سلمان هادوی
دو روز قبل ناو پشتیبانی خارک نیروی دریایی ارتش جمهوری سلامی ایران بعد از بازگشت از ماموریت دریانوردی در حوالی بندر جاسک دچار حریق شد و علی رغم همه تلاش های برای اطفا حریق، ناو خارک غرق شد.
کشتی خارک یک کشتی پشتیبانی و سوخترسان و پشتیبانی، تدارکاتی ۳۳ هزارتنی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران با شماره بدنه ۴۳۱ بود که در سال ۱۹۷۷ توسط کارخانه جات دریایی سوان هانتر به سفارش ایران در بریتانیا ساخته شد، خارک دو خواهر دیگر هم داشت پس از انقلاب هرگز ساخته نشدند. و با وقوع انقلاب انگلیس از تحویل همان یک فروند هم طفره رفت اما با تلاش حقوقی مقامات ایرانی در ۱۹۸۴ و درست در خلال جنگ ایران و عراق و نبرد نفت کشها به ایران تحویل داده شد. نام این کشتی از جزیره خارگ در خلیج فارس گرفته شدهاست.
این ناو تا قبل از ورود به خدمت ناو بندر مکران سنگینترین شناور عملیاتی نظامی ایران بود و توانایی میزبانی ۳ فروند SH-3 sea king یا Bell-212 را داشت. ناو خارک پس از ناو بندر مکران دومین ناو بزرگ خاورمیانه است و با سیستم بخار آب حرکت میکند. برق آن از طریق ژنراتورهای با توان ۵۰۰ کیلو وات تأمین میشود.بخش زیادی از تجهیزات خارک طی سالیان اخیر توسط مهندسین نداجا بومی سازی و اورهال شدهاست و طی ارتقاهای جدید حتی ۲ گاتلینگ نواخت بالا یا CWIS سامانه کمند برای دفاع هوایی لایه نهایی در جلو کشتی نصب گردیده بود.
این کشتی به همراه ناوشکن الوند در ۲۲ فوریه سال ۲۰۱۱ با وارد شدن به کانال سوئز و حرکت به سمت سوریه برای شرکت در یک مانور در آن کشور خبرساز شد. این اولین بار پس از انقلاب اسلامی ایران در ایران بود که کشتیهای ایرانی از این کانال عبور میکردند.
به دنبال گسترش حریق در شناور خارک و پس از انتقال کارکنان به ساحل، تلاش شناورها و دستگاه های کشوری و لشکری برای اطفاء حریق و نجات این شناور بینتیجه ماند.
دو روز قبل ناو پشتیبانی خارک نیروی دریایی ارتش جمهوری سلامی ایران بعد از بازگشت از ماموریت دریانوردی در حوالی بندر جاسک دچار حریق شد و علی رغم همه تلاش های برای اطفا حریق، ناو خارک غرق شد.
آنطور که روابط عمومی منطقه دوم دریایی ارتش در اطلاعیه رسمی خود گفته است سرنشیان این ناو که دانشجویان نداجا نیز جزو آنها بودهاند قبل از غرق شدن خارک از آن خارج شده و همگی در سلامت هستند و این حادثه بدون تلاف جانی بوده است. مسئول روابط عمومی منطقه دوم نداجا اما میگوید 20 نفر از کارکنان ناو دچار سوختگی جزئی شدهاند.
ناو تدارکاتی و بالگرد بر خارک به سفارش نیروی دریایی ارتش در سال 1356 در انگلیس ساخته شد و هفت سال بعد و در اثنا دفاع مقدس به نیروی دریایی ارتش تحویل شد. البته نداجا دوفروند از این ناو را به انگلیس سفارش داده بود که کشور سازنده به دلیل تحریمهای تسلیحلاتی علیه ایران از تحویل دومین فروند این ناو به نیروی دریایی خودداری کرد.
تا قبل از رونمایی از ناوبندر مکران، ناو خارک با 33 هزار تن وزن بزرگترین ناو تدارکی غرب آسیا و تنها ناو ایرانی با سیستم پیشران دیگ بخار بود. این ناو مجهز به آشیانه حمل بالگرد ضد زیردریایی SH3-D هم بود. ناو خارک با طول 207 متر، عرض 26.5 متر میتوانست با سرعت 39.8 کیلومتر بر ساعت حرکت کند.
ناوهای تدارکاتی وظیفه پشتیبانی از ناوگروههای رزمی را به عهده دارند و همراه خود سوخت، مواد غذایی و مهمات و دیگر ملزومات ناوهای رزمی را حمل میکنند.
سال 1397 ناو خارک بعد از 5 سال تعمیر اساسی در قالب ناوگروه 54 عازم آبهای خلیج عدن شد. فرمانده نیروی دریایی ارتش در این باره گفته بود که مهمترین بخش تعمیر شده در ناو خارک سیستم دیگ بخار این ناو بوده است که فناوری پیچیدهای هم داشته که تنها در اختیار کشور سازنده آن بوده است.
ناو خارک بارها در آبهای آزاد و بین اللملی حضور یافته بود اما شاید بتوان مهمترین ماموریت این ناو را عبور از کانال سوئز دانست. بهمن ماه سال 89 ناو گروه نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوهای الوند و خارک با عبور از کانال سوئز در بندر لاذقیه سوریه پهلوگیری کرد و در هنگام بازگشت به سوالات نیروی دریایی ارتش رژیم صهیونیستی برای معرفی خود پاسخ نداده بود.
ناو خارک به سیستمهای اطفا حریق هم مجهز بوده است اما هنوز مشخص نیست که آیا این سیستم توانسته بدرستی عمل کند یا نه و بررسیها برای مشخص شدن علت دقیق بروز سانحه ادامه داد.