نگام ،اقتصادی_هر سال با نزدیک شدن به بازگشایی مدارس، تکاپوی مردم برای خرید لوازمالتحریر بیشتر میشود، اما گرانی ناشی از شرایط نابسامان اقتصادی کشور در سال جاری، گریبانگیر بازار لوازمالتحریر هم شدهاست.
چند وقتی است که وضعیت بازار طلا و ارز و به تبع آن بازارهای وابسته به آن دچار التهاب و نابسامانی شده است و این التهاب در هفتهها و ماههای اخیر نیز بیشتر شده است به طوری که ساعتی نیست که نرخ طلا و ارز دچار تغییر و نوسان نشده و بالا یا پایین نرود.
همین امر باعث بروز اعتراضات به حق صنفی در برخی از اصناف به خصوص صنف طلافروشان، فروشندگان لوازم خانگی و تلفن همراه و حتی لوازم التحریرفروشان شده است.
در حالی که بسیاری از مسؤولان دولتی معتقد هستند این افزایش قیمتها حباب و ناشی از جو روانی است، علی لاریجانی در همایش سراسری قوه قضاییه گفت: مشکلات اقتصادی فقط جو روانی نیست بلکه بسیاری افراد به دنبال منفعت خود هستند از این رو به سمت افزایش نقدینگی می روند.
با توجه به اینکه به فصل سال تحصیلی جدید نزدیک میشویم خانوادهها اخیرا سمت و سویشان به سمت لوازم التحریر و تهیه آن است اگر چرخی به داخل شهر بزنیم میبینیم انواع لوازم التحریر در بازارها به چشم میخورد و، اما افزایش قیمت باعث شده که خانوادهها در خرید این لوازم کم آورند.
در شرایطی که محدودیتهای وارداتی برای برخی از اقلام وضع شده و شرط واردات به ازای صادرات اگر بخواهید به سراغ اجناس خارجی بروید، باید ٢ برابر قیمت اجناس داخلی پول خرج کنید. قیمت هر خودکار خارجی ٥هزارتومان، پاککن ٤هزارتومان، مدادنوکی حدود٣٥هزارتومان و مدادرنگیهای ٣٦رنگ به ٧٥هزار تومان میرسید که البته مدل ایرانی آن ٢٥هزار تومان بود
«این پاک کن چند؟ این مداد چند؟ این دفتر چهل برگ چند؟» اینها دیالوگ مشترک پدر و مادرهایی است که با چشمهایی نگران برای خرید تک تک اجناس قیمت میگیرند. درحالی شمارش معکوس برای کلید زدن سال تحصیلی ٩٧-٩٨ شروع شده که نه از رونق بازار خبری است و نه از شور و هیجان برای خرید لوازمالتحریر. آنگونه که رئیس اتحادیه لوازمالتحریر میگوید: افزایش ٦٠درصدی قیمتها بازار را حسابی بیرمق کرده و مردم سعی میکنند تنها اقلام اساسی لوازمالتحریر آن هم به مقدار خیلی کم خریداری کنند.
بر اساس اعلام مسئولان آموزش و پرورش تعداد دانشآموزان سال گذشته کشور، ١٢میلیون و ٢٤٢هزار نفر بوده است. ٦میلیون و ٨٥٠هزار نفر آنها در مقطع ابتدایی، ٢میلیون و ٢١٢هزار نفر در مقطع راهنمایی و ٣میلیون و ٢٧٠هزار نفر در مقطع دبیرستان تحصیل کردند. اگر فرض کنیم، این ١٢میلیون نفر، هرکدام بهطور متوسط مبلغ ٦٠هزار تومان برای خود لوازمالتحریر خریده باشند، با یک حساب و کتاب جزیی میتوان فهمید که گردش مالی این بازار در آستانه مهر چیزی حدود ٧٣٥میلیارد تومان است!
هرسال نمایشگاههای لوازمالتحریر در آستانه مهر ماه برگزار میشود. نمایشگاههایی که در ذهن عموم اجناس کم کیفیت را برای فروش میآورند. امسال نمایشگاه لوازمالتحریر در مصلای تهران برگزار شده است و با آنکه جمعیت زیادی برای خرید به آنجا آمدهاند، اما معتقدند قیمتها تفاوت چندانی با قیمتهای سطح شهر ندارد. آنها تأکید میکنند که تنها حسن نمایشگاه این است که کالا به اندازه کافی وجود دارد و امسال هم با مشکلاتی که در بازار وجود داشته تنوع اجناس بد نیست.
اما برای کسی که حوصله گشتوگذار در بازار و نمایشگاه یا فروشگاه محلهاش را نداشته باشد و بخواهد اینترنتی خرید کند، اوضاع چگونه است؟ با یک جستوجوی کوتاه در فروشگاههای اینترنتی مثل بامیلو و دیجیکالا با قیمتهایی کمی گرانتر از بازار، نمایشگاه و مغازهها مواجه شدیم، اما نکته جالب تخفیفهای ٧٠ و ٨٠درصدی بود که روی این اجناس اعمال شده بود!
میتوانید برای خرید کرد ن در لحظه آخر هم اقد ام نکنید، با صبر و حوصله و پرسوجو یا حتی یک جستوجوی ساد ه، مکانها یا جاهایی که برای خرید مناسب است و قیمتهای متنوعتری دارند، پید ا کنید. یکی از معروفترین مکانها برای خرید لوازمالتحریر بازار بینالحرمین در بازار بزرگ است. اگر به دنبال فانتزیها یا کاغذهای خاص و مدادهای حرفهای هستید (سیاه و رنگی) سعی کنید، سری به بهارستان و خیابان ظهیرالاسلام بزنید؛ بههرحال این خیابان، بورس کاغذ به هر اندازه و شکلی؛ اصلیترین اقلام لوازمالتحریر مدرسه و د انشجویی شامل د فتر، خود کار، مداد و ملزومات آن مثل تراش و پاکن است.
خودکارها در بازار تنوعی نزد یک به ٣٠ طرح و مدل و برند دارند و البته برندهای حرفهای خود کار و خود نویس جزو این تعداد نیستند و آنها در اقلام لوکس طبقهبندی میشوند. بازه قیمتی برای خودکارهای معمولی از هزار تومان خود کار بیک تا ٧هزار تومان یک خود کار استدلر است و در بعضی مارکها خودکارهای ٩ و ١٠هزار تومانی هم وجود دارد که رویه آن از چوب یا جنسهایی سازگار با طبیعت است. خودکارهایی با بازههای قیمتهای متوسط بیشتر مارکهای کرهای یا برندهای مرغوب چینی یا ترک هستند.
حریصانه نخرید!
در چند سال اخیر خرید از نمایشگاههای فصلی به یکی از تفریحات و بخشی از الزامهای شروع سال جدید (سال جدید تحصیلی یا سال نو و عید فرقی ندارد) تبد یل شده است. سال جدید تحصیلی هم در راه است. خرید از نمایشگاه هم خوب است، اما همه مایحتاج نباید در همان ابتد ای سال خرید ه شود، بهخصوص لوازم مصرفی که پیش از مستهلکشد ن به سرعت تمام میشوند، مثل مداد و د فتر، بنابراین هر بار به اند ازه د و تا سه ماه از این لوازم خرید کنید. هیچوقت بیش از این حتی به بهانه اینکه «از نمایشگاه میخریم» یا «ارزانتر از این کجا پید ا میشود» خود تان را گول نزنید. هرقدر بیشتر بخرید، د ورریز آن هم بیشتر خواهد بود، به این د لیل که لوازم مصرفی با میزان مصرف بالا استهلاک بالایی دارند و در ضمن اقلام اصلی لوازمالتحریر که همان د فتر و کتاب است، بسیار جاگیر و حمل آن هزینهبر است، حتی برای خرید ار خرد. لوازمالتحریر هم تاریخ انقضا دارند، بنابراین در خرید و انبارکرد نشان عجله نکنید. یک خود کار عمرش نهایت د وسال است. یک د فتر با برگهای سفید (بد ون باکتری) باشد، حد ود ٢ تا ٣سال عمر میکند و پس از آن کیفیت اصلی خودرا از د ست مید هد. یک تراش در کمتر از ٦ ماه کند میشود و یک مداد اگر ارگانیک نباشد، کمتر از ٣ماه دوام دارد. البته مدادهای ارگانیک تا بیش از ٣سال هم دوام دارند. پاکنها در بهترین نوع خود حد ود ٢سال دوام دارند و بعد از آن اکسید ه میشوند و به خوبی پاک نمیکنند. اما با همه این احوال، خریدن ٢ تا ٣ عد د د فتر یا مداد اضافه خانه را برای خانواد ههایی که بچههای مدرسهای دارند، امن و خیال والدین را راحت میکند.
محمدی با بیان اینکه گرانی لوازم التحریر و پایین آمدن قدرت خرید مردم موجب کسادی بازار در آستانه مهر شده است، افزود: حداقل با افزایش 20 درصدی درلوازم التحریر مواجه هستیم.
وی با اشاره به اینکه در چند سال گذشته شهریور ماه مغازه های لوازم التحریر بسیار شلوغ می شد، افزود: امسال نسبت به سال های گذشته مردم کمتر به خرید می آیند.
این فروشند با بیان اینکه منبع درآمد ما هم بیشتر در فصل شهریور ماه است، گفت: بازار به شدت تحت تاثیر قدرت خرید مردم قرار داد به عنوان مثال اگر فردی در سال گذشته 100 هزار تومان برای لوازم التحریر هزینه کرده است، امسال با قیمت 50 تومان فقط لوازم ضروری را خریداری می کند.
محمدی با اشاره به دعوای چند روز پیش یکی از خانواده ها در مغازه اش،گفت: مرد خانواده شرمنده بچه هایش است و نمی تواند هر آنچه آنها می خواهند خریداری کند.
یکی از خریدارن لوازم التحریر نیز با گلایه از افزایش قیمت ها، گفت: نمی توانم همه درآمد خود را برای لوازم التحریر هزینه کنم، مدرسه رفتن هزینه های دیگری نیز دارد.
وی با بیان اینکه لوازم التحریر ایرانی هم در بازار بسیار کم است، بیان داشت: لوازم التحریر خارجی به شدت افزایش قیمت داشته است و مدادی که در سال گذشته هزار تومان خریدم امسال 3 هزار تومان شده است.
وی بر ضرورت نظارت بر بازار تاکید کرد و گفت: دولت اجازه ندهد جیب مردم هر روز خالی تر شود.
در واقع سونامی افزایش قیمت ها موجب شده تا داد مردم بلند شده و از مسئولان امداد طلبند،به نظر می رسد مسئولان باید راه را برای سوء استفاده کنندگان و دلالان ببندند تا نتوانند از آب آلود ماهی بگیرند.
“فریدون رستمخانی” رئیس اتحادیه نوشتافزار و لوازمالتحریر فروشان زنجان نیز به موضوع گرانی لوازم التحریر عکس العمل نشان داد و گفت: با وجود وفور لوازمالتحریر در بازار افزایش چشمگیر قیمتها مردم را ناراحت کرده است.
وی با بیان اینکه متاسفانه قیمت برخی لوازمالتحریر با 30 درصدی مواجه است، بیان داشت:پایین بودن قدرت خرید مردم نیز مزید علت برای کاهش تقاضا شده است.
این مسئول با اشاره به تغییر ساعتی قیمت لوازم التحریر، گفت:عمده فروشان لوازم التحریر نیز فقط فروش نقدی دارند که این امر موجب نارضایتی این صنف شده است.
وی با بیان اینکه 90 درصد کالاهای ارائه شده خارجی است، گفت: بازار در دست لوازم التحریر خارجی است و کمتر می توان کالای ایرانی پیدا کرد.
این مسئول دستفروشان را یکی از موانع در این زمینه عنوان کرد و گفت: این افراد هر سال یک ماه مانده به بازگشایی مدارس کاسبی مجوزداران را کساد می کنند.
یکی دیگر از شهروندان زنجانی که در فروشگاه دیگری مشغول خرید لوازم التحریر بود، به خبرنگار موج رسا، گفت: قیمت ها نسبت به سال گذشته افزایش دارد فقط توانستم وسایل ضروری را خریداری کنم.
مصطفی بیگی با بیان اینکه کاش دولت تدبیری برای لوازم مدرسه دانش آموزان می کرد، گفت: هزینه های بسیار زیادی از این جهت به خانواده ها تحمیل می شود.
وی با بیان اینکه قدرت خرید لوازم التحریر برای تنها فرزندم را ندارد، گفت: متاسفانه یکی دیگر از دغدغه ها متفاوت بودن قیمت ها در جاهای مختلف شهر است مثلا در 20 متری سفر آباد قیمت چیز دیگری است و در چهار راه به قیمت دیگری عرضه می شود.
این شهروند زنجانی قیمت یک قلم جنس را متغییر بین 20 تا 50 هزار تومان عنوان کرد و گفت: به همین دلیل باید امسال برای خرید ارزانتر بیشتر تلاش کنیم.
وی محصولات داخلی را نیز نایاب در زنجان عنوان کرد و گفت: شهرهای دیگر را خبر ندارم اما در زنجان فقط چند مغازه لوازم التحریر ایرانی ارائه می کنند.
هفته نخست شهریور، طبق رسم هر سال در محل مصلی امام خمینی نمایشگاه نوشتافزاری برپا شد که شعارش حمایت از کالای ایرانی بود؛ اما با نگاهی اجمالی به اجناسی که در غرفهها وجود داشت میشد فهمید که آنچنان هم خبری از جنس ایرانی نیست.
در هر غرفه انبوهی از دفتر وجود داشت که اکثرا نام برندهای ایرانی بر روی آن نقش بسته بود، اما وقتی از فروشندگان که برخی هم خود تولیدی داشتند میپرسیدیم، میگفتند که مواد اولیه تولید کاغذ وارداتی است و دلیل گران شدن دفتر هم همین است.
در این غرفه ها قیمتها به طور متوسط برای دفتر 40 برگ 4000تومان، دفتر 50 برگ 4500تومان، برای دفتر 60 برگ 5000تومان، برای دفتر 80 برگ 5500تومان و برای دفتر 100 برگ 6000 تا 8000 تومان بود. اما غرفههای کوچکی هم وجود داشت که متعلق به برندهای ایرانی بود و قیمت دفترهایشان از1200تا 5000 تومان متفاوت بود.
قیمت هر عدد مداد نیز هزار تومان بود که اگر بستهای خرید میکردید قیمت حدود 800 تومان تمام میشد و این درحالیست که قیمت هر مداد سیاه سال گذشته 750 تومان بوده است.
اما غرفه داران حاضر در نمایشگاه با اشاره به افزایش قیمت ها از میزان استقبال از این نمایشگاه راضی نبودند، در این زمینه یک فروشنده با گلایه از این موضوع که امسال نمایشگاه نسبت به سال گذشته بسیار خلوتتر شدهاست، گفت: همانطور که همه چیز گران شده است، قیمت لوازمالتحریر هم نسبت به سال گذشته 20 تا 50درصد افزایش یافتهاست.
اما یک غرفه دار دیگر که خود از فروشندگان بازار بود مدعی شد که قیمتها 200 برابر شدهاست و ادامه داد: 70درصد مردم مایل به خرید کالای ایرانی هستند زیرا ارزان تر است.
در این زمینه رییس اتحادیه فروشندگان نوشت افزار در گفت و گویی از افزایش 60 درصدی لوازمالتحریر و ادامه دار بودن این روند صعودی خبر داد و گفت: در چند سال اخیر ما درگیر رکود در این صنف بودیم و با توجه به مشکلات پیش آمده در بازار ارز و عدم ترخیص کالا از گمرک، امسالمشکلات ما بیشتر شده است.
نکته جالب در خصوص خریداران این بود که در پاسخ به این پرسش که آیا از قیمتها رضایت دارند میگفتند از قیمت مغازههای بیرون اطلاعی ندارند و با شنیدن برگزاری نمایشگاه برای خرید آمدهاند.
اما در این بین اکثر فروشندگان درپاسخ به این سوال که همین اجناس را در مغازههایشان چند میفروشند یا چند خریدهاند؟ با گفتن اینکه ما تولیدی هستیم، فروش تکی نداریم یا مسئول فروش الان حضور ندارد از پاسخ سرباز میزدند.
یک فروشنده اما به این سوال پاسخ داد: خودکار خارجی Panter که اینجا 2000تومان فروخته میشود 1100تومان خریداری شدهاست، اما اگر به قیمت قبل بفروشیم میتوانیم نصف همین بسته خودکار را بخریم زیرا الان قیمت خرید آن به 1950تومان رسیدهاست.همین خودکار و خودکار canco در مغازههای سطح شهر به ترتیب2500و1500 تمام فروخته میشود.
در بازار بزرگ چه میگذرد؟
بازار بزرگ تهران محلی است که مردم برای خرید به سراغش میروند و از نمایشگاه بسیار شلوغتر است و این درحالیست که خود بازاریان در نمایشگاه غرفه میگیرند و باید اجناسشان را آنجا ارزانتر بفروشند.
بر اساس این گزارش قیمت دفترها در بازار تفاوتی با نمایشگاه نداشت اما نسبت به فروشگاههای نوشت افزار سطح شهر حدود 1000تا1500تومان ارزانتر بود.
البته در این بین دفترهای ایرانی یک برند خاص به چشم میخورد که هیچ تفاوتی با مدلهای دیگر نداشت اما حدود 1000 تا 1500 تومان گرانتر بود.
یک فروشنده دلیل این تفاوت قیمت را فقط “برند” بودن آن دفتر دانست و گفت: از نظر من این دو هیچ تفاوتی با هم ندارند و همانطور که میبینید حتی جلدشان هم کاملا شبیه هم است، اما چون آن اسم روی آن دفتر خورده گرانتر فروخته میشود.
خارجیها چند؟
اما اگر بخواهید به سراغ اجناس خارجی بروید، قطعا با قیمتهای بالاتری مواجه خواهید شد. قیمت هر خودکار خارجی 5هزارتومان، پاککن 4هزارتومان، مدادنوکی حدود35هزارتومان و مدادرنگیهای 36رنگ به 75هزار تومان میرسید که البته مدل ایرانی آن 25هزار تومان بود.
یک خریدار که خودش هم معلم بود قیمتهای بازار را از همهجا منصفانهتر دانست و گفت:البته نمیتوان منکر گرانی هم شد، البته مردم چارهای ندارند و خرید میکنند ولی من ترجیح میدهم جنس خارجی بخرم چون ایرانیهایش به درد نمیخورند.
گرانفروشی سایتها!
اما برای کسی که حوصله گشت و گذار در بازار و نمایشگاه، یا فروشگاه محلهاش را نداشته باشد و بخواهد اینترنتی خرید کند اوضاع چگونهاست؟
با یک جستجوی کوتاه در فروشگاههای اینترنتی مثل بامیلو و دیجیکالا با قیمتهایی کمی گرانتر از بازار، نمایشگاه و مغازهها مواجه شدیم؛ اما نکته جالب تخفیفهای 70 و 80 درصدی بود که بر روی این اجناس اعمال شده بود!
قیمت یک بسته دوتایی پاککن فابر کاستل که در حقیقت دانهای 2000تومان است، 15هزارتومان بود که با تخفیف 55درصدی به 6700تومان رسیده بود.
یک بسته مدادرنگی 36رنگ فابرکاستل هم که در مغازهها 75هزار تومان است به همراه یک پاککن از همین برند که قیمتش 2هزار تومان است، در سایت دیجیکالا 99هزار تومان به فروش میرسد.
هرچند فروشندهای میگوید با نوسانات دلار قیمت اقلام خارجی دوبرابر شده است اما این تفاوت قیمت در بازارهای داخلی را هیچ نرخ دلاری توجیه نمیکند.
باید دید مسئولان و نهاد ناظر چه زمانی برای کنترل قیمتها اقدام میکنند و آیا در آستانه بازگشایی مدارس ستاد تنظیم بازار با گران فروشان برخورد خواهد کرد؟