نگام ، اقتصادی _این روزها علاوه بر مسئله گرانی، احتکار و عرضه قطره چکانی تمام محصولات از جمله پوشک بچه و بزرگسال مشکلات جدی برای مردم ایجاد کرده است.
میثم بازیاری
بر اساس آمار به دست آمده یکی از پرفروشترین برندهای بازار پوشک در ایران “مولفیکس”، طی چند هفته گذشته حدود 70درصد کاهش عرضه داشته است. به گفته تعدادی از داروخانهها، این برند پوشک اولا به تعداد خیلی محدود (حدود چهار الی پنج بسته) آنهم با قیمت بستهای 90هزار تومان عرضه میشود! درحالی که همین پوشک تا دو یا سه هفته گذشته بستهای 45هزار تومان بوده است.
“پنپرز” از دیگر برندهای پوشک است که قیمت ثابتی در مغازه و یا داروخانهها ندارد. در برخی داروخانه حداکثر 60هزار تومان است اما در مغازهها تا 89هزار تومان هم قیمت خورده است.
در این بین رییس اتحادیه خرازیها به گرانی پوشک واکنش نشان داده و گفته است: قیمت رسمی فروش پوشک بچه 55هزار تومان و قیمت خرید آن 44هزار تومان است که البته الان فکر نکنم با این قیمتها جایی محاسبه شود.
این در حالی است که عباس خوشگرد، رئیس انجمن صنایع سلولزی بهداشتی ایران در اردیبهشت سال جاری و در جریان بیست و پنجمین نمایشگاه بینالمللی مواد شوینده، آرایشی، بهداشتی، سلولزی و ماشینآلات وابسته گفته بود: «در برخی کالاهای سلولزی- بهداشتی چون پوشک بچه حتی مازاد تولید در کشور داریم.» اما وی در حال حاضر از گرانی 50 تا 100 درصدی پوشک و مواد سلولزی به جهت عدم تخصیص ارز دولتی خبر میدهد. به گفته خوشگرد امروز در بازار شاهد کمبود کالا در بازار نیستیم ولی ناچار به فروش محصولات با قیمتهای جدید هستیم.
در راستای این گزارش بسیاری از فروشگاهها از جمله “فروشگاه زنجیرهای هفت” از عدم عرضه برخی برندها طی یک ماه اخیر خبر میدهد. به گفته آنها پوشک برند “مای بیبی” اصلا به این فروشگاه داده نمیشود و وقتی علت را جویا شدهاند، این شرکتها علت عدم عرضه را پایین بودن قیمت و یا کمبود موجودی اعلام کردهاند.
در برخی از مغازهها نیز پوشکهای بچه خریدِ گذشته با همان نرخِ قدیم عرضه میشود اما بار جدید به مغازه ها نرسیده است. به گفته مغازهداران قیمتهای جدید هنوز بلاتکلیف است و شرکتها حتی با قیمت جدید به آنها پوشک نمیدهند.
کمبود “ایزی لایف” دردسرساز شد!
از دیگر موارد بهداشتی که در این گرانی و احتکار بسیار دردسرساز شده، کمبود ایزی لایف (پوشک بزرگسالان) است که در این مورد کار از مشکل کمیابی گذشته چراکه قریب به اتفاق مراکز عرضه این محصول، از نایابی آن خبر میدهند
“علت گرانی پوشک دلار است!”. این صحبت اخیر عباس فصیح خوشگرد، رئیس انجمن صنایع سلولزی بهداشتی ایران درباره علت گرانی پوشک است. اما نکته جالب توجه این است که 40-30 درصد گرانیها ممکن است به نوسانات ارز مربوط باشد اما 70 درصد مابقی به تصمیمات نادرست مسئولان مرتبط است که تولیدکننده را بلاتکلیف گذاشتهاند.
احتکار را چگونه توجیه میکنید؟!
اگرچه مسئولین این صنف از عدم احتکار پوشک و نوار بهداشتی خبر میدهند اما با پیگیری اخبار همین چندروز اخیر فرضیه عدم احتکار بهکلی نقض میشود. برای مثال علیاکبر مختاری، مدیرکل تعزیرات حکومتی البرز روز چهارشنبه از کشف یکمیلیون پوشکبچه احتکاری در این استان خبر داد. به گفته او این تعداد پوشکبچه در 220 هزار جعبه در یک انبار نگهداری میشد. با بررسیهای کارشناسی مشخص شد که صاحب آن از سال گذشته با ارز سه هزار و 800 تومانی پوشکبچه وارد کشور کرده است.
ابوالقاسم پالیزگیر، فرماندار ساوجبلاغ هم از کشف 208 هزار بسته پوشکبچه احتکار شده در بخش چهارباغ این شهرستان خبرداد. پالیزگیر، ارزش این اقلام کشف شده را بیش از 10 میلیارد تومان اعلام کرد.
تامین پوشک از بازار سیاه
یکی از فروشندگان سوپرمارکتی در منطقه جمالزاده شمالی تهران نیز در اینارتباط میگوید: چند روزی است که باوجود سفارش دادن پوشک بچه، شرکتها کالا برای ما نمیآورند.
وی با اشاره به اینکه قیمت پوشک بچه و سایر محصولات سلولوزی افزایش یافته است، میافزاید: قیمت پوشک بچه 48 عددی یک مارک پرفروش که قبل از این 32 هزارتومان بود امروز به مرز 60 هزار تومان رسیده است و برای تهیه نیز بایداز بازار سیاه آن را خریداری کرد زیرا دیگر بازاریابهای شرکتها جنس برایمان نمیآورند.
یکی از فروشندگان داروخانه ای نیز میگوید: برخی از برندهای پوشک خردسالان و بزرگسالان تولیدات آنها به بازار نمیآید و برندهایی که محصولشان به بازار میآید، گران شده است.
وی میافزاید: قیمت پوشک یک مارک پرفروش 12 عددی نیز که قیمتش 12 هزار تومان بود اکنون 17 هزار تومان است.
بنابراین گزارش فروشنده دیگری نیز در خیابان میرزاری شیرازی تهران میگوید: قیمت پوشک12 عددی ابتدا 12 هزار تومان بود اما در هفتههای اخیر هر مرتبه که برایمان جنس آمده قیمت مصرفکننده این محصول تغییر کرده و به 14 هزار و 500 تومان و 17هزار تومان رسیده است.
فروشنده دیگری نیز میگوید: قیمت جدید پوشک بچه 12 عددی 17 هزار تومانی به 22 هزار تومان رسیده و قیمت پوشاک 34 عددی که 45 هزار تومان بود به 70هزار تومان رسیده است.
وزارت بهداشت: به ما ربط ندارد
کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در این ارتباط به تسنیم گفت: بحث توزیع، قیمتگذاری و تامین این اقلام با وزارت صنعت، معدن و تجارت است و آنها باید پاسخ دهند، کما اینکه برخی کمبودها نیز میتواند به دلیل احتکار باشد، ولی براساس اطلاعات ما، تولید پوشک و نوار بهداشتی توسط تولیدکنندگان داخلی کفاف نیاز کشور را میدهد و کشور نباید دچار کمبود این محصولات شود.
90 درصد از مواد اولیه تولید پوشک وارداتی است
بنابراین گزارش، هاشمعلی حسنی عضو هیئت رئیسه انجمن صنایع سلولزی نیز در این ارتباط گفت: با توجه به اینکه90 درصد مواد اولیه تولید پوشک وارداتی است نوسانات نرخ ارز تاثیر زیادی در قیمت ها دارد.
وی با بیان اینکه مواد اولیه تولید این محصول به دلیل بلاتکلیفی در گمرک مانده است، افزود: برای ترخیص این کالاها هر بار یک چیز میگویند، معلوم هم نیست که آیا ارز دولتی به صنعت سلولزی تعلق میگیرد یا خیر؛ در ابتدا قرار بود که ارز(دولتی) بدهند اما الان وزارت صنعت می گوید که ارز به واردات این محصول تعلق نمی گیرد.
رئیس اتحادیه خرازیها گفت: الان مواد اولیه در کانتینرها و در گمرک دپو شده و به محض ترخیص، بازار از این شرایط خارج خواهد شد این قیمتی که امروز از سوی هر واحدی اعلام می شود به سبب نبود کالا است ضمن آنکه در سری های بعدی نیز دیگر قرار نیست با ارز 4200 محاسبه شود بلکه ارز بازار ثانویه مبنا خواهد بود که آنهم نزدیک به 9 هزار تومان است و تاثیر خود را بر قیمت نهایی خواهد گذاشت.
سید حسین دکمهچی در گفتوگو با ایلنا در خصوص کمبود محصولات سلولزی و بهداشتی گفت: در حال حاضر بازار با کمبود پوشک در سایزهای مختلف و نوار بهداشتی مواجه شده است که مهمترین دلیل آن کمبود مواد اولیه و عدم ترخیص آن از سوی گمرک است.
رئیس اتحادیه خرازیها ادامه داد: ما در کشور 10 کارخانه تولید پوشک و نوار بهداشتی داریم که به دلیل نبود مواد اولیه به حالت تعطیل و نیمه تعطیل در آمدهاند که این به سبب عدم تخصیص ارز دولتی و خارج شدن آن از ردیفهای 1 و 2 تعرفهای بوده است یعنی تولیدکنندگان مواد اولیه خود را باید از بازار ثانویه تهیه کنند.
وی افزود: مهمترین موادی که این واحدها مصرف میکنند اصطلاحا خمیر کاغذی است که 55 درصد آن وارداتی و بقیه از داخل تامین میشود، اکنون یک سری از این مواد مورد نیاز در زمانی که ارز 4200 اعلام شد وارد کشور شده اما با بخشنامه دولت مبنی بر پرداخت مابه التفاوت ترخیص آن دچار مشکل شده و گمرک اعلام کرده هنوز دستور العملی مبنی بر محاسبه هزینهها بر مبنای ارز دولتی یا ثانویه به ما نرسیده است.
دکمه چی تصریح کرد: الان مواد اولیه در کانتینرها و در گمرک دپو شده و به محض ترخیص، بازار از این شرایط خارج خواهد شد این قیمتی که امروز از سوی هر واحدی اعلام میشود به سبب نبود کالا است ضمن آنکه در سریهای بعدی نیز دیگر قرار نیست با ارز 4200 محاسبه شود بلکه ارز بازار ثانویه مبنا خواهد بود که آن هم نزدیک به 9 هزار تومان است و تاثیر خود را بر قیمت نهایی خواهد گذاشت.
وی افزود: قیمت رسمی فروش پوشک بچه 55 هزار تومان و قیمت خرید آن 44 هزار تومان است که البته الان فکر نکنم با این قیمتها جایی محاسبه شود.
فعالان بخش تولید و توزیع پوشک بچه، ممنوعیت واردات کالا، افزایش بهای خمیر کاغذ و ترخیص نشدن مواد اولیه از گمرک را سه دلیل اصلی کمبود این محصول در بازار و افزایش قیمت آن بیان کردند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، افزایش قیمت و کمبود کالا بعد از گوشی تلفن همراه و لوازم خانگی، اکنون به پوشک بچه رسیده به طوری که این روزها در فضای مجازی نیز انتقاد خانواده ها از افزایش 2 برابری پوشک بچه و کاهش عرضه آن در ماه های اخیر افزایش یافته است.
در این پیوند خبرنگار اقتصادی ایرنا در گفت و گو با فعالان این عرصه در بخش تولید و توزیع، به بررسی چرایی رشد بهای پوشک بچه پرداخت. «محمدکاظم زرین قلم» عضو هیات مدیره یکی از شرکت های مطرح در تولید محصولات سلولزی و «سید حسین دکمه چی» رئیس اتحادیه صنف خرازان تهران، عوامل این افزایش قیمت را تشریح کردند.
** مواد اولیه برای تولید نداریم
«محمدکاظم زرین قلم» عضو هیات مدیره یکی از شرکت های مطرح در تولید محصولات سلولزی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، گفت: 10 کارخانه تولیدی شرکت در سطح کشور فعال اند که حدود 80 درصد پوشک بچه کشور را تولید می کنند.
وی افزود: این کارخانه ها که اکنون با نیمی از ظرفیت خود فعالند، در صورت تامین مواد اولیه، می تواند با همه ظرفیت، محصولات سلولزی تولید کنند.
زرین قلم ادامه داد: 55 تا 60 درصد مواد اولیه پوشک و 80 تا 85 درصد دستمال کاغذی وارداتی است.
وی یادآورشد: «ماه های گذشته شاهد بحران تهیه خمیر کاغذ بودیم و این ماده اولیه در بازار نبود و هنوز از این وضعیت خلاص نشده بودیم که آزادسازی نرخ ارز و ممنوعیت واردات برخی کالاها در بازار مطرح شد.»
عضو هیات مدیره انجمن سلولزی بهداشتی افزود: برای ترخیص مواد اولیه از گمرک باید مجوزهای لازم گرفته می شد که با تعطیلی گمرکات کشور، مواد اولیه در گمرک ماند.
این فعال اقتصادی اضافه کرد: این شرایط موجب شد که برخی از مواد اولیه مورد نیاز کارخانجات تولیدی در گمرک ضبط شود و از سوی دیگر با توجه به ممنوعیت ورود 1339 قلم کالا، امکان واردات مواد اولیه مورد نیاز فراهم نبود.
زرین قلم اظهار داشت: متاسفانه تصمیم قاطعی برای واردات مواد اولیه مورد نیاز صنایع اتخاذ نشد تا اینکه بحث پرداخت مابه التفاوت نرخ ارز مطرح شد؛ تا 2 هفته پیش مشخص نبود خمیرکاغذ جزء کالاهای گروه یک است یا نه.
وی مدعی تعطیلی 80 درصد واحد صنفی سلولزی و کارگاه های تولیدی، با توجه به شرایط پیش آمده، شد.
این تولیدکننده اضافه کرد: اکنون انبارهای مواد اولیه خالی بوده، نزدیک پنج ماه است که درگیر تامین مواد اولیه هستیم؛ موادی که با ارز 4200 تومان وارد شده نیز رو به اتمام است.
زرین قلم افزود: قیمت خمیر کاغذ 100 درصد افزایش داشت. «خمیری کاغذی که در گذشته کیلویی 4500 تومان تهیه می کردیم، اکنون نرخ آن به 10 هزار تومان رسیده است.»
** نرخ گذاری ثابتی نداریم
رئیس اتحادیه صنف خرازان تهران نیز در گفت و گو با ایرنا اظهارداشت: «ما نقشی در تولید نداریم و فقط توزیع کننده کالاها هستیم؛ البته توزیع پوشک بچه و بزرگسال با اتحادیه های مختلف تداخل دارد و از طریق داروخانه، سوپرمارکت ها و خرازان توزیع می شود.»
«سیدحسین دکمه چی» افزود: پوشک در ماه های اخیر 20 تا 40 درصد افزایش قیمت داشت؛ با توجه به اینکه اتحادیه های مختلف در توزیع نقش دارند بنابراین نرخ گذاری ها نیز متفاوت است.
وی گفت: میانگین قیمت پوشک بچه تولید داخل در بازار 53 هزار تومان است؛ در برخی موارد شاهد بودیم که پوشک های خارجی ارزان ترند.
رئیس اتحادیه صنف خرازان افزود: تاکنون شکایتی درباره افزایش قیمت پوشک بچه نداشتیم.
«اگر شکایتی داشتیم توسط کمیسیون های مختلف در اتحادیه و وزارت صنعت، معدن و تجارت پیگیری می کنیم.»
** گمرک اصلاحیه پرداخت مابه التفاوت نرخ ارز را ابلاغ کرد
تولیدکنندگان، دلیل کمبود و گرانی برخی کالاها در بازار را دپوی کالاها در گمرک بیان می کنند و خواهان رفع این مشکل هستند.
با توجه به تقاضاهای مختلف از وزارتخانه های ذیربط برای حل این مشکل، گمرک جمهوری اسلامی ایران هفته گذشته (سوم شهریور) با هدف حمایت از کالای ایرانی در بخشنامه ای به گمرکات سراسر کشور، شیوه جدید ترخیص کالاهای مشمول اخذ مابه التفاوت ارزی با اخذ تعهد از واردکنندگان را ابلاغ کرد.
براساس این اصلاحیه، در مواردی که تامین ارز بابت گشایش اعتبار اسنادی، ثبت برات اسنادی و حواله ارزی پیش از 16 مرداد از طریق بانک یا سامانه نیما پذیرفته شده اما کالای مربوط ترخیص نشده باشد، بانک عامل موظف است با اخذ تعهدنامه از واردکننده مبنی بر پذیرش پرداخت مابه التفاوت نرخ ارز زمان تامین تا نرخ ارز بازار هنگام ترخیص کالا به ازاری هر دلار 2800 تومان به گمرک جمهوری اسلامی ایران پرداخت کنند.
چنانچه متقاضی این مبلغ را پرداخت نکند بانک عامل باید واردکننده را به سازمان تعزیرات حکومتی و بانک مرکزی اعلام کند تا ارز برای موارد بعدی اختصاص ندهد.
براساس این گزارش، ماشین آلات، تجهیزات، قطعات یدکی خط تولید و مواد شیمیایی و مصرف خط تولید و طرح ای مرتبط با هر یک از دستگاه های اجرایی، مواد اولیه وارداتی، مواد اولیه دارو، تجهیزات پزشیک، و قطعات لوازم یدکی تجهیزات پزشکی از این قانون مستثنی هستند.