نگام ، اقتصادی _ افزایش قیمت خودرو در ایران که این روزها به موضوع بحث کارشناسی تبدیل شده، بر افزایش نرخ تورم و سبد معیشت خانوارهای کارگری تاثیر زیادی گذاشته است. پرایدِ ۱۳۱، ۳۸ میلیون تومان و پراید مدل ۱۱۱، درست ۴۰ میلیون تومان؛ حال آنکه حقوق کارگر ایرانی تنها 100 دلار است.
سارا آکالین
فرامرز توفیقی، رئیس کمیته دستمزد کانون عالی شوراها و از مذاکره کنندگان مزدی در این رابطه به ایلنا گفته است: خودرو جزو اقلام سبد معیشت خانوار هست و قیمت آن در محاسبات دخیل است. وزن خودرو در سبد و تورم، ۷.۷۶ است؛ کلاً وزن حمل و نقل و ارتباطات در تعیین تورم، ۱۱.۴ است که از این ۱۱.۴، ۷.۷۶ سهم خودروی شخصی است. فرض بگیریم ۷.۷۶ درصد یک عددی (تورم)، برابر A بوده؛ حالا آن A اگر دوبرابر یا سهبرابر شده باشد که البته بیشتر خودروها افزایش قیمتِ حداقل دوبرابری داشتهاند، اگر این ۲A را تقسیم بر ۷.۷۶ کنیم، مشخص میشود که تورم تحمیلی از محل افزایش قیمت خودرو چقدر است که البته بیتردید رقم قابل ملاحظهای خواهد بود. به عبارتی اگر خودرو دوبرابر شده باشد، یک تورمِ حدوداً ۲۳ درصدی روی سبد معیشت اعمال میکند.
وی در ادامه به موضوع «توان خرید خودرو» توسط کارگر ایرانی میپردازد: ما یک مفهوم جهانی به نام Cost Of Living یا به اختصار COL داریم که نشاندهنده هزینه متوسط زندگیست؛ شما با یک جستجو در اینترنت به راحتی میتوانید میزان این شاخص را برای کشورهای مخلتف جهان به دست بیاورید؛ اگر جستجو کنید، درمییابید که در اکثر کشورهای جهان، چه توسعه یافته و چه در حال توسعه، یک کارگر با حداکثر حقوق شش ماه خودش میتواند یک خودروی نرمال و متوسط را خریداری کند؛ البته آنجا پرداختهای تمام قسط هم هست که آن را فعلاً کنار بگذاریم؛ اما در ایران چطور؟ یک کارگر برای خرید یک خودروی متوسط، به حقوق حداقل ۳۰ ماه خودش نیاز دارد! حقوق کارگر ما خیلی باشد، یک میلیون و نیم است؛ چطور میتواند «توان خرید خودرو» داشته باشد؟!
کارگر ایرانی بهطور عام، توان خرید خودروی شخصی ندارد؛ به عبارتی کارگران هرگز نمیتوانند صاحب خودروهای وطنی باشند؛ خودروها فرآوردههایی صنعتی هستند که خود کارگران بیشترین سهم را در ساخت آن دارند؛ اما میشود گفت کارگر ایرانی در مفهوم عام، هیچ زمان «مالک» ساختههای خودش نیست؛ اما اگر به طور خاص کارگران خودروساز را در نظر بگیریم چطور؟ آیا کارگرانِ سادهی خودروساز میتوانند خوروهایی که خودشان میسازند را سوار شوند؟
بیژن امیری، بازنشسته و فعال صنفی کارگران خودروساز درباره اینکه “آیا کارگران به طور عام و کارگران خودروساز به طور خاص، میتوانند صاحب خودروی شخصی شوند” گفته است: من چهل سال کارگر بودهام و شانزده سال آن، کارگر خودروسازی بودهام، امروز هیچ وسیله نقلیهای ندارم؛ حتی یک دوچرخه!
او ادامه داد: کارگران تنها در صورتی صاحب خودروی شخصی هستند که ارث یا مایملکی از جانب والدینشان به آنها رسیده باشد وگرنه به هیچ وجه نمیتوانند با درآمد خودشان خودرو بخرند. وقتی پراید که ارزانترین خودروی ایران است و واقعاً فاقدِ استانداردهای جهانی است، چهل میلیون تومان شده؛ کارگر چطور میتواند صاحب خودروی شخصی شود؟ کارگر خودروسازی حداکثر سالی ۲۰ میلیون تومان درآمد دارد؛ حالا اگر دو سال و نیم، هیچ چیز نخورد، مسافرت نرود، فرزندانش را به مدرسه نفرستد، اجاره خانه نداشته باشد و طبق عرفِ زندگی کمدرآمدها تئاتر و سینما نرود و کتاب و روزنامه نخرد، میتواند صاحب یک دستگاه پرایدِ فکسنی شود!