نگام ، سرویس گفتگو _ در نوبت گفتگوی امروز نگام ، پیرامون موضوع شرایط فعلی و آینده دولت آقای حسن روحانی با آقای دکتر سهیمی به بحث نشستیم . از نظر ایشان آقای روحانی می تواند خود یکی از جانشینان احتمالی آقای خامنهای باشد. ولی احتمال رسیدن ایشان به مقام رهبری رابطه نزدیک دارد به اعتماد نیروهای تندرو در مجلس خبرگان، و همینطور نیروهای امنیتی و سپاه به آقای روحانی،متن کامل گفتگو را میتوانید در زیر بخوانید .پیش از آن معرفی کوتاهی از دکتر محمد سهیمی خواهیم داشت.
معرفی نامه :
دکتر محمد سهیمی لیسانس خودرا از دانشکده فنی دانشگاه تهران در سال ۱۳۵۶ (۱۹۷۷) و دکتری خودرا از دانشگاه مین سوتا در آمریکا در سال ۱۳۶۳ (۱۹۸۴) گرفت، که هر دو در رشته مهندسی شیمی و نفت بودند. در همان سال کار خودرا در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی در لوس آنجلس بعنوان استاد یار آغاز کرد، و ده سال بعد در سال ۱۳۷۳ (۱۹۹۴) به رتبه استادی کامل رسید. سهیمی از سال ۱۳۷۸ (۱۹۹۹) تا ۱۳۸۴ (۲۰۰۵) رئیس دپارتمان مهندسی نفت و شیمی بود. او در زمینههای انرژی — نفت، گاز، زمین گرمایی، و هستهای — و همچنین مواد نانویی، لایههای قشأیی، و موضوعات دیگر پژوهشهای مفصلی انجام داده است که حاصل آن ۳۵۰ مقاله علمی در مجلات معتبر علمی جهان، ۵ کتاب، و چندین جائزه علمی، از جمله از انجمن فیزیک آمریکا، بنیان همبلت آلمان، آکادمی علوم روسیه، انجمن بینالمللی محیطهای متخلخل، و جائزه خوارزمی میباشند. ۱۵ دانشجوی فوق دکتری، ۵۲ دانشجور دکتری، و ۱۰ دانشجوی فوق لیسانس نیز پایان نامه و پژوهشهای علمی خودرا با سهیمی انجام دادهاند
سهیمی اولین مقاله سیاسی فارسی خودرا در ۱۳۴۸ (۱۹۶۹) در روزنامه دیواری دبیرستان خود منتشر کرد (که بخاطر آن کتک مفصلی از مدیر دبیرستان خورد!). اولین مقاله سیاسی او به زبان انگلیسی در ۱۳۵۸ (۱۹۷۹) بود. در ۲۰ سال گذشته سهیمی صدها مقاله به زبان انگلیسی در باره برنامه هستهای ایران، جنبش سبز، حقوق بشر در ایران، زندانیان سیاسی و غیره منتشر کرده است. سهیمی مقالات سیاسی متعددی به زبان فارسی منتشر کرده است. او یکی از دو نویسنده بنیانگذار وبسایت تهران بیورو در سال ۱۳۸۷ (۲۰۰۸) بود و تا پایان سال ۱۳۹۱ (۲۰۱۲) با این وبسایت که با تلویزیون پی بی اس و سازمان فرانت لاین کار میکرد همکاری نمود. در حال حاضر نیز وبسایت اخبار ایران و گزارشهای خاور میانه توسط ایشان ادارهٔ میشود. علاوه بر تهران بیورو سهیمی دارای ارشیوهای مفصلی در وبسایتهای دیگر، از قبیل هافینگتون پست، انتای وار، و نشنال اینترست میباشد. مقالات سیاسی ایشان همچنین در نیو یورک تایمز، لوس آنجلس تایمز، اینترنشنال هرالد تریبیون، هاروارد اینترنشنال رویو، فارین پالیسی، الجزیره، گاردین، و بسیاری دیگر از وبسایتهای معتبر منتشر شدهاند.
نگام : لطفا تحلیلی از دو دوره دولت آقای روحانی برای ما داشته باشید و اینکه آیا آقای روحانی را میتوان به عنوان شخصیت معتدل معرفی کرد؟
نگام : با توجه به عمل نکردن آقای روحانی به شعارهای انتخاباتی ، آیا در انتخابات 1400 اصلاح طلب ها باز هم به اشخاصی چون روحانی که با شعار اصلاحات وارد شدند اعتماد خواهند کرد؟
اولا، در هر انتخاباتی جناحهای سیاسی شرایط خود و رقیب را ارزیابی میکنند و بر طبق آن تصمیم میگیرند. در مورد اصلاح طلبان نیز این امر صادق است. حمایت از آقای روحانی در دو انتخابات گذشته لزوما تضمینی برای پشتیبانی از کاندیدای مشابهی در آینده نیست. در عین حال، حمایت از انتخاب آقای روحانی در دو انتخابات گذشته بهترین انتخاب اصلاح طلبان بود. آنها خود کاندیدا ایکه قادر باشد از سد شورای نگهبان بگذرد و انتخاب شود را نداشتند. شرایط کشور نیز بسیار بحرانی بود، و نیاز به رئیس دولتی بود که قادر باشد مساله برنامه هستهای ایران را با غرب حل کند. برای انتخابات سال ۱۴۰۰ نیز باید در راستای این خطوط فکر کرد. شکی نیست که بسیاری از اصلاح طلبان و مردمی که به آنها و آقای روحانی رأی داده اند، از عدم اجرای قولهای آقای روحانی راضی نیستند. بنا بر این اگر برای انتخابات دور بعد کاندیدای بهتری از نوع آقای روحانی وجود دارد، اصلاح طلبان از او پشتیبانی خواهند نمود. در عین حال دو نکته را باید یادآوری نمود: اول، با برجام آقای روحانی و آقای محمد جواد ظریف سایه جنگ را از ایران دور نمودند. اگر ایندو قادر باشند در سه سال و نیم باقی مانده نیز کشور را از جنگ مستقیم دور نگهدارند، در شرایط بحرانی خاورمیانه و با توجه به سیاست خصمانه امریکا، عربستان، اسرائیل و امارات متحده بر ضدّ کشور خود بزرگترین دستاورد خواهد بود. دوم، بخشی از قولهای انجام نشده آقای روحانی به این دلیل است که اصولا ایشان کنترلی بر روی آنها ندارند که به قول خود عمل کنند. بعنوان مثال، قوه قضاییه تحت کنترل آقای روحانی نیست تا از تعداد اعدامها که هیچ دستاوردی بجز بدنامی برای کشور نداشته اند، کم کند و یا بدان پایان دهد، و یا به سرکوب مطبوعات، روزنامه نگاران، فعالان حقوق بشر و غیره خاتمه دهد. به گمان من در مورد اینگونه قولهای عمل نشده میتوان به آقای روحانی از دو زاویه بخصوص انتقاد با اساس و واقعی نمود. یک انتقاد درست از ایشان این است که چرا به مردم قولهایی را دادند که خود آگاه بودند اجرای آنها نیاز به عواملی دارد که در کنترل ایشان نیست. انتقاد دوم درست به ایشان این است که اگر ایشان واقعا میخواهند که بقولهای داده شده عمل کنند، ولی عوامل دیگری مانع از آن میشوند، ایشان باید با شفافیت این را و عوامل آنرا برای مردم توضیح دهند.
نگام : آیا عملکرد آقای روحانی و دولت مطبوعش ، زمینه ساز ظهور شخصیتی چون احمدی نژاد در انتخابات 1400 خواهد بود؟
خیر، من این بحث را قبول ندارم. اولا، دلیل ظهور آقای احمدینژاد نه عملکرد دولت آقای سید محمد خاتمی، بلکه بسیاری از عوامل دیگر بود. اگر مردم تهران در انتخابات دور دوم شوراهای شهر تهران حتی به تعداد و درصد همیشگی رأی داده بودند، آقای احمدینژاد اصولا به شهرداری تهران نمیرسید که زمینه اصلی برای صعود او در ساختار قدرت بود. در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۴ نیز اصلاح طلبان با تفرقه شدید بین خود و داشتن چندین کاندیدا، و تکیه بر شعارهای انتخاباتی بر روی مسائلی که، علیرغم اهمیت خود، مسائل اصلی اقتصادی و معیشتی مردم نبودند، باعث شکستن رأی مردم و همچنین عدم توجه آنها به اصلاح طلبان شدند، که این موضوع دست در دست دخالت نیروهای امنیتی و بیت رهبری در انتخابات باعث به ریاست جمهوری رسیدن آقای احمدینژاد شد. ثانیا، دقیقا به دلیل آنکه مردم تجربه ۸ سال دوران آقای احمدینژاد، غارت کشور توسط انواع و اقسام مافیاهای اقتصادی-امنیتی، و شعارهای ماجراجویانه در سیاست خارجی که کشور را تا آستانه جنگ برد، را داشتند دیگر به کاندیدایی این چنین رأی نخواهند داد.
نگام : معمولا همه دولت ها در دور دوم در مقابل حاکمیت کوتاه آمده اند، به نظر شما چه شرایطی در دور دوم بروز می دهد که اینچنین روسای جمهور تغییر رویکرد میدهند ؟