در میان افزایش فزاینده استفاده از پروبیوتیک در جامعه غربی، آیا باید ایمنی محصولات را با بررسی کمی بیشتر ارزیابی کنیم.
فلور روده انسان حاوی انواع مختلفی از باکتریها است. بسیاری از این باکتریها برای گوارش بهینه غذا مفیدند. دستهای از این باکتریها که به باکتریهای
پروبیوتیک معروف هستند، علاوه بر کمک به گوارش، مولکولهای پیچیده و ترکیباتی مانند ویتامینها و آنتی بیوتیکهای مختلف را تولید میکنند که برای
بدن مفید میباشد. منبع باکتریهای پروبیوتیک لبنیات و میوهها هستند
«پروبیوتیکها میکرو ارگانیسمهای زندهای هستند که مصرف کافی آنها سبب نمایان شدن اثرات سلامت بخش در بدن میزبان میشود.» بر این اساس،
باکتریهای پروبیوتیک موجود در محصولات خوراکی، نه تنها باید دارای مشخصههای عملکردی و سودمند برای سلامتی انسان باشند بلکه از قابلیت
ماندگاری در دستگاه گوارش هم برخوردار باشند. این ویژگیها شامل رشد و بقای ارگانیسمها در روند تولید محصول، نگهداری، و پس از مصرف حین
انتقال از معده به روده است. پروبیوتیکها بر تعادل باکتریهای مفید و مضر روده تأثیر میگذارد و این تعادل را به نفع افزایش جمعیت باکتریهای مفید
تغییر میدهند، در حقیقت پروبیوتیکها از همین طریق اثرات سلامت بخش خود را در بدن انسان القا میکند. دوز پروبیوتیک مصرف شده عامل مهمی
است که بر تراکم میکروارگانیسمهای موجود در بخشهای مختلف دستگاه گوارش تأثیر میگذارد. پروبیوتیکها همچنین قادرند اختلالات میکروبوتای
روده، پس از درمان آنتیبیوتیکی را به حداقل برسانند.
پروبیوتیک ها محبوب هستند، اما شواهدی که نشان می دهد چیست؟
از نظر لغوی، ریشه کلمه پروبیوتیک یونانی است، اما در واقع این کلمه متشکل از پیشوند لاتین “پرو” و کلمه یونانی باستانی “بایوس” است، ترکیبی لفظی
که به معنای “برای زندگی” میباشد. بهطور کلی معرفی این مفهوم به دریافتکننده جایزه نوبل “الیمچنیکوف ” نسبت داده میشود، وی در سال ۱۹۰۷
پیشنهاد داد که ” وابستگی میکروبهای روده به مواد غذایی دریافتی این امکان را فراهم میسازد که جمعیت میکروبی ساکن در بدن انسان را تغییر داده
و میکروبهای مفید را جایگزین میکروبهای مضر کنیم”. سازمان جهانی بهداشت، این اصطلاح را به «ارگانیسمهای زندهای» اطلاق میکند که در صورت
مصرف به میزان لازم، اثرات «سلامت بخشی» برای میزبان خود فراهم آورند
برای هزاران سال پیش، انسان ها غذاهای غنی با باکتری های زنده مصرف کرده
اند.به عنوان مثال، ماست به حداقل 5000 بنیاد برومند نیاز دارد
در کره، سبزیجات تخمیر شده کیمچی نیز هزاران سال مصرف شده است.
امروزه ، میکروارگانیسم های زنده به طیف وسیعی از محصولات تبلیغ شده به عنوان ارائه مجموعه ای گسترده از مزایای پزشکی اضافه شده
است.
بازاریابی خلاق و یک شیفتگی کلی برای باکتری های روده، برای ایجاد یک بازار بزرگ برای پروبیوتیک ترکیب شده اند.شاید شگفت آور است که برای
فروش محصولی که حاوی میکروارگانیسم های زنده است، هیچ قانونی برای ارائه شواهدی مبنی بر این که کار نمی کند یا مهمتر از آن اینکه ایمن باشد
وجود ندارد.
در حالیکه یک مقاله منتشر شده در هفته جاری در پزشکی داخلی JAMA استدلال می کند که این یک وضعیت خطرناک است.
با مشخص کردن مزایای ثابت پروبیوتیک شروع می کند. به عنوان مثال، Saccharomyces boulardii برای کمک به درمان برخی از انواع اسهال در کودکان
و کاهش عود عفونت Clostridium difficile در بزرگسالان نشان داده شده است.
به رغم موارد ذکر شده، او معتقد است که باکتری های مورد استفاده در غذاها و مکمل ها اثبات شده است که به سلامتی کامل منجر نمی شود و ثابت
نشده که آنها ایمن هستند.
تولید کنندگان ادعا می کنند که پروبیوتیک ها به حفظ سلامت تنفسی، قلب و عروق، باروری و روانشناسی کمک می کنند. با این حال، با وجود نشانه های
تبلیغ شده، هیچ آزمایش بالینی طولانی مدت و بالقوه ای وجود ندارد که اثبات کند که پروبیوتیک مزایای بالینی را برای افرادی که در حال حاضر سالم
هستند، ارائه می دهد.استفاده گسترده، به ویژه در میان افرادی که سالم هستند، به شدت از علم پیشی گرفته است.
با وجود این، تولید کنندگان به طور قانونی مجاز به عرضه مصرف کنندگان می گویند که محصولاتشان “حمایت از سیستم ایمنی” یا “افزایش سلامتی
گوارشی” است. شاید حتی آن ها هم نگران این مساله نباشند.
خطرات احتمالی چیست؟
در طول سالها، ده ها مورد گزارش شده، خطرات احتمالی مکمل پروبیوتیک را برجسته کرده است. خطرها شامل قارچ و باکتریایی به ترتیب حضور قارچ
یا باکتری در خون است.افراد مبتلا به سیستم ایمنی مضر بیشتر در معرض خطر هستند.. پس از همه، این ارگانیسم ها برای آلوده شدن تکامل یافته اند.
از آنجاییکه بسیاری از آزمایشات پروبیوتیک به اندازه کافی گزارش ناهنجاری را گزارش نمی کنند، محدوده دقیق این مشکل شناخته شده نیست.
همچنین باید تست ایمنی بیشتری را با توجه به “ژن های مقاوم در برابر آنتی بیوتیک بالقوه قابل انتقال” متمرکز شوند همانطور که می دانیم، ما نمی دانیم
که چگونه باکتری های با مجموعه ای از ژن های جدید می توانند مقاومت آنتی بیوتیک را در حال حاضر یا در آینده تاثیر می گذارد.
درنهایت باید بدانیم که مصرف کنندگان و پزشکان نباید تصور کنند که برچسب مکمل های پروبیوتیک اطلاعات کافی برای تعیین اینکه آیا مصرف میکرو
ارگانیسم های زنده در معرض خطر است را دارا هستند.