نگام ، سیاسی _ از سری گفتگوهای سایت ناگفته های ایران ما در خدمت آقای سعید اکبری هستیم پژوهشگر و فعال سیاسی در ایران
لطفا نظر خود را در مورد شکل گیری اتحاد و مثلث ایران و ترکیه و روسیه بیان نماید؟
با سلام خدمت خوانندگان محترم سایت ناگفته های ایران ما :
در سیاست خارجی یکی از چیزهایی که در سالهای اخیر در کشورهایی یا ابرقدرت هستند یا جهان اول دارند به سمت قدرت های برتر نظامی شدند قدم بر میدارند یک مورد خیلی مهم این است که بتوانند روابط خارجی را بر اساس سیاست های کلی نظام های خودشان پایه ریزی نمایند.به عنوان مثال روسیه به عنوان بلوک شرک یا قدرمنتدین بلوک شرک در طول یک قرن اخیر یکی از کارهایشان حفظ منافع خودش در چینش پیاده روها است.این یعنی اینکه روسیه آمد نسبت به گسترش پیاده روهای بین المللی خود اقدام کرد.یک زمانی پیاده رو روسیه فقط کشورهایی بودند که تحت اتحاد جماهیر شوری بودند اما سیاست خارجی و روابط بین الملل خود را گسترش داد.و پیاده روهای خود را در بسیاری از کشورها بخصوص کشورهای اسلامی چون در یک قرن اخیر کشورهای اسلامی تاثیر گذارشدند و این اتفاق بخاطر سرمایه های زیاد مالی و بخصوص در خاورمیانه موجود میباشد در اولین قدم مبادرت به تعریف و پیدا کردن منافع مشترک در کشورهایی نظیر سوریه ترکیه یمن حتی جدیدا عربستان و بقیه کشورهای عربی روسیه مبادرت به ارتباط با این کشورها نمود و روابط سیاسی اقتصادی را با این کشورها تا حد زیادی گسترش داد و خود به خوددارد به سمت قدرت اصلی و اول بلوک شرق قدم بر میدارد چون در سالهای اخیر با زیاد شدن قدرت چین و خارج شدن روسیه از قدرت اول بودن چین توانست اقتصاد جهان را به دست گیرد و به سمت قدرت برتر نظامی شدن هم پیش رفت. با این که تقریبا قدرت اول اقتصادی بلوک شرق در حال حاضر چین است که در همین حال داشت به سمت قدرت برتر نظامی هم جلو میرفت که روسیه با ایجاد تحرک جدید درسیاست خارجی و روابط بین الملل آمد و این معادلات را به هم زد طبیعی است وقتی که آمریکا در اکثر کشورهای دنیا بخصوص کشورهای اسلامی خاورمیانه پایگاه و پیاده رو و منافع بسیاری دارد و آنجا را تحت کنترل میگیرد طبیعی است که روسیه هم به فکر افتاد و بخصوص در این دو دهه اخیر که پوتین و حزب و هم حزب های پوتین در راس قدرت روسیه قرار دارند.توانستند سیاست خارجی روسیه را به معنای واقعی گسترش بدهند.و قدرت بین المللی خود را به رخ چین و امریکا و خیلی از کشورها بکشند.
آیا اتحاد ایران و ترکیه و روسیه تبدیل به یک مثلث قوی و اتحاد قوی شده است ؟
کشورهای تاثیرگذارخاورمیانه بدون شک ایران و ترکیه و عربستان هستند برای همین اگر روسیه میخواست قدرت خودش و روابط خارجی خودش را تبدیل به یک پایگاه نماید و به یک ثبات برساند باید روابط خود را با دوکشور ایران و ترکیه کامل تر میکرد.چون که بحرانهای سیاسی نظامی امنیتی در حال موج زدن است و کشورهای کوچک حاشیه خزر با توجه به وابستگی زیاد غرب جایی برای ایجاد و ارتباط قوی و پایدار به روسیه نمیدهند .فقط میتوانند صادرات نفت و گاز خود را به رخ بکشند که روسیه از این جهت نیازی به این کشورها ندارد/اما نیازی که روسیه به ترکیه و ایران دارد در موضع روابط بین الملل باید روابط خود را با این دوکشور مستحکم تر نماید/درست که سال گذشته بعد از هدف قرار گرفتن جنگنده روسیه توسط پدافند ترکیه روابط سیاسی و اقتصادی ترکیه و روسیه به شدت به هم ریخت.اما با سیاست های پریزدینت اردوغان که در پیش گرفت و فهمید که باید در معادلات ترکیه با کشورهای غربی و امریکا تغییر بدهد و به سمت دول شرقی و روسیه و ایران بیاید طبیعتا با میانجیگری ایران رابطه ایران و ترکیه به حالت اول برگشت و در حال حاضر این سه کشور سه ظلع قدرتمند بلوک شرق تبدیل شدندو با تعریف اعداف مشترک برای خود و بخصوص ایران ایران و روسیه با حفظمنافع مشترک خود در سوریه و بعد در عراق توانسته اند به یک اتحاد خوبی برسند و در حال حاضر منفعتهای مشترک بسیار خوبی برای روسیه و ایران وجود دارد و روابط خارجی بیسیار مناسبی بین این دوکشور وجود دارد و روسیه و ایران با برداشتن روادید جهت سفر اتباع خود به ایران و روسیه گامهای بسیار خوبی برای بهبود روابط ایران و روسیه برداشته شد. ولی در این بین ترکیه بخاطر دنبال کردن منافعی که در سوریه داشت روابط خوبی با ایران و روسیه نداشت اما در این چند ماه اخیر فهمید که نمیتواند به کشورهای غربی اعتماد نماید و اروپا با نپذیرفتن ترکیه به عنوان عضو جدید اتحادیه اروپا تمام تلاشهای دولت اردوغان را به باد دادند.و دانستکه نمیشود با کشورهای اروپایی و امریکایی معامله کند و اگر هم بخواهد با این کشور ها معامله نماید بایدامتیازات بسیاری را به آنها بدهد تا بتواند یک امتیاز بگیرد.و با بر هم زدن معادلات و محاسبات قدیمی روابط خود را با ایران و روسیه بهبود بخشید و در حال حاضر با تشکیل سه ضلعی ایران ترکیه و روسیه منافع مشترک برای خود ایجاد نموده اند و تقریبا در حال تشکیل یک نوع ناتو شرقی هستند.
واکنش غربی ها و امریکا به این اتحاد چیست؟
این سه کشور میتوانند با اتحاد با یکدیگر به بسیاری از خواسته هایی که دولتهای غربی در خاورمیانه به دنبال آن میباشند دست پیدا کنند/ این سه کشور بسیار زودتر و راحت تر به ان دست پیدا کنند/اتحاد این سه کشور یعنی ایران و ترکیه و روسیه باعث ثبات در منطقه خواهد شد و خود به خود همین معادله باعث شده عربستان هم تاحدودی به خودش بیاید و روابط خود را با عراق و خیلی از کشورهای عربی کهحاکمیت انها در دست احزاب شیعه بود بهبود میبخشد و با دادن امتیازات و فرصتهای بیشتر به آنها با اعلام کردن ولی ایراناز روسیه خارج شود به این معنی است که عربستان هم در صدد است که پیرو سه ضلعی ایران و ترکیه و روسیه باشدو با اعلام اینکه از نظر ما ماندن بشار اسد در راس قدرت سوریه بلامانع است اما از طرفی به خاطر خیانتهای بسیار زیادی که در حق ایران انجام شده در مقطع فعلی قادر نیست دست دوستی کامل به طرف ایران دراز کند ولی خود به خود با بهبودبخشیدن روابط خود با روسیه و سفر پادشاه عربستان به روسیه و خرید سامانه s400از روسیه و توافق خرید هواپیماهای سوخو گامهای بیشتری برای نزدیکی به این سه ضلعی برداشته است اما ترکیه و روسیه میخواهنددر این وسط با میانجیگیری نسبت به بهبود روابط ایران و عربستان اقدام نمایند تا این سه ضلع تبدیل به یک چهارظلعی بسیارقدرتمند تبدیل گردد و بر این اساس سیاستهایی که در حال حاضر بین دولت ترکیه و ایران و روسیه آرام آرام به تشکیل این مثلث قدرت منجر گردیده است داری منافع مشترکی است و ترکیه میداند که با حفظ ایم مثلث از نظر امنیتی و اقتصادی به ثبات بسیار بیشتری میرسدو ایران هم این سیاست را از پیشتر در پیش گرفته است.و روسیه هم همینطور. هرچند روسیه باوجود درگیری شدید خارجی بعد از سرنگونی هواپیمای جنگی خودش با ترکیه به وجود آمد در ابتدا مواضع تندی اتخاد کرد اما از آن مواضع تند خود برگشت و روابط خود را به سرعت با ترکیه بهبود بخشید و همسو با سیاست های ترکیه گشته و تبدیل به معظلی برای اروپا شده است.
یکی از دلایلی که اروپایی ها حاضر نشدند از برجام خارج گردند همین بود که فهمیدند سیاست خارجی این سه کشور سیاست قدرتمندی شده و داری توانمندی های بسیاری میباشند و مهمتر از همه ایران و روسیه منابع و منافع بسیاری با هم دارند.منافع مشترک بسیاری با هم دارند و در سوریه این منافع را ثابت کردند با توجه به سیاستی که این سه کشور در نظر گرفته اند به نظر بنده این سیاست جواب داده و غربی ها و آمریکاهی ها از این سیاست وحشت دارند و تاحدودی سعی میکنند به اختلافات اندک این سه کشور دامن بزنند که هیچگاه موفق نخواهند شد.