نگام ، اقتصادی _ روزنامه قانون در مطلبی با عنوان ‘یلدای نجومی’ وضعیت سبد معیشت خانواده ها و سفره های شب یلدا را بررسی کرده است.
میثم بازیاری
در این مطلب می خوانیم: کمتر ازچند شب به اولین شب زمستان و طولانیترین شب سال باقی مانده است اما یلدای امسال را میتوان نسبت به سال گذشته متفاوت دانست؛ چراکه گرانی دلار و تغییر برخی سیاستگذاریها در عرصه تجارت خارجی بر دیگر اقلام کالاهای خوراکی و مصرفی تاثیر گذاشته و افزایش قیمتها نیز فرصت خرید را از خانوادههای ایرانی گرفته است.
به گفته برخی فروشندگان به دلیل افزایش بیش از حدقیمت آجیل و شیرینی سبد یلدای امسال با میوه پُر میشود.
اما زمانی که به بازار مراجعه میکنیم، میبینیم که قیمت میوه نیز چنگی به دل نمیزند و رغبت خرید را از مردم میگیرد. در بازار قیمت شیرینی از 22 هزار تومان تا 35 هزار تومان و قیمت آجیل نیز از 80 هزار تومان تا 220 تومان قیمت خورده است. با این وجود لیست قیمت میوهها نیز شگفتآور به نظر میرسد.
قیمت هر کیلو انار 11 هزار تومان،سیب قرمز 12 هزار تومان، هندوانه سه هزار تومان،نارنگی 8 تا 10 هزار تومان،پرتقال پنج هزار و 500 تومان، ازگیل 13 هزار تومان، خرمالو 13 هزار تومان و انگور 11 هزار تومان در میوهفروشیهای سطح شهر قیمت خورده است. قیمت میوه، شیرینی و آجیل شب یلدا سر به فلک میکشد و هرساله ضعف در نظارت و عدم پیگیری دستگاههای مسئول برای چند و چون این نوع گرانیها شرایطی را برای ورود فرصت طلبان در این ایام فراهم میکند.
*هر سال دریغ از پارسال
«هیچ قنادی اجازه افزایش قیمت در شب یلدا را ندارد»! هر سال این جمله از سوی مسئولان مربوطه مطرح میشود، اما در بازار اثری از آثار آن به چشم نمیخورد. امسال مسئولان بازهم شعارهای کلیشهای را مرور میکنند. چندی پیش رییس اتحادیه قنادان گفت که هیچ قنادی اجازه افزایش قیمت در شب یلدا را ندارد.
علی بهرهمند اظهار داشت: قدرت خرید مردم در خرید شیرینی به طور محسوسی کاهش داشته و ما در تمام نقاط شهر تهران شاهد این کاهش فروش بودهایم وقتی شیرینی که سال قبل قیمت آن 18 هزار تومان بود ولی امسال 23 هزار تومان شده، طبیعی است که قدرت خرید مردم کاهش پیدا کند. «هر سال دریغ از پارسال»، این درد دل مشتریانی است که به مغازهها مراجعه میکنند، اما قدرت خرید اجناس مورد نیاز خود را ندارند.
*جای خالی آجیل در سفره شب یلدا
از سوی دیگر افزایش قیمت ارز بر بازار آجیل و خشکبار نیز تاثیر گذاشته و باعث شده تا مردم در آستانه شب یلدا توان خرید خشکبار برای گرامیداشت سنت قدیمی خود را نداشته باشند.
در این میان انتظار میرفت بازار خرید آجیل و خشکبار داغ شود، اما کاهش قدرت خرید مردم و افزایش چند برابری قیمت آجیل بر بازار سایه افکنده و به نظر میرسد محافل بسیاری امسال در بلندترین شب سال بدون آجیل برگزار خواهد شد.
با این حال اگرچه بخشی از آجیل مورد نیاز مردم توسط کشاورزان داخلی تامین میشود و تغییرات نرخ ارز نمیتواند این بخش را با نوسان زیاد مواجه کند، اما وضعیت حاکم بر بازار چیزی جدا از این موضوع را نشان میدهد؛ به صورتی که قیمت بسیاری از خشکبار با افزایش سه برابر به نسبت سال گذشته مواجه و بسیاری از فعالان این صنف با کاهش فروش روبهرو شدهاند.
*رکود حاکم بر بازار آجیل و خشکبار
این اواخرنیز رییس اتحادیه آجیل و خشکبار گفته است: با توجه به افزایش قیمت اقلام آجیل و خشکبار و کاهش تقاضا نمی توان بازار خوبی را برای شب یلدا متصور بود.مصطفی احمدی رییس اتحادیه آجیل وخشکبار تهران ، درباره آخرین وضعیت بازار آجیل در آستانه شب یلدا اظهار کرد: با توجه به افزایش قیمت اقلام آجیل و خشکبار و کاهش تقاضا نمی توان بازار خوبی را برای شب یلدا متصور بود.متوسط قیمت اقلام آجیل و خشکبار 80 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.
این در حالی است که قیمت پسته، تخمه ژاپنی و تخمه کدو 100 درصد افزایش داشته است. مقدار تولید، نوسان نرخ ارز، صادرات و عرضه و تقاضا دلیل اصلی افزایش قیمت آجیل و خشکبار در سال جاری است. کاهش تولید و افزایش قیمت اقلام آجیل و خشکبار ناشی از سرمازدگی و خشکسالی موجب شد تا 20 درصد افراد از دریافت پروانه کسب انصراف دهند. قیمت اقلام مختلف آجیل در میادین میوهو ترهبار شهرداری تهران به این شرح است: بادام هندی 150000، بادام منقا یک پوستکاغذی 92000 ، بادام منقا دو پوست 70000،بادام زمینی 21000، پسته فندقی155000، پسته اکبری185000،تخمهکدوی درشت46000، فندق با پوست خام58000،کشمش طلایی285000، کشمش سبز معمولی30000،گردو با پوست کاغذی63000، مغز بادام117000،مغز پسته خام و بوداده250000، مغز فندق خام112000، نخودچی دوآتشه17500 و مویز بدون هسته52000 تومان قیمت خورده است.
*کاهش قیمت زیرپوستی آجیل
یک مقام مسئول این اواخر از کاهش قیمت آجیل خبر داده است. محمد ارزانی ممقانی، رییس اتحادیه آجیل و خشکبار از کاهش 25 درصدی اقلام آجیل و خشکبار در بازار خبر داد و گفت: با توجه به کاهش نرخ ارز در روزهای اخیر، قیمت آجیل و خشکبار تحت تاثیر این موضوع حداقل 25 درصد در بازار کاهش یافته است. باوجود محدودیت واردات بادام زمینی و آفتابگردان، کمبودی در توزیع این اقلام برای شب یلدا نیست و در صورت ادامه روند محدودیت واردات برای شب عید دچار چالش خواهیم شد.
با استمرار روند کاهش نرخ دلار، قیمت آجیل و خشکبار با روند نزولی در بازار روبهرو خواهد شد؛ چراکه یکی از عوامل گرانی اقلام خشکبار در ماههای اخیر موضوع صادرات و نوسان نرخ ارز بوده است. این درحالی است که این کاهش قیمت در بازار احساس نمیشود و قیمت آجیل به شکلی افزایش داشته که برخی خانوارها آن را از سفره شب یلدای امسال خود حذف میکنند.
*میوههای یلدا با طعم گرانی
ناصر اطرج، رییس اتحادیه میدان میوه و تره بار استان اصفهان گفته است: ذخیره بعضی از اقلام مانند سیب درختی، کیوی، هندوانه و…امسال نسبت به گذشته کمتر است. به گفته او افزایش صادرات و کاهش ذخیره اقلام مختلف میوه موجب افزایش قیمت میوه شده است. تا زمانی که صادرات این میوهها کاهش نیابد یا متوقف نشود، نباید انتظار کاهش یا حتی ثبات قیمت میوه را داشته باشیم. ذخیره سیب درختی به میزان 60 درصد کاهش یافته است.
قیمت هر کیلوی این میوه در بازار بین سه تا هشت هزار تومان است که تا پایان ماه و شب یلدا تغییر میکند. قیمت هر کیلو انار سه تا هفت هزار تومان، پرتقال تامسون شمال هر کیلو1500 تا سه هزار تومان و پرتقال تامسون جنوب هر کیلو 2500 تا 4500 تومان است. هر کیلو هندوانه بین 1500 تا 3500 تومان به فروش میرود.
این میوهها به دلیل وارداتی بودن و وابسته بودن به دلار، با افزایش قیمت در شب یلدا مواجهاند. هماکنون در بازار قیمت نارگیل بین 6000 تا 16800 تومان و قیمت آناناس بین 13 تا 20 هزار تومان است. البته گفتنی است که این میوهها در نقاط مختلف تهران و شهرستانها با قیمتهای متفاوتی به فروش میرسند.
*نرخ میوه از سوی اتحادیه میوه و سبزی
در حال حاضر نرخ هر کیلو انار، سه هزار و 500 تا 9 هزار تومان از سوی رییس اتحادیه میوه و سبزی اعلام شده است. قیمت هر کیلو انگور بیدانه زرد سه هزار و 500 تا هفت هزار ، انگور بی دانه قرمز 5 تا 11 هزار، پرتقال جنوب 4 تا 9 هزار، پرتقال شمال یک هزار و 500 تا سه هزار و 500 تومان، خرمالو شمال 2 تا 5 هزار، خرمالو کن 4 تا 9 هزار، بِه 3 تا 8 هزار، هندوانه 8000 تا یک هزار و 600، خربزه 2 تا 5 هزار،خیاربوتهای 2 هزار و 500 تا 5 هزار و 500 و خیار گلخانه 3 تا 5 هزار و 500 تومان است.
هم اکنون هر کیلو موز با نرخ 9 تا 12 هزار، سیب گلاب پاییزه 4 تا 7 هزار، سیب لبنانی زرد 4 تا 7 هزار، سیب لبنانی قرمز 3 تا 9 هزار، کیوی 4 تا 8 هزار، گریپفروت تو سرخ 3 تا 5 هزار و 500، لیموشیرین از 2 هزار و 500 تا 4 هزار ، نارنگی انشو 3 تا 5 هزار و500 و نارنگی یافا از 2 هزار و 500 تا 5 هزارتومان در میدان عرضه می شود. اسدا… کارگر رییس اتحادیه میوه و سبزی تهران میگوید: برای عرضه میوه در شب یلدا کمبودی در عرضه نداریم.
وضعیت بازار آجیل
جای خالی آجیل در«شب یلدا»/ قیمت ها نجومی است
این روزها با نزدیک شدن به اولین شب زمستان که ایرانی ها در یک سنت دیرینه از آن به عنوان«شب یلدا» نام می برند انتظار می رفت بازار خرید آجیل و خشکبار داغ شود اما کاهش قدرت خرید مردم و افزایش چند برابری قیمت آجیل بر بازار سایه افکنده و به نظر می رسد محافل بسیاری امسال در بلندترین شب سال بدون آجیل برگزار خواهد شد.
اگر چه بخشی از آجیل مورد نیاز مردم توسط کشاورزان داخلی تامین می شود و تغییرات نرخ ارز نمی تواند این بخش را با نوسان زیاد مواجه کند، اما وضعیت حاکم بر بازار چیزی جدای از این موضوع را نشان می دهد به صورتی که قیمت بسیاری از خشکباری با افزایش ۳ برابر به نسبت سال گذشته مواجه و بسیاری از فعالان این صنف با کاهش فروش روبه رو شده اند.
حالا در آستانه شب یلدا آجیل فروشی های مشهد که سال های گذشته بازار گرمی در این ایام داشتند با نبود مشتری مواجه شده و مردم نیز با این قیمت ها توان خرید آجیل شب یلدا را ندارند.
مشاهدات میدانینشان می دهد در بازار مشهد هر کیلو آجیل ممتاز ۱۰۴ هزار تومان، آجیل سفارشی ۱۳۴ هزار تومان، مغز سنتی ۱۹۹ هزار تومان، مغز خام ۱۷۶ هزار تومان و مغز سفارشی ۱۷۸ هزار تومان قیمت داشت.
تلاش برای کاهش قیمت آجیل
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار مشهد در همین رابطه اظهار کرد: از ماه های گذشته با افزایش قیمت دلار قیمت آجیل نیز سیر صعودی داشته است ولی با کاهش قیمت ارز بازار آجیل نیز تحت تاثیر قرار گرفت و روند کاهشی نیز اتفاق افتاد.
علیرضا ارزانی ممقانی افزود: به نسبت هفته های گذشته کاهش قیمت ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان در اقلام مختلف آجیل داشته ایم که اگر روند کاهشی ارز ادامه داشته باشد تا شب یلدا این کاهش قیمت ها ادامه خواهد داشت.
ارزانی ممقانی تاکید کرد: صادرات در ماه های گذشته به علت بالارفتن قیمت ارز و توجیح اقتصادی مقداری بیشتر شده بود ولی اکنون کمتر شده و علت افزایش قیمت پسته در بازار صادرات نبود بلکه کاهش حجم تولید در کشور بود که نسبت به سال گذشته تا ۵۰ درصد کاهش تولید داشته ایم.
وی گفت: هیچ گونه کمبودی در بازار نداریم و ثبات قیمتی و سیر نزولی قیمت ها نیز آغاز شده است ولی اگر جلوی واردات بعضی اقلام مثل تخمه آفتابگردان،بادام زمینی گرفته شود ممکن است در آستانه شب یلدا با کاهش این اقلام مواجه شویم و قیمت ها افزایش داشته باشد.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار مشهد افزود: بادام هندی موجود در بازار از مبادی غیر قانونی وارد کشور می شود و با اینکه این محصول مشابه داخلی ندارد ولی اجازه واردات این محصول را نمی دهند و هر چقدر با جهاد کشاورزی در این خصوص مذاکره شده است هنوز به نتیجه ای نرسیده است.
وی تصریح کرد: اگر بادام هندی از مبادی رسمی وارد شود نظارت بر رعایت مسائل بهداشتی آن بیشتر می شود و حتی قیمت آن نیز کنترل خواهد شد.
رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار مشهد اضافه کرد: برای شب چله در حال برنامه ریزی هستیم که فروش های فوق العاده را در فروشگاههای منتخب برگزار کنیم تا بازار کنترل شود و شاهد افزایش قیمت نباشیم.
وی ادامه داد:در حال حاضر مشکل خاصی در باز آجیل نداریم فقط با تورم ایجاد شده قدرت خرید مردم کاهش یافته و تقاضا برای خرید آجیل نیز کاهش داشته است که این باعث شده بعضی از واحدهای فروش دچار مشکل شوند و نتوانند درامد داشته باشند که اگر این روند ادامه داشته باشد باعث تعطیلی این واحدها خواهد شد.
ارزانی ممقانی تاکید کرد: شهروندانی برای شکایت از هر گونه گرانفروشی یا ارائه آجیل نامرغوب می توانند به اتحادیه یا اتاق اصناف مراجعه کنند.
افزایش هزینه های تولید شیرینی
رئیس اتحادیه شیرینی و بستی مشهد نیز در خصوص تدابیر اندیشیده شده برای شب یلدا اظهار کرد: امسال به دلیل افزایش هزینه های تولید و مواد اولیه قیمت شیرینی نیز افزایش یافته و همین موضع بر فروش واحدهای صنفی این حوزه نیز تاثیر گذاشته است.
محمد فرزانی تصریح می کند: در همین راستا قرار است جلسه مشترکی با دیگر اتحادیه های مرتبط با عرضه محصولات شب یلدا از جمله آجیل و میوه برگزار و تصمیمات لازم برای عرضه محصولات با نرخ مناسب تر به مردم گرفته شود.
وی تاکید کرد: نباید انتظار کاهش زیاد قیمت ها را داشته باشیم و تلاش ما این است که برخی از شیرینی فروشی ها که توان بالاتری دارند را به مردم معرفی کنیم تا شهروندان مشهدی بتوانند با قیمت مناسب تری شیرینی شب یلدای خود را تهیه کنند.
رئیس اتحادیه شیرینی و بستی مشهد اظهار کرد: تولید کیک های میوه ای و انواع باقلوا برای شب یلدا توسط شیرینی فروشی ها به انجام رسیده و شهروندان می توانند از این محصولات استفاده کنند.
شب یلدای متفاوت
به نظر می رسد امسال با توجه به گرانی چند برابری آجیل و شیرینی و کاهش قدرت خرید، مردم شب یلدایی متفاوتی را تجربه کنند و در این شرایط دولت و نهادهای حمایتی باید به صورت مقطعی نیز که شده در بازار مداخله کرده و زمینه پاسداشت این سنت دیرینه را فراهم کنند.
میوه شب یلدا را به این قیمت ها بخرید
ایرنا گزارش داد: حدود یک ماه پیش هر کیلوگرم انار سه هزار تا 8500 تومان و هندوانه 800 تا 1600 تومان فروخته می شد اما به گفته رییس اتحادیه میوه و سبزی تهران در هفته منتهی به دوم دی ماه و آیین شب یلدا، قیمت این محصولات کشاورزی افزایش یافته است.
«اسدالله کارگر» گفت: بر پایه قیمت عمده فروشی محصولات کشاورزی، هر کیلوگرم انار چهار هزار تا 11 هزار تومان و هندوانه یک هزار تا سه هزار تومان فروخته می شود.
کارگر افزود: از بیست و ششم آذرماه تا دوم دی ماه بر پایه قیمت عمده فروشی محصولات کشاورزی در میدان مرکزی میوه و تره بار تهران، پرتقال جنوب پنج هزار تا 9 هزار تومان، پرتقال شمال یک هزار و 500 تا سه هزار و 500 تومان، خرمالو کن پنج هزار تا 10 هزار تومان، کیوی سه هزار تا هشت هزار تومان، سیب لبنانی زرد چهار هزار تا 9 هزار تومان و سیب لبنانی قرمز سه هزار تا 9 هزار تومان قیمت دارد.
به گفته وی، هر کیلوگرم لیموشیرین 2 هزار و 500 تا چهار هزار تومان، لیمو ترش سنگی سه هزار و 500 تا پنج هزار و 500 تومان، نارنج یک هزار و 200 تا 2 هزار و 500 تومان، گریپ فروت توسرخ سه هزار تا پنج هزار و 500 تومان، نارنگی یافا 2 هزار و 500 تا پنج هزار و 500 تومان، نارنگی انشو سه هزار تا 6 هزارتومان، نارنگی پیچ سه هزار تا پنج هزار و 500 تومان قیمت گذاری شد.
همچنین هر کیلوگرم ازگیل 9 هزار تا 17 هزار تومان، به چهار هزار تا 11 هزار تومان، انگور بی دانه زرد سه هزار تا هشت هزار تومان، انگور بی دانه قرمز پنج هزار تا 11 هزار تومان، انگور شاهرودی سه هزار و 500 تا 6 هزار تومان است.
رییس اتحادیه میوه و سبزی تهران گفت: امروز هر کیلوگرم موز هشت هزار و 500 تا 11 هزار تومان و آناناس کارتنی 140هزار تا 210 هزار تومان به فروش می رسد.
هر کیلوگرم گوجه فرنگی گلخانه ای چهار هزار تا 9 هزار تومان، گوجه فرنگی نو 2 هزار و 500 تا سه هزار و 500 تومان، خیار رسمی یک هزار و 500 تا سه هزار و 500 تومان، خیار گلخانه ای 2 هزار تا چهار هزار تومان و هویج یک هزار و 500 تا 2 هزار و 900 تومان و خربزه ایوانکی بین 2 هزار تا پنج هزار تومان قیمت گرفت.
به گفته وی، نرخ هر کیلوگرم سیب زمینی ترشی 2 هزار و 500 تا چهار هزار و 700 تومان، سیب زمینی یک هزار و 500 تا 2 هزار و 700 تومان، پیاز زرد یک هزار و 300 تومان تا 2 هزار و 700 تومان، پیاز شیری 2 هزار و 200 تا 2 هزار و 900 تومان و پیاز قرمز یک هزار و 700 تا 2 هزار و 700 تومان تعیین شد.
به گفته وی، نرخ هر کیلوگرم بادمجان قلمی چهار هزار تا پنج هزار و 500 تومان، بادمجان گلخانه ای چهار هزار تا هشت هزار تومان، چغندر 2 هزار تا سه هزار و 500 تومان، سیر خشک چهار هزار تا 9 هزار تومان، کاهو پیچ و رسمی یک هزار و 500 تا 2 هزار و 800 تومان و لوبیاسبز سه هزار تا پنج هزار و 500 تومان است.
کدو مسمایی سه هزار تا چهار هزار و 500 تومان، کدو حلوایی یک هزار و 500 تا سه هزار تومان، انواع سبزی خوردن یک هزار و 800 تا سه هزار تومان و «سبزی جور» یک هزار و 500 تا 2 هزار و 500 تومان به فروش می رسد.
وی ادامه داد: سود برای اعضا در میدان میوه و سبزی تهران روی فاکتور خرید، 15 تا 20 درصد و برای خرده فروشی ها 25 تا 35 درصد محاسبه می شود.
بر اساس آمارهای موجود، سالیانه بیش از 120 میلیون تن انواع محصولات کشاورزی و نزدیک 22 میلیون تن انواع محصولات باغی در کشور تولید می شود.
طبق سیاست وزارت جهاد کشاورزی برای حمایت از تولید داخلی، واردات انواع میوه بجز نارگیل، آناناس، انبه و موز از سال 1390 ممنوع شده است.