نگام ، حسن مقیمی _ بعد از چند سالی و بالا و پایین، سرانجام اولین بار در کتاب مرجع سال 2009 FATF برای کشورها و ارزیابان، معیارهای نهایی بررسیهای FATF معرفی شد، اما از 9 سال قبل از آن، یعنی از سال 2000 میلادی، گروه ویژه اقدام مالی، در گزارشهای سالانهاش، یک «لیست سیاه» از کشور هایی که با معیار این نهاد، پرخطرترین کشورها برای سرمایهگذاری هستند قرار داده بود. این لیست سیاه همان لیستی بود که از طرف « سازمان همکاریهای اقتصادی و توسعهای» یا OECD نیز منتشر میشد و عنوان آن هنوز هم «کشورها و قدرتهای نامناسب برای همکاری» است.این لیست شامل کشورهایی است که از نظر کارشناسان این سازمان، در مبارزه جهانی علیه پولشویی و تامین مالی تروریسم همکاری نمیکنند. البته با وجود تمام انتقادهایی که به این لیست وارد بوده است، بعد از اجلاس « جی 20» در سال 2008 این نهاد تصمیم گرفت بررسیهایش را دقیقتر و معیارهایش را سختگیرانهتر بررسی کند.در سال 2009 برای اولین بار، نام ایران در کنار نام پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان وارد لیست سیاه پیشنهادهای سرمایهگذاری FATF شد. در سالهای بعدی نیز گزارشها ادامه پیدا کرد و نام ایران در راس لیست سیاه به چشم میخورد، در حالی که FATF این حق را برای خودش محفوظ میدانست که در بررسیهای تازه نام بعضی کشورها را از لیست حذف و نام کشورهای دیگری را به آن اضافه کند، اما ایران در کنار کره شمالی، در جایگاهی حتی بدتر از «لیست سیاه» و در فهرست کشورهایی قرار میگرفت که توصیه میشد علیه آنها «اقدامات مقابلهای» انجام شود. با تلاشهای مستمر دولت یازدهم حدود دوسالی است ابزار مقابله علیه ایران تعلیق شده است اما با وجود تمامی این دشواری ها ، از درون حاکمیت هم سنگ اندازی های بسیاری نسبت به آن صورت گرفت.
پیرامون همین موضوع همکلام شدیم با آقای حسن جمشیدی خراسانی که در ادامه می خوانید :
نگام : با تلاشهای مستمر دولت یازدهم حدود دوسالی است ابزار مقابله علیه ایران تعلیق شده اما اگر قوانینی که هم اکنون در مجلس در دست بررسی است تصویب نشود مجددا به لیست سیاه برمی گردیم. اگر در لیست سیاه بمانیم چه اتفاقی میافتد؟
قوانین و مقررات جهانی مثل حقوق بشر و یا همین قانونFATF محصول دنیای غرب است. فرآورده ی تمدن غرب است. همان تمدنی که سیستم مجهز اتاق عمل برای جراحی را ساخت .
همان سیستمی که هواپیما و باند و فرودگاه و برج مراقبت برای راحتی سفر بشر را ساخت .
همان تمدنی که کارخانه و تجهیزات مدرن برای بشر به ارمغان آورد مثل خودرو و کشتیرانی و بالابرهای قوی و…
همان تمدن در ذیل همان اندیشه و تفکر برای من و شما حقوق بشر را به ارمغان آورد. دموکراسی را بنا نهاد. لیبرالیسم را طراحی کرد. FATF همان اندازه برای بشر می تواند خطرناک باشد که بالن های ساخته شده در قلب برای عروقهای بسته دهشتناک و خطرناک است. نمی دانم چرا بعضی به دستآوردهای تمدن بشری نگاه سوء دارند. مخالف با حقوق بشر و نیز مخالفت با FATF و یا هر قانون و دستآورد تمدن جدید از دیرباز در کشور با خوش اقبالی مواجه نشده است. در همین مشهدِ ما با دوش حمام مخالفت می شد. خود شاهد بودم که چگونه از آفتابه در برابر شیلنگ در توالتها، دفاع جانانه می شد. رگهای گردن بالا می زد. مگر در همین شهر مساله اصلی زینهای دوچرخه نبود. نجس است یا پاک. مگر در همین شهر حرمت و حلیت نوشابه ها مطرح نبود. چون متعلق به این و یا به آن است. یقینا حالا که مثلا نوشابه متعلق به فلان مرکز علمی یا پژوهشی است هفتاد برابر صواب دارد. مخالفت با تمدن و مخالفت با صنعت و مخالفت با دستآوردهای بشری سابقه دار است.
در مشهد ساعت مچی برای ما عیب ، بلکه خلاف شرع بود. با دوچرخه انگلیسی یا روسی به مدرسه می رفتیم. معلم ما با فولکس آلمانی به مدرسه می آمد ولی ساعت مچی سوئیسی جرم بود. آقایان رسما اعلام کرده اند که هر دستآورد بشری برای در حصار بردن علم اهل بیت است و این منحصر در زمان ما نیست. حتی با قاطعیت می گویند که بیت الحکمه را برای بستن درخانه ائمه گشودند. علی رغم تاکید آیات و روایات از بهره گیری دستآوردهای بشری ، متاسفانه بعضا در این توهم هستند که این دستآوردها نتایج خوبی ندارد.
البته از بیمارستانهایش استفاده می کنند. از وسیله نقلیه و آسانسورش استفاده می کنند ولی نسبت به قوانین راهنمایی و رانندگی اش فروتن نیستند. البته این هم ناشی از روحیه خاص قانون شکنی است. فرقی نمی کند. هرکجا که بتوانند از پذیرش قوانین و مقررات سرباز می زنند. ولی دیری نخواهد پایید. قوانین و مقررات جهانی مثل صلح ژنو مثل بانک جهانی و... همه اینها هم چون آش خاله است.بخوری پاته ، نخوری هم پاته. نخوری به زور به خورد شما خواهند داد.
اگر کسی در برابر قوانین راهنمایی و رانندگی مقاومت کند یقینا با جریمه های سخت تر رو به رو خواهد شد و در نهایت راهنمایی و رانندگی با او به مثابه بیمار تعامل خواهد کرد. کوشش می کنند تا درمان شود. ولی طی این مدت بر خودِ بیمار سخت تر خواهد گذشت.
یقینا اگر ایران تن به مقررات جهانی ندهد شرایط بر کشور سخت تر خواهد شد. بعضی از قوانین شاید در جهت بهبود باشد ولی بعضی از قوانین جهت پیشگیری از عواقب وخیم آن است از جمله FATF که اگر هر کشور بدآن تن در ندهد یقینا با طرف مقابل که مشکل در سیستم اقتصادی ایجاد می کند مشارکت و مباشرت داشته است. یقینا شرایط سختی بر ایران تحمیل خواهد شد. البته دولت باید تلاش کند. هیات دولت باید سراغ آقایان بروند و جریان دوش حمام و شیر آب توالت را خوب توضیح بدهند که به نفع جامعه جهانی و به سود خود ما است.
نگام : گفته می شود با پیوستن به FATF اطلاعات ایران از کشور خارج می شود و در اختیار بیگانگان قرار می گیرد. نظر شما در این باره چیست؟
این نوعی عوام فریبی است. در کشور ما به جای آنکه تلاش کنند تا به مردم نسبت به جامعه جهانی و دستآوردهایش اطلاعات درست بدهند متاسفانه صادقانه رفتار نمی شود. اخلاق به مسلخ برده شده است. واقعیت امر بیان نمی شود. واقعا وقتی که خود آقای روحانی امنیتی است. بعضا اعضای کابینه خاستگاهشان سپاه و یا اطلاعات است. یعنی خاستگاهشان امنیتی است. وزارت اطلاعات هم که زیر مجموعه دولت است و مسئول این اموراست.
واقعا اینها عقلشان نمی کشد که تحت عنوان FATF می خواهند از کشور ما اطلاعات بیرون بکشند و منی که درون حوزه نشسته ام و درگیر رتق و فتق امور دینی مردم هستم عقلم می کشد که اینها می خواهند اطلاعات را از کشور خارج کنند.
خیر ، این بازی است. این عوام فریبی است. این اطلاعات غلط دادن به مردم است. خودِ آنها باید پای بند عواقب وخیم این اطلاعات نادرست باشند.
نگام : دلواپسان درباره ی FATF می گویند FATF مرتبط با برجام است.آیا این مسئله حقیقت دارد؟
هرچیزی بی ربط و باربط را به هرچیز باربط و بی ربط متاسفانه ربط می دهند. مهم به زانو در آوردن دولت است. حالا که آمریکا و عربستان سعودی و اسراییل ، ایران را مورد حمله ی نعل اسبی قرار داده اند و از سه جهت در صددِ نابودیِ کشور برآمده اند ، اینها به عنوان رکن چهارم ، راه را برای فرار کشور می بندند. در نُرم جهانی همه قوانین به هم ربط دارد. طبیعی است که با برجام بخشی از تحریمها برداشته شد. با این قوانین و مقررات و خروج ایران از لیست سیاه ، بستری فراهم می شد برای برداشتن دیگر تحریمها و کشورهای اروپایی تضمین های بهتری می توانستند بدهند.
از یک طرف ادامه برجام از جانب ایران منوط به تضمینهای اروپاییها است و از سوی دیگر جریانهای افراطی ایران بستر این اعتماد سازی جهت تضمین را به نظر می رسد می خواهند از بین ببرند. من فکر می کنم جریانهای سیاسی داخل کشور بعضا بازی سیاسی را درست بلد نیستند. در بازی کُشتی روی رینگ با کلت و چوب دستی بلکه با مواد منفجره و بمب می آیند و حال آن که روی رینگ قواعد خاص خودش را دارد. قرار نیست ریتم بازی از بین برود تا شما برنده میدان باشید. قرار نیست کشور را نابود کنید تا حرف خود را ثابت کنید.
نگام : در مقابلِ مخالفانِ FATF، طیف موافقان چقدر به صورت جدی در تلاش هستند تا نظرشان در این موضوع تأمین شود؟
به نظر می رسد نسبت به FATF :
۱. نفس مخالفت آقای علم الهدی امام جمعه محترم مشهد به معنای معقولیت و مطلوبیت این قانون و لایحه دولت است. هرنوع مخالفت با لایحه دولت همسویی با ایشان خواهد بود.
۲. پیامکهای تهدید آمیز به نمایندگان از سمت مشهد ، بیانگر آن است که جریانی قوی با پشتوانه نیروهای امنیتی علیه دولت ، تمام قد ایستاده است. نفس این تهدیدها به معنای معقول بودن و مطلوب بودن لایحه دولت است.
۳. تخریب و تهیه طومار و… خود گواه بر کار کارشناسانه و دقیق دولت روی لایحه است. اگر منطقی باشد جای جار و جنجال نیست. کسی که صدایش را بلند می کند یقینا فاقد پاسخهای منطقی است. فاقد پشتوانه تئوریک است. لذا می خواهد قواعدِ بازی را به هم بزند.
اینها با روی کار آمدن دولت روحانی ، منافع زیادی را از دست دادند.
کلا قانون گرایی و تعادل و ثبات به سود جریانهای افراطی از هر طرف نیست. لذا سعی می کنند شلوغ کنند. ولی باید متوجه باشند هر آتشی که به پا شود قبل از همه به چشم خودشان خواهد رفت. در دیماه در مشهد راهپیمایی علیه دولت روحانی راه انداختند. در بسیاری از شهرها نظام و ولایت فقیه و رهبری و… در مرکز حمله ها قرار گرفت. آنها که وارد بازی سیاسی که می شوند، بازی را جدی بگیرند ، و الا زیان بیشتری متوجه خودِ آنها خواهد شد.
نگام : نظر شما درباره رفتارهای سخیف برای مقابله با FATF و بطور مشخص ، راه اندازی تظاهرات و حتی آویزان کردن طومار در مجلس چه میباشد؟
عرض شد که این کار یک کار عوام فریبی است. اصلا با اخلاق سیاسی نمی سازد. جایگزینی احساس و عواطف به جای خرد و اندیشه است. حرکتهای پوپولیستی بلکه لمپنی در فضای دیپلماتیک و سیاسی است.
نگام : آیا شورای نگهبان این اجازه را دارد که وارد این مبحث شود ؟ گفته میشود شورای نگهبان قصد ورود دارد؛
شورای نگهبان وظیفه اش بررسی مصوبات مجلس است و انطباق و عدم انطباق آن با شرع و قانون اساسی.
ولی روحیه سیاست زدگی این نهاد آنها را واداشته است تا بیرون از موضع قانونی خود موضعگیری کند.
به نظر می رسد موضع گیری شورای نگهبان ، جریان قانون مداری و قانون گرایی را تضعیف می کند. شورای نگهبان پس از تصویب می تواند ورود پیدا کند نه قبل از آن.
هر نوع موضع گیری ، دخالت در کار مجلس است.
نگام : پیش بینی شما از آینده FATF برای ایران چیست ؟
والا من پیشگو نیستم.
اگر دولت لایحه را تنطیم کرده پس قصد دولت ، خیانت نیست و الا سنگ روی سنگ بند نمی شود.
به نظر می رسد چاره ای جز تن در دادن به مقررات جهانی نیست. گرچه شاید کمی برای بعضی ها سخت باشد.
نگام : درپایان اگر ناگفته ی خاصی پیرامون این مبحث میباشد برای سایت نگام ؛ ناگفته های ایران ما ،بیان بفرمائید ؛
در کل باید خیلی مراقب بود.
گروه فشارِ سابق با آن سابقه ی درخشان و مشعشع ، شکلِ جدی تری به خود گرفته است.
باید گفتگوها ادامه بیابد. اطلاع رسانی افزایش پیدا کنند و اطلاعات بیشتری به مردم باید داده شود.