کنسروهای خوراکی حاوی بستههای ماده مخدر شیشه به مقدار 17 کیلوگرم بود، افزود: سه نفر از قاچاقچیان قصد داشتند، کنسروهای حاوی بستههای موادمخدر شیشه را از کشور خارج و به کشور اندونزی منتقل کنند. باید دانست که قاچاقچیان از هیچ اقدامی برای توزیع و دستیابی به اهداف خود فرو گذار نمیکنند و همین قضیه میطلبد تا مسئولان امر بیش از پیش نسبت به توزیع مواد مخدر در کشور حساس باشند.
این در حالی است که هر روز یک مواد مخدر جدید وارد کشور میشود و همین قضیه میطلبد تا جامعه نسبت به مواد مخدر اطلاعات به روز داشته باشد. هرچند باید تاکید کرد که هنوز در مدارس کشور اقدامی مبنی بر اطلاعرسانی درباره موادمخدر به دانش آموزان انجام نشده است و همین قضیه باعث شد تا نسل جوان نسبت به خطرات ناشی از موادمخدر بیاطلاع پرورش یابد که همین قضیه ابتلا به انواع آسیبها را به دنبال دارد. بر اساس گزارشهای موجود، سن اعتیاد پایینتر آمده و این زنگ خطری برای خانوادهها، جامعه شناسان، کارشناسان و صاحب نظران است، باید در یک فراخوان عمومی همه آحاد مردم را از طریق رسانهها، فضای مجازی و سایر وسایل ارتباط جمعی برای گردهمایی و بسیج ملی علیه مواد مخدر دعوت کرد.
اقدامات پیشگیری
بسیاری از مسئولان امر در صورت ورود یک مواد مخدر جدید با این توجیه که نباید جامعه را حساس کرد، نسبت به مواد و خطرات ناشی از مصرف آن اطلاعرسانی نمیکنند، طبیعتا در این شرایط ماده در جامعه تسریع پیدا میکند، طبیعتا وقتی که رفتارهای پرخطر در جامعه افزایش می یابد، اخبارش هم در رسانهها مطرح میشود، چون در کشور دیدگاه پیشگیری در زمینه آسیبهای اجتماعی وجود ندارد و تاکنون در حوزه پیشگیری اقدامات مناسب انجام نشده است. چندی قبل یک کارشناس اعتیاد درباره چگونگی فعالیت مسئولان برای کاهش آسیبهای ناشی از مواد مخدر در جامعه به خبرنگار «آرمان» گفت: باید مسئولان در دیدگاه پیشگیرانه اطلاعرسانی را در دستور کار خود قرار دهند. رویا نوری افزود: هر روز شاهد ورود یک ماده مخدر جدید به کشور هستیم، اما همچنان جامعه ما نسبت به این قضیه ناآگاه است. از سوی دیگر تولیدکنندگان مواد مخدر هر روز در پی تولید ماده جدید و شیوههای جدید آن در افزایش اعتیاد در جامعه هستند.
در این شرایط با بررسی کم و کیف آگاهی جامعه باید گفت که جامعه ما نسبت به سیستم تولیدکنندگان مواد اعتیادآور از آگاهی و علم مناسب برخوردار نیست، چون نمیتواند پیش بینی کند. در واقع برنامهها و دیدگاههای موجود در جامعه ما آیندهنگر نیست و افراد در مقطع مداخلات آنی ورود میکنند. او تاکید کرد: ساختار کنونی به دلیل نداشتن برنامههای پیشگیرانه با چالش مواجه است. در این وضعیت وقتی فردی به اعتیاد مبتلا باشد، نسبت به ترک و سمزدایی آن اقدام میشود، طبیعتا در این دیدگاه برخی از افراد قربانی میشوند.
کیکهای «گلی» برای تولد!
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ گفت: ماموران پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ با همکاری عوامل رصد اطلاعاتی دایره فتا دو کیلو و ۷۵۰ گرم کیک آغشته به ماده مخدر «گل» را کشف و چهار نفر را در این رابطه دستگیر کردند. بخشنده با بیان اینکه این افراد کیکهای آلوده را در مهمانیها، پارتیها و تولدها توزیع میکردند، اظهار کرد: این افراد به ازای هر یک کیلوگرم از کیکها مقدار ۵۰۰ گرم ماده مخدر شیشه مخلوط کرده بودند. همچنین او از انهدام باند توزیع کننده مخدر هروئین خبر داد و افزود: با اشرافیت و رصد اطلاعاتی چهار ماهه عوامل پلیس مبارزه با مواد مخدر یک باند توزیع کننده هروئین در جنوب پایتخت منهدم و چهار عضو اصلی این باند دستگیر شدند که در بازرسی از مخفیگاه این افراد مقدار ۲۵۰ کیلوگرم ماده مخدر هروئین کشف و دو خودرو توقیف شد.
رئیس پلیس مبارزه با مواد مخدر پایتخت با اشاره به کشف ۱۷۸ کیلوگرم ماده مخدر تریاک جاساز شده در لوله پلیکا در باک یک اتوبوس مسافربری در ترمینال جنوب اظهارکرد: با رصد اطلاعاتی چند ماهه همکارانم، یک باند پنج نفره توزیع کننده مواد مخدر که اقدام به انتقال و توزیع ماده مخدر تریاک از جنوب کشور به پایتخت میکردند، شناسایی و منهدم شدند. بخشنده درباره عملکرد پلیس مبارزه با مواد مخدر تهران بزرگ در دو هفته گذشته نیز گفت: ماموران پلیس با اشرافیت کامل اطلاعاتی و کنترل محورهای مواصلاتی به پایتخت ۴۳ قاچاقچی که در قالب پنج باند توزیع کننده موادمخدر فعالیت داشتند را دستگیر کردند. به گزارش ایسنا، به گفته بخشنده طی این مدت بیش از سه هزار خرده فروش و معتاد دستگیر و جمعآوری شدند و مقدار یک تن انواع مواد مخدر کشف و ۱۹۸ دستگاه خودرو و موتورسیکلت توقیف شد.
معضل ماده مخدری به نام “گل” در ایران
اخیرا هشدارها و گزارشها در باره شیوع ماده روانگردان “گل” افزایش یافتهاند. برخی معتقدند که “گل” بهتدریج جانشین “شیشه” میشود. رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ناجا از “افزایش کشفیات گل” نسبت به سال گذشته خبر داده است
حسین اسدبیگی، رئیس اورژانس اجتماعی ایران میگوید که طبق آمار رسمی ستاد مبارزه با مواد مخدر، «گل پس از تریاک، دومین مخدر مصرفی کشور است». او هشدار میدهد که این ماده روانگردان «در میان برخی از جوانان و نوجوانان ایرانی به شدت رایج شده است».
بر اساس آماری که ستاد مبارزه با مواد مخدر در سال ۱۳۹۱ منتشر کرده بود، “شیشه” بعد از تریاک پرمصرفترین ماده مخدر و محرک بهشمار میرفت.
به گفته کامییز سلطانینژاد، مسئول آموزش آزمایشگاههای سازمان پزشکی قانونی، مصرف شیشه در آن سال ۲۶ درصد سهم مواد را به خود اختصاص داده بود. این کارشناس میگوید که مصرف شیشه در ایران تا سال ۱۳۸۷ “بسیار محدود” بوده است.
“خبر آنلاین” در گزارشی پیرامون مصرف “گل” در ایران به نقل از محمدرضا قدیرزاده، روانپزشک و درمانگر اعتیاد مینویسد: «اینکه تبعات شیشه نسبت به مصرف گل و حشیش بسیار بیشتر است، باعث میشود که بسیاری از این جایگزینی خوشحال باشند».
قدیرزاده ضمن برشمردن زیانهای “گل” میگوید: «متاسفانه آنچه که ما میبینیم نشان دهنده آن است که سن مصرف به دبیرستان کشیده شده است و به طور کلی از سنین ۱۵ سالگی به بعد شاهد افزایش شیوع مصرف کانابیس هستیم.»
“گل” چیست؟
این ماده رونگردان از دسته کانابیس و در واقع ماریجوانای تغییر یافته است. در برخی منابع آمده است که “گل” نوع طبی ماریجوانا یا گرس است که از گیاه شاهدانه هندی گرفته میشود و ماده اصلی آن تتراهیدروکانابینول است.
در گزارش “خبرآنلاین” آمده است: «این گیاه با دارا بودن حداقل ۲۴ درصد ماده مخدر تتراهیدروکانابینول و مواد شیمیایی دارای اثرات اعتیادآور برای مصرفکننده است در حالی که ماریجوانای معمولی (غیر طبی) دارای کمتر از۸ درصد تتراهیدروکانابینول بوده لذا اثرات سوء مصرف نوع طبی آن را بدنبال ندارد.»
در ایران هنوز پژوهش و بررسی جامعی در باره پیامدهای مصرف “گل” صورت نگرفته، اما برخی کارشناسان میگویند که اگر شخص به کشیدن آن عادت کند، در صورت عدم مصرف دچار اضطراب شدید، بیقراری، وحشتزدگی و تپش شدید قلب میشود.
آمار اعتیاد زنان ایرانی پیوسته افزایش مییابد
اعتیاد به “گل” و درمان آن
به گفته یک پزشک متخصص ترک اعتیاد، مشکل اصلی در ایران کمبود کارشناسان و روانشناسان ویژه اعتیاد است و اطلاعات و آماری که در رسانهها منتشر میشود “فلهای” و “برای خالی نبودن عریضه” است. او میگوید: «خیلیها که اسم کارشناس روی خودشان گذاشتهاند مثلا برای ترساندن جوانان هشدار میدهند که “با یک بار کشیدن گل یا شیشه معتاد میشوید”. این درست نیست. اگر جوانی یک بار کشید، دو هفته نکشید، مطمئن میشود که معتاد نشده و به این نتیجه میرسد که میتواند به کشیدن ادامه دهد. این جوان به این شکل غرق اعتیاد میشود. نباید فکر کنیم که با ایجاد ترس از یک ماده مخدر، باعث دوری جوانان از آن میشویم. کسی که این طور فکر میکند، کارشناس نیست. باید واقعیت را به جوانان گفت که اعتیاد به مرور اتفاق میافتد، طوری که مصرفکننده اصلا متوجه آن نمیشود.»
اسد بیگی، رئیس اورژانس اجتماعی ایران در باره درمان اعتیاد به “گل” و دیگر مشتقات کانابیس میگوید: «این مخدرها یا محرکها “درمان دارویی” ندارند بلکه “درمان علامتی” دارند؛ یعنی فرد مصرف کننده پس از مصرف این مخدرها یا محرکها دچار عوارضی همچون افسردگی میشود و به طور مستقیم برای درمان افسردگی آنها دارو تجویز میشود. بنابراین مانند تریاک یا هروئین نمیتوان آنها را درمان کرد.»
به گفته اسد بیگی، فرد معتاد به “گل” نیز مانند افراد “شیشه”ای باید “روان درمانی” شود «و دارو درمانی فقط برای عوارض جانبی آن ارائه میشود.»
براساس آخرین آمار شمار معتادان ایران بیش از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر است. به گزارش “خبرآنلاین” «ماری جوانا و مشتقات آن شامل گل، گرس یا علف با ۹/ ۱۱ درصد، پس از تریاک دومین مواد مخدر مصرفی در میان مصرفکنندگان مستمر مواد مخدر در کشور اعلام شده است.»
اقدامات نیروی انتظامی
گزارشهایی که تاکنون در باره اقدامات نیروی انتظامی علیه تولیدکنندگان و فروشندگان ماده روانگردان “گل” منتشر شده، کلی هستند. مسعود زاهدیان، رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ناجا نیز ضمن اشاره به “تغییر الگوی مصرف مواد مخدر” و گرایش جوانان به “گل” گفته است: «اقدامات موثری از سوی پلیس در این زمینه انجام شده است».
او در این رابطه به شبکههای بینامی اشاره کرده که به گفته او «در فضای مجازی فعال بودند و با پیگیری ما منهدم شده و ضربه خوردند.»
به گزارش ایسنا و به نقل از زاهدیان، سیاست پلیس در مرحله اول پیشگیری و سپس برخورد سلبی خواهد بود. علاوه بر این، برخورد با تولید خانگی این گیاه نیز جزو اولویتهای پلیس عنوان شده است.
ایسنا مینویسد: «رئیس پلیس مبارزه با موادمخدر ناجا با بیان اینکه تاکنون اقدامات اطلاعاتی خوبی در این زمینه انجام شده است، درباره میزان کشفیات این مواد نیز گفت: در حوزه گل کشفیات ما نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.»